ગળફાની તપાસ (Sputum Test): ટીબી અને શ્વસનતંત્રના રોગોના નિદાન માટેનું મહત્વપૂર્ણ સાધન આ તપાસ ખાસ કરીને ક્ષય રોગ (Tuberculosis – TB) ના નિદાનમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે, પરંતુ ન્યુમોનિયા, બ્રોન્કાઇટિસ અને અન્ય શ્વસનતંત્રના ચેપને ઓળખવા માટે પણ તેનો ઉપયોગ થાય છે. આ તપાસમાં દર્દીના ફેફસાં અને શ્વાસનળીમાંથી નીકળતા કફ (ગળફા)ના નમૂનાની લેબોરેટરીમાં તપાસ કરવામાં આવે…
બોડી માસ ઇન્ડેક્સ (BMI): તમારા સ્વાસ્થ્યનું એક સરળ માપદંડ સ્વસ્થ શરીર જ સુખી જીવનનો પાયો છે, અને આપણા શરીરનું વજન આપણા સ્વાસ્થ્યનું એક મહત્ત્વનું સૂચક છે. આ લેખમાં, આપણે BMI શું છે, તેની ગણતરી કેવી રીતે કરવી, તેના ફાયદા અને મર્યાદાઓ, અને તે તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે શા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે તે વિશે વિગતવાર ચર્ચા કરીશું….
એમઆરઆઈ (MRI): એક અદ્યતન તબીબી તપાસ પદ્ધતિ મેગ્નેટિક રેઝોનન્સ ઇમેજિંગ (MRI), જેને ટૂંકમાં એમઆરઆઈ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે એક અત્યાધુનિક તબીબી ઇમેજિંગ ટેકનોલોજી છે જે શરીરના આંતરિક અવયવો, નરમ પેશીઓ, હાડકાં અને અન્ય બંધારણોની અત્યંત વિગતવાર કરે છે. સીટી સ્કેનથી વિપરીત, MRI માં એક્સ-રે કિરણો (આયનાઇઝિંગ રેડિયેશન) નો ઉપયોગ થતો નથી, જેના કારણે તે…
ડી-ડાયમર ટેસ્ટ: એક વિસ્તૃત સમજૂતી 🩸 ડી-ડાયમર ટેસ્ટ એ એક રક્ત પરીક્ષણ છે જે શરીરમાં રક્ત ગંઠાઈ જવાની (blood clotting) પ્રક્રિયા અને ફાઈબ્રિનોલિસિસ (fibrinolysis) ની પ્રવૃત્તિને માપે છે. જ્યારે શરીરમાં ક્યાંય પણ રક્ત ગંઠાઈ જાય છે, ત્યારે શરીર તેને ઓગાળવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ પ્રક્રિયા દરમિયાન, “ફાઈબ્રિન” નામના પ્રોટીનના નાના ટુકડાઓ છૂટા પડે છે, જેને…
એક્સ-રે (X-ray): તબીબી નિદાન અને સારવારમાં ક્રાંતિ લાવનાર ટેકનોલોજી એક્સ-રે, જેને રેડિયોગ્રાફી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે તબીબી ક્ષેત્રમાં નિદાન માટે સૌથી જૂની અને વ્યાપકપણે ઉપયોગમાં લેવાતી ઇમેજિંગ ટેકનોલોજી પૈકીની એક છે. આ એક એવી પદ્ધતિ છે જે શરીરના આંતરિક ભાગોના ચિત્રો બનાવવા માટે આયનાઇઝિંગ રેડિયેશનનો ઉપયોગ કરે છે. 1895 માં વિલ્હેલ્મ કોનરાડ રોન્ટજેન…
સીટી સ્કેન (CT Scan): એક વિગતવાર માર્ગદર્શિકા સીટી સ્કેન, જેને કમ્પ્યુટેડ ટોમોગ્રાફી અથવા CAT સ્કેન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે એક અદ્યતન તબીબી ઇમેજિંગ ટેસ્ટ છે જે શરીરના આંતરિક અંગો, હાડકાં અને નરમ પેશીઓની વિગતવાર, ક્રોસ-વિભાગીય છબીઓ (slices) બનાવવા માટે એક્સ-રે અને કમ્પ્યુટર ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરે છે. પરંપરાગત એક્સ-રે કરતાં આ છબીઓ વધુ સ્પષ્ટ…
હિમોગ્લોબિન ટેસ્ટ: શરીરના સ્વાસ્થ્યનો અરીસો હિમોગ્લોબિન ટેસ્ટ એ એક રક્ત પરીક્ષણ છે જેનાથી તમારા રક્તમાં હિમોગ્લોબિનનું સ્તર માપવામાં આવે છે. હિમોગ્લોબિન એ લાલ રક્તકણોમાં રહેલું એક પ્રોટીન છે જે શરીરમાં ઑક્સિજન પહોંચાડવામાં મદદ કરે છે. હિમોગ્લોબિન ટેસ્ટ શા માટે કરવામાં આવે છે? હિમોગ્લોબિન ટેસ્ટ વિવિધ તબીબી પરિસ્થિતિઓનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે કરવામાં આવે છે: હિમોગ્લોબિન ટેસ્ટ…
રેડિયેશન થેરાપી, જેને રેડિયોથેરાપી પણ કહેવાય છે, તે કેન્સરની સારવારની એક પદ્ધતિ છે જેમાં કેન્સરના કોષોનો નાશ કરવા અને ગાંઠોને સંકોચવા માટે ઉચ્ચ-ઊર્જાવાળા કિરણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ કિરણો એક્સ-રે, ગામા કિરણો અથવા પ્રોટોન જેવા કણોના સ્વરૂપમાં હોઈ શકે છે. રેડિયેશન થેરાપી કેન્સરના કોષોના DNAને નુકસાન પહોંચાડીને કામ કરે છે, જેથી તેઓ વિભાજીત થઈ…
અલ્ટ્રાસાઉન્ડ (Ultrasound): શરીરના આંતરિક અંગોની તપાસ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ, જેને સોનોગ્રાફી (Sonography) પણ કહેવાય છે, એ એક તબીબી ઇમેજિંગ ટેકનિક છે જે શરીરના આંતરિક અવયવો, રક્તવાહિનીઓ અને નરમ પેશીઓની વાસ્તવિક-સમયની છબીઓ બનાવવા માટે ઉચ્ચ-આવર્તનવાળા ધ્વનિ તરંગો (ultrasound waves) નો ઉપયોગ કરે છે. અલ્ટ્રાસાઉન્ડ કેવી રીતે કાર્ય કરે છે? અલ્ટ્રાસાઉન્ડ મશીન એક નાનું, હેન્ડહેલ્ડ ડિવાઇસ વાપરે છે જેને…
