સાક્રલ પેઈન, જેને ટ્રાઈએંગ્યુલર પેઈન પણ કહેવાય છે, એ કરોડરજ્જુના સૌથી નીચેના ભાગમાં, કમર અને નિતંબની વચ્ચે આવેલા ત્રિકોણાકાર હાડકા સાક્રમ માં થતો દુખાવો છે. આ હાડકું નિતંબના હાડકાં (ઇલિયાક બોન્સ) સાથે જોડાયેલું હોય છે, જે સાક્રોઇલિયાક જોઈન્ટ (Sacroiliac Joint) બનાવે છે. આ જોઈન્ટમાં થતો કોઈપણ પ્રકારનો દુખાવો, સોજો અથવા તણાવ સાક્રલ પેઈનનું કારણ બની…
હિસ્ટામાઇન: શરીરનો એક મહત્વપૂર્ણ રસાયણ હિસ્ટામાઇન એક કુદરતી રીતે બનતું રસાયણ છે જે આપણા શરીરમાં ઘણી મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાઓ ભજવે છે. તે એક પ્રકારનું “બાયોજેનિક એમાઇન” છે, જે એલર્જીક પ્રતિક્રિયાઓ, રોગપ્રતિકારક શક્તિની પ્રતિક્રિયાઓ અને પાચન સહિતની વિવિધ શારીરિક પ્રક્રિયાઓમાં સામેલ છે. જોકે તે એલર્જી માટે જવાબદાર હોવા માટે જાણીતું છે, તે શરીરના યોગ્ય કાર્ય માટે પણ…
હોર્મોનલ ફેરફારો: શરીરનું સૂક્ષ્મ પણ શક્તિશાળી સંતુલન આપણા શરીરની દરેક પ્રવૃત્તિ, પછી તે વૃદ્ધિ હોય, વિકાસ હોય, ઊંઘ હોય, ભૂખ હોય, મૂડ હોય કે પ્રજનન હોય, તે બધાનું નિયંત્રણ હોર્મોન્સ નામના રાસાયણિક સંદેશવાહકો દ્વારા થાય છે. જ્યારે આ હોર્મોન્સના સ્તરમાં વધારો કે ઘટાડો થાય છે, ત્યારે તેને હોર્મોનલ ફેરફારો અથવા હોર્મોનલ અસંતુલન કહેવાય છે. આ…
સ્વરતંતુઓ (Vocal cords), જેને વોકલ ફોલ્ડ્સ પણ કહેવામાં આવે છે, તે આપણા ગળામાં સ્થિત બે નાના, લવચીક સ્નાયુમય પટ્ટીઓ છે. જ્યારે આપણે શ્વાસ બહાર કાઢીએ છીએ ત્યારે આ પટ્ટીઓ કંપન કરીને અવાજ ઉત્પન્ન કરે છે. આ કંપનનું નિયંત્રણ કરીને આપણે બોલવા, ગાવા, બૂમો પાડવા અને અન્ય અવાજો ઉત્પન્ન કરી શકીએ છીએ. સ્વરતંતુઓનું સ્વાસ્થ્ય આપણા અવાજની…
લસિકા પ્રણાલી એ માનવ શરીરની એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ પ્રણાલી છે, જે રક્તવાહિની તંત્ર સાથે મળીને કાર્ય કરે છે. તેનું મુખ્ય કાર્ય રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવવાનું, શરીરમાંથી વધારાના પ્રવાહીને બહાર કાઢવાનું અને ચેપ સામે લડવાનું છે. જો લસિકા પ્રણાલી યોગ્ય રીતે કામ ન કરે તો તે વિવિધ રોગો અને સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. આ…
શ્વેત રક્તકણો (WBCs) એ રક્તમાં રહેલા મહત્વપૂર્ણ કોષો છે, જે આપણા શરીરને ચેપ, બેક્ટેરિયા, વાયરસ અને અન્ય હાનિકારક જીવાણુઓથી સુરક્ષિત રાખે છે. આ કોષો રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. લાલ રક્તકણો અને પ્લેટલેટ્સની સરખામણીમાં તેમની સંખ્યા ઘણી ઓછી હોય છે, પરંતુ તેમની ભૂમિકા અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. આ કોષો આપણા શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિનો મુખ્ય ભાગ…
માનવ શરીર એક અત્યંત જટિલ અને સુવ્યવસ્થિત માળખું છે. હાડકા માત્ર શરીરને આધાર પૂરું પાડતા નથી, પરંતુ તેમાં એક અતિ મહત્વપૂર્ણ પદાર્થ “હાડકાની મજ્જા” (Bone Marrow) પણ રહેલી હોય છે. હાડકાની મજ્જા એ રક્તકણોના નિર્માણનું કેન્દ્ર છે અને શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ તેમજ જીવન માટે અત્યંત જરૂરી ઘટક છે. ચાલો, હવે હાડકાની મજ્જા વિષે વિગતવાર જાણીએ….
લિમ્ફ નોડ્સ, જેને ગુજરાતીમાં લસિકા ગાંઠો કહેવામાં આવે છે, તે આપણા શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિનો એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. આ નાની, બીન-આકારની ગ્રંથિઓ આપણા શરીરના જુદા જુદા ભાગોમાં, જેમ કે ગરદન, બગલ, પેટ અને સાથળના ભાગમાં આવેલી હોય છે. તેઓ શરીરના “ફિલ્ટરેશન સ્ટેશનો” તરીકે કામ કરે છે, જે લસિકા પ્રણાલી (Lymphatic System) માંથી પસાર થતા…
પેટ (જઠર): માનવ શરીરનું એક મહત્વપૂર્ણ અંગ માનવ શરીર એક જટિલ તંત્ર છે, જેમાં દરેક અંગનું પોતાનું વિશિષ્ટ કાર્ય છે. આ અંગોમાંનું એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ અંગ છે પેટ (જઠર). સામાન્ય ભાષામાં આપણે જેને પેટ કહીએ છીએ, તે માત્ર ખોરાક સંગ્રહ કરવાનું કામ કરતું નથી, પરંતુ પાચનક્રિયાનો એક મુખ્ય ભાગ ભજવે છે. તે અન્નનળી અને નાના…
માનવ શરીરમાં ખોરાકના પાચન અને પોષક તત્ત્વોનું શોષણ એક અત્યંત જટિલ પ્રક્રિયા છે. આ પ્રક્રિયામાં નાનું આંતરડું સૌથી મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. નાના આંતરડાની રચના, કાર્ય અને લંબાઈ વિશે સમજવાથી આપણે આપણા પાચનતંત્રની કાર્યક્ષમતા વિશે વધુ સારી રીતે જાણી શકીએ છીએ. 1. નાનું આંતરડું – પરિચય ખોરાક પેટમાંથી નાના આંતરડામાં પહોંચ્યા પછી તેમાં રહેલા એન્ઝાઇમ્સ…
