કાનમાં અવાજ આવવો

કાનમાં અવાજ આવવો  શું છે?

કાનમાં અવાજ આવવો એ એક સામાન્ય સમસ્યા છે, જેને ટિનીટસ (Tinnitus) પણ કહેવાય છે. આ સ્થિતિમાં કાનમાં કોઈ બાહ્ય અવાજ ન હોવા છતાં, વ્યક્તિને કાનમાં વિવિધ પ્રકારના અવાજો સંભળાય છે. જેમ કે, ઘંટડી વાગવી, સીટી વગાડવી, ભમરાનું ગુંજન, ધોધનો અવાજ વગેરે.

કાનમાં અવાજ આવવાના કારણો:

• કાનની સમસ્યાઓ: કાનનો ચેપ, કાનમાં મેલ જામવો, કાનનો પડદો ફાટવો, મેનીયરની બીમારી વગેરે.
• મધ્ય કાનની હાડકીઓની સમસ્યા: આ હાડકીઓ ધ્વનિને મગજ સુધી પહોંચાડવાનું કામ કરે છે. જો આ હાડકીઓમાં કોઈ સમસ્યા હોય તો કાનમાં અવાજ આવી શકે છે.
• અન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ: હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હૃદયની બીમારી, ડાયાબિટીસ, થાઇરોઇડની સમસ્યાઓ, એનિમિયા, ટ્યુમર, મગજની નસોમાં બળતરા વગેરે.
• દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓ લેવાથી કાનમાં અવાજ આવી શકે છે.
• શારીરિક ઇજા: માથામાં ઈજા થવાથી અથવા મોટે અવાજમાં સાંભળવાથી કાનમાં અવાજ આવી શકે છે.
• તણાવ: તણાવ અને ચિંતા પણ કાનમાં અવાજ આવવાનું એક કારણ બની શકે છે.

કાનમાં અવાજ આવવાના લક્ષણો:

• કાનમાં કોઈ બાહ્ય અવાજ ન હોવા છતાં કાનમાં અવાજ સંભળાવો.
• કાનમાં ભરાવો લાગવો.
• કાનમાં દુખાવો થવો.
• સાંભળવામાં તકલીફ થવી.
• ચક્કર આવવા.
• માથાનો દુખાવો.

કાનમાં અવાજ આવવાની સારવાર:

• કારણ જાણીને જ સારવાર શક્ય છે.
• કાનનો ચેપ હોય તો એન્ટિબાયોટિક્સ આપવામાં આવે છે.
• મેનીયરની બીમારી હોય તો સંતુલનની કસરતો અને દવાઓ આપવામાં આવે છે.
• અન્ય કોઈ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા હોય તો તેની સારવાર કરવામાં આવે છે.
• કેટલીકવાર કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા પોતાને મટી જાય છે.
• જીવનશૈલીમાં ફેરફાર કરીને પણ આ સમસ્યાને નિયંત્રિત કરી શકાય છે. જેમ કે, તણાવ ઘટાડવો, મોટે અવાજથી દૂર રહેવું, પૂરતી ઊંઘ લેવી વગેરે.

ક્યારે ડૉક્ટરને મળવું:

• જો કાનમાં અવાજ સતત અને તીવ્ર હોય.
• જો કાનમાં અવાજ સાથે અન્ય લક્ષણો જેવા કે કાનમાં દુખાવો, સાંભળવામાં તકલીફ, ચક્કર આવવા વગેરે હોય.
• જો કાનમાં અવાજ આવવાથી તમારી રોજિંદી જીંદગીમાં મુશ્કેલી પડી રહી હોય.

કાનમાં અવાજ આવવાના અનુભવવાથી કેવું લાગે છે?

કાનમાં અવાજ આવવાનો અનુભવ વ્યક્તિએ વ્યક્તિએ અલગ અલગ હોઈ શકે છે. કેટલાક લોકોને ધીમો અવાજ સંભળાય છે, જ્યારે કેટલાક લોકોને મોટો અને તીક્ષ્ણ અવાજ સંભળાય છે. આ અવાજ વિવિધ પ્રકારનો હોઈ શકે છે જેમ કે:

• ઘંટડી વાગવી: કાનમાં કોઈ ઘંટડી વાગતી હોય તેવો અવાજ સંભળાવો.
• સીટી વગાડવી: કાનમાં સીટી વગાડતી હોય તેવો અવાજ સંભળાવો.
• ભમરાનું ગુંજન: કાનમાં ભમરાનું ગુંજન જેવો અવાજ સંભળાવો.
• ધોધનો અવાજ: કાનમાં ધોધનો અવાજ જેવો અવાજ સંભળાવો.
• સતત ગુંજન: કાનમાં સતત કોઈ અવાજ આવતો રહેવો.
• કાનમાં કંઈક ફરતું હોય તેવું લાગવું.

આ અવાજ ક્યારેક એક કાનમાં અને ક્યારેક બંને કાનમાં સંભળાય છે. કેટલાક લોકોને આ અવાજ શાંત વાતાવરણમાં વધુ સંભળાય છે, જ્યારે કેટલાક લોકોને ઘોંઘાટવાળા વાતાવરણમાં વધુ સંભળાય છે.

કાનમાં અવાજ આવવાથી થતી અન્ય અસરો:

• કાનમાં ભરાવો લાગવો: કાનમાં કંઈક ભરાયેલું હોય તેવું લાગી શકે છે.
• સાંભળવામાં તકલીફ: કેટલીક વખત આ અવાજને કારણે સાંભળવામાં મુશ્કેલી પડી શકે છે.
• ચક્કર આવવું: કાનમાં અવાજ સાથે ચક્કર પણ આવી શકે છે.
• માથાનો દુખાવો: કેટલાક લોકોને આ અવાજ સાથે માથાનો દુખાવો પણ થાય છે.
• તણાવ અને ચિંતા: આ સમસ્યાને કારણે વ્યક્તિ તણાવ અને ચિંતા અનુભવી શકે છે.

જો તમને કાનમાં અવાજ આવતો હોય તો તમારે ડૉક્ટરને જરૂરથી બતાવવું જોઈએ. ડૉક્ટર તમારી સમસ્યાનું કારણ શોધી કાઢશે અને તમને યોગ્ય સારવાર આપશે.

કાનમાં અવાજ આવવાના કારણો શું છે?

કાનમાં અવાજ આવવા એ એક સામાન્ય સમસ્યા છે, જેને ટિનીટસ પણ કહેવાય છે. આ સ્થિતિમાં કાનમાં કોઈ બાહ્ય અવાજ ન હોવા છતાં, વ્યક્તિને કાનમાં વિવિધ પ્રકારના અવાજો સંભળાય છે. જેમ કે, ઘંટડી વાગવી, સીટી વગાડવી, ભમરાનું ગુંજન, ધોધનો અવાજ વગેરે.

કાનમાં અવાજ આવવાના કારણો:

• કાનની સમસ્યાઓ: કાનનો ચેપ, કાનમાં મેલ જામવો, કાનનો પડદો ફાટવો, મેનીયરની બીમારી વગેરે.
• મધ્ય કાનની હાડકીઓની સમસ્યા: આ હાડકીઓ ધ્વનિને મગજ સુધી પહોંચાડવાનું કામ કરે છે. જો આ હાડકીઓમાં કોઈ સમસ્યા હોય તો કાનમાં અવાજ આવી શકે છે.
• અન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ: હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હૃદયની બીમારી, ડાયાબિટીસ, થાઇરોઇડની સમસ્યાઓ, એનિમિયા, ટ્યુમર, મગજની નસોમાં બળતરા વગેરે.
• દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓ લેવાથી કાનમાં અવાજ આવી શકે છે.
• શારીરિક ઇજા: માથામાં ઇજા થવાથી અથવા મોટે અવાજમાં સાંભળવાથી કાનમાં અવાજ આવી શકે છે.
• તણાવ: તણાવ અને ચિંતા પણ કાનમાં અવાજ આવવાનું એક કારણ બની શકે છે.

કાનમાં અવાજ આવવા માટે ના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?

કાનમાં અવાજ આવવા એ એક સામાન્ય સમસ્યા છે, જેને ટિનીટસ પણ કહેવાય છે. આ સ્થિતિમાં કાનમાં કોઈ બાહ્ય અવાજ ન હોવા છતાં, વ્યક્તિને કાનમાં વિવિધ પ્રકારના અવાજો સંભળાય છે. જેમ કે, ઘંટડી વાગવી, સીટી વગાડવી, ભમરાનું ગુંજન, ધોધનો અવાજ વગેરે.

કાનમાં અવાજ આવવાના ચિહ્નો અને લક્ષણો:

• કાનમાં અવાજ: આ સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છે. આ અવાજ સતત અથવા ક્યારેક ક્યારેક આવી શકે છે.
• કાનમાં ભરાવો: કાનમાં કંઈક ભરાયેલું હોય તેવું લાગી શકે છે.
• સાંભળવામાં તકલીફ: કેટલીક વખત આ અવાજને કારણે સાંભળવામાં મુશ્કેલી પડી શકે છે.
• ચક્કર આવવું: કાનમાં અવાજ સાથે ચક્કર પણ આવી શકે છે.
• માથાનો દુખાવો: કેટલાક લોકોને આ અવાજ સાથે માથાનો દુખાવો પણ થાય છે.
• કાનમાં દુખાવો: કેટલાક કિસ્સાઓમાં કાનમાં દુખાવો પણ થઈ શકે છે.
• તણાવ અને ચિંતા: આ સમસ્યાને કારણે વ્યક્તિ તણાવ અને ચિંતા અનુભવી શકે છે.
• ઊંઘમાં ખલેલ: રાત્રે સૂતી વખતે આ અવાજ વધુ સ્પષ્ટ સંભળાય છે જેના કારણે ઊંઘમાં ખલેલ પડી શકે છે.

જો તમને આમાંથી કોઈપણ લક્ષણો દેખાય તો તમારે તરત જ ENT સ્પેશિયાલિસ્ટને મળવું જોઈએ.

કાનમાં અવાજ આવવા કઈ સંભવિત આડઅસરોનું કારણ બની શકે છે?

કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા, જેને ટિનીટસ પણ કહેવાય છે, તેનાથી કેટલીક અન્ય સમસ્યાઓ પણ ઉદ્ભવી શકે છે. આ સમસ્યાઓ મુખ્યત્વે કાનમાં અવાજને કારણે થતી માનસિક અને ભાવનાત્મક અસરોને કારણે હોય છે.

કાનમાં અવાજ આવવાની સંભવિત આડઅસરો:

• ઊંઘમાં ખલેલ: રાત્રે સૂતી વખતે કાનમાં અવાજ વધુ સ્પષ્ટ સંભળાય છે જેના કારણે ઊંઘમાં ખલેલ પડી શકે છે.
• તણાવ અને ચિંતા: સતત કાનમાં અવાજ સાંભળવાથી વ્યક્તિ તણાવ અને ચિંતા અનુભવી શકે છે.
• એકાગ્રતામાં ઘટાડો: અવાજને કારણે વ્યક્તિ કામ કરતી વખતે અથવા વાતચીત કરતી વખતે એકાગ્ર થઈ શકતી નથી.
• મૂડ સ્વિંગ: કાનમાં અવાજ આવવાથી વ્યક્તિનું મૂડ બગડી શકે છે અને તે ઉદાસીન અથવા ચીડિયા બની શકે છે.
• સમાજીક જીવનમાં અસર: કાનમાં અવાજ આવવાથી વ્યક્તિ સમાજીક પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લેવાથી ડરી શકે છે.
• કામની ક્ષમતામાં ઘટાડો: સતત અવાજને કારણે વ્યક્તિની કામ કરવાની ક્ષમતા ઘટી શકે છે.
• ડિપ્રેશન: ગંભીર કિસ્સામાં, કાનમાં અવાજ આવવાથી વ્યક્તિ ડિપ્રેશનનો શિકાર બની શકે છે.

આ ઉપરાંત, કાનમાં અવાજ આવવાના કારણો પર આધારિત અન્ય આડઅસરો પણ થઈ શકે છે, જેમ કે:

• સાંભળવાની ક્ષમતામાં ઘટાડો: જો કાનમાં અવાજ આવવાનું કારણ સાંભળવાની ક્ષમતામાં ઘટાડો હોય તો તેની અસર રોજિંદા જીવન પર વધુ પડતી થઈ શકે છે.
• સંતુલનની સમસ્યા: કેટલાક કિસ્સામાં કાનમાં અવાજ આવવા સાથે સંતુલનની સમસ્યા પણ થઈ શકે છે.
• માથાનો દુખાવો: કેટલાક લોકોને કાનમાં અવાજ સાથે માથાનો દુખાવો પણ થાય છે.

જો તમને કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા હોય તો તમારે તરત જ ENT સ્પેશિયાલિસ્ટને મળવું જોઈએ. ડૉક્ટર તમારી સમસ્યાનું કારણ શોધી કાઢશે અને તમને યોગ્ય સારવાર આપશે.

કાનમાં અવાજ આવવાની રાહતમાં કસરત કેવી રીતે મદદ કરી શકે?

કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા એટલે કે ટિનીટસ એ એક સામાન્ય સમસ્યા છે. આમાં કાનમાં કોઈ બાહ્ય અવાજ ન હોવા છતાં વ્યક્તિને કાનમાં વિવિધ પ્રકારના અવાજો સંભળાય છે. જોકે, આ સમસ્યાની સારવારમાં કસરતો ખૂબ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે.

કાનમાં અવાજ આવવાની રાહતમાં કસરતો કેવી રીતે મદદ કરે છે?

• તણાવ ઘટાડો: ઘણી વખત તણાવ અને ચિંતાને કારણે કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા વધી શકે છે. કસરત કરવાથી શરીરમાં એન્ડોર્ફિન્સ નામના હોર્મોન્સ રિલીઝ થાય છે જે તણાવ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
• રક્ત પરિભ્રમણ સુધારે: કસરત કરવાથી શરીરમાં રક્ત પરિભ્રમણ સુધારે છે અને કાન સુધી પૂરતું રક્ત પહોંચે છે. આનાથી કાનમાં રહેલી કોષોને પોષણ મળે છે અને તેઓ વધુ સારી રીતે કામ કરી શકે છે.
• માનસિક સ્વાસ્થ્ય સુધારે: કસરત કરવાથી મૂડ સુધરે છે અને ઊંઘ સારી આવે છે. જેનાથી કાનમાં અવાજ આવવાથી થતો તણાવ અને ચિંતા ઓછી થાય છે.
• ગરદન અને ખભાના સ્નાયુઓને આરામ આપે: ઘણી વખત ગરદન અને ખભાના સ્નાયુઓમાં તણાવ હોવાથી કાનમાં અવાજ આવી શકે છે. કસરત કરવાથી આ સ્નાયુઓને આરામ મળે છે અને તણાવ ઓછો થાય છે.

કાનમાં અવાજ આવવાની રાહત માટે કઈ કસરતો કરવી?

• એરોબિક કસરતો: ચાલવું, દોડવું, સાયકલ ચલાવવી, તરવું વગેરે.
• યોગ અને મેડિટેશન: યોગ અને મેડિટેશન કરવાથી શરીર અને મન બંનેને આરામ મળે છે.
• સ્ટ્રેચિંગ એક્સરસાઇઝ: ગરદન અને ખભાના સ્નાયુઓને ખેંચવાની કસરતો.
• પેલ્વિક ફ્લોર એક્સરસાઇઝ: આ કસરતો કરવાથી કાનમાં રહેલી નાની નસો અને ચેનલો ખુલી શકે છે.

કાનમાં અવાજ આવવા માટે જોખમી પરિબળો શું છે?

કાનમાં અવાજ આવવા એટલે કે ટિનીટસ એ એક સામાન્ય સમસ્યા છે જેના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. આ સમસ્યાને વધારવા માટે કેટલાક જોખમી પરિબળો પણ જવાબદાર હોઈ શકે છે.

કાનમાં અવાજ આવવાના જોખમી પરિબળો:

• ઉંમર: વધતી ઉંમર સાથે કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા વધુ જોવા મળે છે.
• મોટે અવાજમાં સાંભળવું: ફેક્ટરીઓ, કોન્સર્ટ, મોટરસાઇકલ વગેરેના મોટે અવાજમાં લાંબો સમય રહેવાથી કાનને નુકસાન થઈ શકે છે અને ટિનીટસ થઈ શકે છે.
• કાનના ચેપ: વારંવાર કાનના ચેપ થવાથી કાનની નળીઓને નુકસાન થઈ શકે છે અને ટિનીટસ થઈ શકે છે.
• મેનીયરની બીમારી: આ એક આંતરિક કાનની બીમારી છે જેના લક્ષણોમાં ચક્કર આવવું, કાનમાં ભરાવો અને ટિનીટસનો સમાવેશ થાય છે.
• મધ્ય કાનની હાડકીઓની સમસ્યા: જો મધ્ય કાનની હાડકીઓને કોઈ નુકસાન થાય તો પણ ટિનીટસ થઈ શકે છે.
• શરીરની અન્ય બીમારીઓ: હાઈ બ્લડ પ્રેશર, ડાયાબિટીસ, થાઇરોઇડની સમસ્યાઓ વગેરે જેવી બીમારીઓને કારણે પણ ટિનીટસ થઈ શકે છે.
• દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓ લેવાથી પણ ટિનીટસ થઈ શકે છે.
• માથાની ઈજા: માથામાં લાગેલી ઈજાને કારણે પણ કાનને નુકસાન થઈ શકે છે અને ટિનીટસ થઈ શકે છે.
• તણાવ: તણાવ અને ચિંતાને કારણે પણ ટિનીટસ વધી શકે છે.

કાનમાં અવાજ આવવાથી સંબંધિત અન્ય રોગો શું છે?

કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા એટલે કે ટિનીટસ એ એક એવો રોગ છે જેને કારણે વ્યક્તિને કાનમાં કોઈ બાહ્ય અવાજ ન હોવા છતાં અવાજ સંભળાય છે. આ અવાજ વિવિધ પ્રકારનો હોઈ શકે છે, જેમ કે ઘંટડી વાગવી, સીટી વગાડવી, ભમરાનું ગુંજન વગેરે.

ઘણીવાર, કાનમાં અવાજ આવવાનું કારણ કોઈ અન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા હોઈ શકે છે. આવી કેટલીક સમસ્યાઓ નીચે મુજબ છે:

• કાનના રોગો:
  • કાનનો ચેપ
  • કાનનો મેલ જામવો
  • કાનનો પડદો ફાટવો
  • મેનીયરની બીમારી
  • અોટોસ્ક્લેરોસિસ
• મધ્ય કાનની સમસ્યાઓ:
  • મધ્ય કાનની હાડકીઓની સમસ્યા
• અન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ:
  • હાઈ બ્લડ પ્રેશર
  • ડાયાબિટીસ
  • થાઇરોઇડની સમસ્યાઓ
  • એનિમિયા
  • હૃદયની બીમારી
  • મગજની નસોમાં બળતરા
  • ટ્યુમર
  • સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગો
• દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓ લેવાથી પણ કાનમાં અવાજ આવી શકે છે.

કાનમાં અવાજ આવવાના અન્ય કારણો:

• મોટે અવાજમાં સાંભળવું: લાંબા સમય સુધી મોટે અવાજમાં સાંભળવાથી કાનને નુકસાન થઈ શકે છે અને ટિનીટસ થઈ શકે છે.
• તણાવ અને ચિંતા: તણાવ અને ચિંતાને કારણે પણ ટિનીટસ વધી શકે છે.
• માથાની ઈજા: માથામાં લાગેલી ઈજાને કારણે પણ કાનને નુકસાન થઈ શકે છે અને ટિનીટસ થઈ શકે છે.

જો તમને કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા હોય તો તમારે ડૉક્ટરને જરૂરથી બતાવવું જોઈએ. ડૉક્ટર તમારી સમસ્યાનું કારણ શોધી કાઢશે અને તમને યોગ્ય સારવાર આપશે.

કાનમાં અવાજ આવવાના નિદાન પરીક્ષણો:

કાનમાં અવાજ આવવાના કારણો શોધવા માટે ડૉક્ટર વિવિધ પ્રકારના પરીક્ષણો કરી શકે છે. કયું પરીક્ષણ કરવામાં આવશે તે તમારા લક્ષણો અને તબીબી ઇતિહાસ પર આધારિત રહેશે.

સામાન્ય રીતે કરવામાં આવતા પરીક્ષણો:

• શારીરિક તપાસ: ડૉક્ટર તમારા કાન, નાક અને ગળાની તપાસ કરશે. તેઓ તમારા કાનમાં એન્ડોસ્કોપ નામનું એક નાનું સાધન નાખીને અંદર જોઈ શકે છે.
• શ્રવણ પરીક્ષણ: આ પરીક્ષણમાં તમારી સાંભળવાની ક્ષમતા ચકાસવામાં આવશે.
• ટ્યુનિંગ ફોર્ક ટેસ્ટ: આ પરીક્ષણમાં વિવિધ ફ્રીક્વન્સીના ટ્યુનિંગ ફોર્કનો ઉપયોગ કરીને તમારી સાંભળવાની ક્ષમતા ચકાસવામાં આવે છે.
• ઓડિયોમેટ્રી: આ પરીક્ષણમાં વિવિધ તીવ્રતા અને ફ્રીક્વન્સીના અવાજો સાંભળવાની તમારી ક્ષમતા ચકાસવામાં આવે છે.
• ઇમિટેન્સ મેઝરમેન્ટ: આ પરીક્ષણમાં મધ્ય કાનમાં દબાણ અને હાડકીઓની કામગીરી ચકાસવામાં આવે છે.
• ઇલેક્ટ્રોકોક્લિઓગ્રાફી (ECoG): આ પરીક્ષણમાં કાનની અંદરની ચેતાઓની પ્રવૃત્તિને માપવામાં આવે છે.
• અન્ય પરીક્ષણો: જરૂર પડ્યે, ડૉક્ટર અન્ય પરીક્ષણો જેમ કે MRI, CT સ્કેન, અથવા બ્લડ ટેસ્ટ કરવાની સલાહ આપી શકે છે.

આ પરીક્ષણોના પરિણામોના આધારે, ડૉક્ટર કાનમાં અવાજ આવવાનું કારણ શોધી શકશે અને તમને યોગ્ય સારવાર આપી શકશે.

કાનમાં અવાજ આવવાના નિદાન માટે કયા ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ?

કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા માટે તમારે ENT (Ear, Nose and Throat) સ્પેશિયાલિસ્ટને મળવું જોઈએ.

કાનમાં અવાજ આવવા પર નિયંત્રણ મેળવવા માટે ની માટે કસરત:

કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા એટલે કે ટિનીટસને દૂર કરવા માટે કસરતો ખૂબ જ ઉપયોગી થઈ શકે છે. જોકે, આ કસરતો સંપૂર્ણપણે ટિનીટસને દૂર કરી શકતી નથી પરંતુ તેના લક્ષણોને ઘણા અંશે ઓછા કરવામાં મદદ કરી શકે છે.

કાનમાં અવાજ આવવા પર નિયંત્રણ મેળવવા માટેની કસરતો:

• ગરદન અને ખભાની કસરતો: ઘણીવાર ગરદન અને ખભાના સ્નાયુઓમાં તણાવ હોવાથી કાનમાં અવાજ આવી શકે છે. આ સ્નાયુઓને ખેંચવાની કસરતો કરવાથી તણાવ ઓછો થાય છે અને કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યામાં રાહત મળી શકે છે.
• યોગ અને મેડિટેશન: યોગ અને મેડિટેશન કરવાથી શરીર અને મન બંનેને આરામ મળે છે અને તણાવ ઓછો થાય છે. જેનાથી કાનમાં અવાજ આવવાથી થતો તણાવ અને ચિંતા ઓછી થાય છે.
• એરોબિક કસરતો: ચાલવું, દોડવું, સાયકલ ચલાવવી, તરવું વગેરે જેવી એરોબિક કસરતો કરવાથી શરીરમાં રક્ત પરિભ્રમણ સુધારે છે અને તણાવ ઓછો થાય છે.
• પેલ્વિક ફ્લોર એક્સરસાઇઝ: આ કસરતો કરવાથી કાનમાં રહેલી નાની નસો અને ચેનલો ખુલી શકે છે.

કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું:

• કોઈપણ નવી કસરત શરૂ કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
• કસરત કરતી વખતે કોઈ પણ પ્રકારનો દુખાવો થાય તો તરત જ બંધ કરી દેવી.
• કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યાની સારવાર માટે કસરતો ઉપરાંત ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.

કાનમાં અવાજ આવતા હોય તે વ્યક્તિએ કસરત કરતી વખતે સલામતીના કયા પગલાં લેવા જોઈએ?

કાનમાં અવાજ આવતો હોય તેવી વ્યક્તિએ કસરત કરતી વખતે કેટલીક ખાસ સાવચેતી રાખવી જરૂરી છે. આમ કરવાથી કાનની સમસ્યા વધવાની શક્યતા ઓછી થાય છે અને તમે સુરક્ષિત રીતે કસરત કરી શકો છો.

કાનમાં અવાજ આવતો હોય તેવી વ્યક્તિએ કસરત કરતી વખતે સલામતીના પગલાં:

• ડૉક્ટરની સલાહ: કસરત શરૂ કરતાં પહેલા તમારા ડૉક્ટરને જરૂર જણાવો કે તમને કાનમાં અવાજ આવે છે. તેઓ તમને કઈ કસરતો કરવી જોઈએ અને કઈ નહીં તે અંગે માર્ગદર્શન આપી શકે છે.
• મોટે અવાજથી દૂર રહો: જો તમે જિમમાં કસરત કરો છો, તો ઓછા અવાજવાળા વિસ્તારમાં કસરત કરવાનો પ્રયાસ કરો. મ્યુઝિક સાંભળતી વખતે વોલ્યુમ ઓછું રાખો.
• સાંભળવાના સાધનોનો ઉપયોગ: જો તમે કોઈ સાંભળવાનું સાધન વાપરો છો, તો તેની સંભાળ રાખો અને નિયમિત રૂપે સાફ કરો.
• તણાવ ઓછો કરો: કસરત કરવા ઉપરાંત, તણાવ ઘટાડવા માટે ધ્યાન, યોગ અને પ્રાણાયામ જેવી તકનીકોનો ઉપયોગ કરો.
• પૂરતી આરામ કરો: કસરત કર્યા પછી પૂરતો આરામ કરવો જરૂરી છે.
• કાનના ચેપથી બચો: કાનના ચેપને રોકવા માટે સ્વચ્છતાનું ધ્યાન રાખો અને જો કાનમાં કોઈ સમસ્યા હોય તો તરત જ ડૉક્ટરને મળો.
• પાણી પીવું: કસરત કરતી વખતે શરીરમાં પાણીની માત્રા જાળવી રાખવી ખૂબ જ જરૂરી છે.

કોઈપણ પ્રકારની કસરત શરૂ કરતા પહેલા હંમેશા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.

સારાંશ

કાનમાં અવાજ આવવો એટલે કે ટિનીટસ એ એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં વ્યક્તિને કોઈ બાહ્ય અવાજ ન હોવા છતાં કાનમાં અવાજ સંભળાય છે. આ અવાજ વિવિધ પ્રકારનો હોઈ શકે છે જેમ કે ઘંટડી વાગવી, સીટી વગાડવી, ભમરાનું ગુંજન વગેરે.

કાનમાં અવાજ આવવાના કારણો:

• કાનના રોગો: કાનનો ચેપ, કાનનો મેલ જામવો, કાનનો પડદો ફાટવો, મેનીયરની બીમારી, અોટોસ્ક્લેરોસિસ વગેરે.
• મધ્ય કાનની સમસ્યાઓ: મધ્ય કાનની હાડકીઓની સમસ્યા
• અન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ: હાઈ બ્લડ પ્રેશર, ડાયાબિટીસ, થાઇરોઇડની સમસ્યાઓ, એનિમિયા, હૃદયની બીમારી, મગજની નસોમાં બળતરા, ટ્યુમર, સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગો
• દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓ લેવાથી પણ કાનમાં અવાજ આવી શકે છે.
• મોટે અવાજમાં સાંભળવું
• તણાવ અને ચિંતા
• માથાની ઈજા

કાનમાં અવાજ આવવાના લક્ષણો:

• કાનમાં કોઈ બાહ્ય અવાજ ન હોવા છતાં અવાજ સંભળાવો
• કાનમાં ભરાવો અનુભવવો
• કાનમાં દુખાવો
• ચક્કર આવવું
• સાંભળવામાં તકલીફ
• માથાનો દુખાવો
• ઊંઘમાં ખલેલ

કાનમાં અવાજ આવવાનું નિદાન:

• શારીરિક તપાસ
• શ્રવણ પરીક્ષણ
• ટ્યુનિંગ ફોર્ક ટેસ્ટ
• ઓડિયોમેટ્રી
• ઇમિટેન્સ મેઝરમેન્ટ
• અન્ય પરીક્ષણો જેમ કે MRI, CT સ્કેન, અથવા બ્લડ ટેસ્ટ

કાનમાં અવાજ આવવાની સારવાર:

• કારણને આધારે સારવાર આપવામાં આવે છે.
• કેટલીકવાર કોઈ ખાસ સારવારની જરૂર પડતી નથી અને અવાજ પોતે જ ઓછો થઈ જાય છે.
• કેટલીકવાર દવાઓ આપવામાં આવે છે.
• ગંભીર કિસ્સામાં સર્જરી કરવી પડી શકે છે.

કાનમાં અવાજ આવવાને રોકવા માટેના ઉપાયો:

• મોટે અવાજથી દૂર રહો.
• કાનના ચેપની સારવાર કરાવો.
• શરીરની અન્ય બીમારીઓને નિયંત્રણમાં રાખો.
• તણાવ ઘટાડવાના ઉપાયો કરો.
• સંતુલિત આહાર લો.
• પૂરતી ઊંઘ લો.
• નિયમિત કસરત કરો.

કાનમાં અવાજ આવવાની સમસ્યા માટે તમારે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.