પેરાપ્લેજિયા
પેરાપ્લેજિયા શું છે?
પેરાપ્લેજિયા એ એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં વ્યક્તિના નીચલા અંગો લકવાગ્રસ્ત થઈ જાય છે, એટલે કે તેઓ હલનચલન કરી શકતા નથી. આ સ્થિતિ કરોડરજ્જુમાં થયેલી ઈજા અથવા નુકસાનને કારણે થાય છે.
પેરાપ્લેજિયાના મુખ્ય લક્ષણોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- પગ અને થડમાં હલનચલનનો અભાવ
- સ્પર્શ અને દુખાવાની સંવેદનાનો અભાવ
- મૂત્રાશય અને આંતરડાના નિયંત્રણમાં સમસ્યાઓ
- જાતીય કાર્યમાં સમસ્યાઓ
પેરાપ્લેજિયાની તીવ્રતા ઈજાના સ્તર અને તીવ્રતા પર આધારિત છે. કેટલાક લોકો ફક્ત તેમના પગમાં હલનચલન ગુમાવે છે, જ્યારે અન્ય લોકો તેમના થડ અને પગ બંનેમાં હલનચલન ગુમાવે છે. કેટલાક લોકો સ્પર્શ અને દુખાવાની સંવેદના પણ ગુમાવે છે, જ્યારે અન્ય લોકો અમુક અંશે સંવેદના જાળવી રાખે છે.
પેરાપ્લેજિયાના કારણોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- કરોડરજ્જુની ઈજા, જેમ કે અકસ્માતો, હિંસા અથવા રમતોની ઇજાઓ
- કરોડરજ્જુના રોગો, જેમ કે મલ્ટીપલ સ્ક્લેરોસિસ અથવા સ્પાઇનલ મસ્ક્યુલર એટ્રોફી
- જન્મજાત ખામીઓ, જેમ કે સ્પાઇના બિફિડા
- સ્ટ્રોક
- ગાંઠો
પેરાપ્લેજિયાની સારવારમાં દવાઓ, ફિઝીયોથેરાપી અને ઓક્યુપેશનલ થેરાપીનો સમાવેશ થાય છે. ફિઝીયોથેરાપી અને ઓક્યુપેશનલ થેરાપી વ્યક્તિને તેમની શક્તિ અને ગતિશીલતા પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. કેટલીકવાર, સર્જરી જરૂરી પડી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયા એ એક પડકારજનક સ્થિતિ હોઈ શકે છે, પરંતુ ઘણા લોકો પેરાપ્લેજિયા સાથે સ્વતંત્ર અને પરિપૂર્ણ જીવન જીવે છે. પુનર્વસન અને સહાયક ઉપકરણો, જેમ કે વ્હીલચેર અને વૉકર્સ, વ્યક્તિને તેમની ગતિશીલતા અને સ્વતંત્રતા જાળવવામાં મદદ કરી શકે છે.સાવવામાં મદદ કરી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયા મારા શરીરને કેવી રીતે અસર કરે છે?
પેરાપ્લેજિયા તમારા શરીરને ઘણી રીતે અસર કરી શકે છે, અને તેની અસરો વ્યક્તિગત રીતે અલગ અલગ હોઈ શકે છે. અહીં કેટલીક સામાન્ય અસરો છે:
હલનચલન:
- પેરાપ્લેજિયાનો સૌથી મોટો પ્રભાવ પગ અને થડમાં હલનચલનનો અભાવ છે. આના કારણે ચાલવામાં, ઊભા રહેવામાં અને બેસવામાં મુશ્કેલી થઈ શકે છે.
- કેટલાક લોકોને તેમના હાથ અને આંગળીઓમાં પણ હલનચલનની સમસ્યાઓ હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને જો કરોડરજ્જુની ઈજા ગરદનના ભાગમાં થઈ હોય.
સંવેદના:
- પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા લોકો સ્પર્શ, દુખાવો, ગરમી અને ઠંડી જેવી સંવેદનાઓ ગુમાવી શકે છે.
- સંવેદનાનો અભાવ ઇજાઓ અને અન્ય સમસ્યાઓનું જોખમ વધારે છે, કારણ કે વ્યક્તિને ખ્યાલ નથી હોતો કે તેઓ ક્યારેક દુખાઈ રહ્યા છે અથવા તેમને કોઈ સમસ્યા થઈ રહી છે.
શારીરિક કાર્યો:
- પેરાપ્લેજિયા મૂત્રાશય અને આંતરડાના નિયંત્રણમાં સમસ્યાઓ ઊભી કરી શકે છે. આના કારણે પેશાબ અને મળને રોકવામાં અથવા ખાલી કરવામાં મુશ્કેલી થઈ શકે છે.
- જાતીય કાર્યમાં પણ સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
- કેટલાક લોકોને શ્વાસ લેવામાં પણ તકલીફ થઈ શકે છે, ખાસ કરીને જો ઈજા ગરદનના ભાગમાં થઈ હોય.
અન્ય સમસ્યાઓ:
- પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા લોકોને બેડસોર્સ (પ્રેશર અલ્સર) થવાનું જોખમ વધારે હોય છે, કારણ કે તેઓ લાંબા સમય સુધી એક જ સ્થિતિમાં રહે છે.
- સ્નાયુઓ નબળા પડી શકે છે અને સંકોચાઈ શકે છે.
- હાડકાં નબળા પડી શકે છે અને ઓસ્ટીયોપોરોસિસનું જોખમ વધી શકે છે.
- માનસિક અને ભાવનાત્મક સમસ્યાઓ, જેમ કે હતાશા અને ચિંતા, પણ સામાન્ય છે.
પેરાપ્લેજિયાની તીવ્રતા અને તેની અસરો વ્યક્તિગત રીતે અલગ અલગ હોઈ શકે છે. કેટલાક લોકો હળવા લક્ષણો અનુભવે છે, જ્યારે અન્ય લોકો વધુ ગંભીર લક્ષણો અનુભવે છે. કરી શકે છે અને સ્વતંત્ર જીવન જીવી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયાના કારણો શું છે?
પેરાપ્લેજિયા થવાના ઘણાં કારણો હોઈ શકે છે, જેમાંથી કેટલાક મુખ્ય કારણો નીચે મુજબ છે:
- કરોડરજ્જુની ઈજા: કરોડરજ્જુમાં થયેલી કોઈપણ પ્રકારની ઈજા પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે. આ ઈજાઓ અકસ્માતો, હિંસા, રમતોની ઇજાઓ અથવા અન્ય કોઈ કારણસર થઈ શકે છે. કરોડરજ્જુની ઈજા જેટલી વધારે ગંભીર હશે, તેટલું જ પેરાપ્લેજિયા થવાનું જોખમ વધારે હશે.
- કરોડરજ્જુના રોગો: કરોડરજ્જુના કેટલાક રોગો પણ પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે. આ રોગોમાં મલ્ટીપલ સ્ક્લેરોસિસ, સ્પાઇનલ મસ્ક્યુલર એટ્રોફી અને અન્ય રોગોનો સમાવેશ થાય છે. આ રોગો કરોડરજ્જુના ચેતાકોષોને નુકસાન પહોંચાડે છે, જેના કારણે પેરાપ્લેજિયા થઈ શકે છે.
- જન્મજાત ખામીઓ: કેટલીક જન્મજાત ખામીઓ પણ પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે. સ્પાઇના બિફિડા એ એક જન્મજાત ખામી છે જેમાં કરોડરજ્જુ યોગ્ય રીતે બંધ થતી નથી. આ ખામી પેરાપ્લેજિયા સહિત વિવિધ પ્રકારની સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
- સ્ટ્રોક: સ્ટ્રોક એ મગજમાં લોહીના પ્રવાહમાં વિક્ષેપ છે. સ્ટ્રોક કરોડરજ્જુને પણ અસર કરી શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે.
- ગાંઠો: કરોડરજ્જુમાં ગાંઠોની વૃદ્ધિ પણ પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે. ગાંઠો કરોડરજ્જુ પર દબાણ લાવી શકે છે અને ચેતાકોષોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયા થવાના અન્ય કારણોમાં ચેપ, લોહી ગંઠાઈ જવા અને અમુક દવાઓની આડઅસરનો સમાવેશ થાય છે.
પેરાપ્લેજિયાના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?
પેરાપ્લેજિયાના ચિહ્નો અને લક્ષણો વ્યક્તિગત રીતે અલગ અલગ હોઈ શકે છે, પરંતુ અહીં કેટલાક સામાન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણો દર્શાવ્યા છે:
હલનચલન સંબંધિત ચિહ્નો:
- પગ અને થડમાં હલનચલનનો અભાવ અથવા નબળાઈ.
- ચાલવામાં, ઊભા રહેવામાં અને બેસવામાં મુશ્કેલી.
- શરીરનું સંતુલન જાળવવામાં મુશ્કેલી.
- હાથ અને આંગળીઓમાં હલનચલનની સમસ્યાઓ (જો કરોડરજ્જુની ઈજા ગરદનના ભાગમાં થઈ હોય).
સંવેદના સંબંધિત ચિહ્નો:
- પગ અને થડમાં સ્પર્શ, દુખાવો, ગરમી અને ઠંડી જેવી સંવેદનાઓનો અભાવ અથવા ઘટાડો.
- શરીરના અમુક ભાગોમાં ઝણઝણાટી અથવા કળતર જેવી લાગણી.
શારીરિક કાર્ય સંબંધિત ચિહ્નો:
- મૂત્રાશય અને આંતરડાના નિયંત્રણમાં સમસ્યાઓ, જેમ કે પેશાબ અને મળને રોકવામાં અથવા ખાલી કરવામાં મુશ્કેલી.
- જાતીય કાર્યમાં સમસ્યાઓ.
- શ્વાસ લેવામાં તકલીફ (જો ઈજા ગરદનના ભાગમાં થઈ હોય).
અન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણો:
- બેડસોર્સ (પ્રેશર અલ્સર) થવાનું જોખમ વધારે, ખાસ કરીને જો વ્યક્તિ લાંબા સમય સુધી એક જ સ્થિતિમાં રહેતી હોય.
- સ્નાયુઓ નબળા પડવા અને સંકોચાઈ જવા.
- હાડકાં નબળા પડવા અને ઓસ્ટીયોપોરોસિસનું જોખમ વધવું.
- માનસિક અને ભાવનાત્મક સમસ્યાઓ, જેમ કે હતાશા અને ચિંતા.
પેરાપ્લેજિયાનું જોખમ કોને છે?
પેરાપ્લેજિયા કોઈને પણ થઈ શકે છે, પરંતુ કેટલાક લોકોમાં તેનું જોખમ વધારે હોય છે. અહીં કેટલાક પરિબળો છે જે પેરાપ્લેજિયા થવાનું જોખમ વધારે છે:
- કરોડરજ્જુની ઈજા: કરોડરજ્જુની ઈજા પેરાપ્લેજિયાનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે. જે લોકો અકસ્માતો, હિંસા અથવા રમતોમાં ભાગ લે છે તેમને કરોડરજ્જુની ઈજા થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
- કરોડરજ્જુના રોગો: મલ્ટીપલ સ્ક્લેરોસિસ, સ્પાઇનલ મસ્ક્યુલર એટ્રોફી અને અન્ય રોગો કરોડરજ્જુને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે.
- જન્મજાત ખામીઓ: સ્પાઇના બિફિડા જેવી જન્મજાત ખામીઓ કરોડરજ્જુના વિકાસને અસર કરી શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે.
- સ્ટ્રોક: સ્ટ્રોક એ મગજમાં લોહીના પ્રવાહમાં વિક્ષેપ છે. સ્ટ્રોક કરોડરજ્જુને પણ અસર કરી શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે.
- ગાંઠો: કરોડરજ્જુમાં ગાંઠોની વૃદ્ધિ પણ પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે.
પેરાપ્લેજિયા થવાનું જોખમ વધારતા અન્ય પરિબળોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- વૃદ્ધાવસ્થા: વૃદ્ધ લોકોમાં કરોડરજ્જુની ઈજા અને કરોડરજ્જુના રોગો થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
- પુરુષો: પુરુષોમાં સ્ત્રીઓ કરતાં પેરાપ્લેજિયા થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
- દારૂનું સેવન: વધુ પડતું દારૂનું સેવન કરવાથી કરોડરજ્જુને નુકસાન થઈ શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું જોખમ વધી શકે છે.
- ધૂમ્રપાન: ધૂમ્રપાન કરવાથી કરોડરજ્જુમાં લોહીનો પ્રવાહ ઓછો થઈ શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું જોખમ વધી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયાના વિકાસ માટે સામાન્ય જોખમ પરિબળો શું છે?
પેરાપ્લેજિયાના વિકાસ માટે સામાન્ય જોખમ પરિબળો નીચે મુજબ છે:
- કરોડરજ્જુની ઈજા: કરોડરજ્જુની ઈજા એ પેરાપ્લેજિયાનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે. કરોડરજ્જુની ઈજા અકસ્માતો, હિંસા, રમતોની ઇજાઓ અથવા અન્ય કોઈ કારણસર થઈ શકે છે. કરોડરજ્જુની ઈજા જેટલી વધારે ગંભીર હશે, તેટલું જ પેરાપ્લેજિયા થવાનું જોખમ વધારે હશે.
- કરોડરજ્જુના રોગો: મલ્ટીપલ સ્ક્લેરોસિસ, સ્પાઇનલ મસ્ક્યુલર એટ્રોફી અને અન્ય રોગો કરોડરજ્જુને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે.
- જન્મજાત ખામીઓ: સ્પાઇના બિફિડા જેવી જન્મજાત ખામીઓ કરોડરજ્જુના વિકાસને અસર કરી શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે.
- સ્ટ્રોક: સ્ટ્રોક એ મગજમાં લોહીના પ્રવાહમાં વિક્ષેપ છે. સ્ટ્રોક કરોડરજ્જુને પણ અસર કરી શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે.
- ગાંઠો: કરોડરજ્જુમાં ગાંઠોની વૃદ્ધિ પણ પેરાપ્લેજિયાનું કારણ બની શકે છે.
પેરાપ્લેજિયા થવાનું જોખમ વધારતા અન્ય પરિબળોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- વૃદ્ધાવસ્થા: વૃદ્ધ લોકોમાં કરોડરજ્જુની ઈજા અને કરોડરજ્જુના રોગો થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
- પુરુષો: પુરુષોમાં સ્ત્રીઓ કરતાં પેરાપ્લેજિયા થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
- દારૂનું સેવન: વધુ પડતું દારૂનું સેવન કરવાથી કરોડરજ્જુને નુકસાન થઈ શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું જોખમ વધી શકે છે.
- ધૂમ્રપાન: ધૂમ્રપાન કરવાથી કરોડરજ્જુમાં લોહીનો પ્રવાહ ઓછો થઈ શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું જોખમ વધી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયાના પ્રકાર:
ઉચ્ચ પેરાપ્લેજિયા: આ પ્રકારમાં, કરોડરજ્જુની ઈજા છાતીના પ્રદેશમાં થાય છે, જેના કારણે બંને પગ અને થડ લકવાગ્રસ્ત થઈ જાય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, હાથ અને આંગળીઓમાં પણ હલનચલનની સમસ્યાઓ હોઈ શકે છે.
નીચલું પેરાપ્લેજિયા: આ પ્રકારમાં, કરોડરજ્જુની ઈજા કમરના પ્રદેશમાં થાય છે, જેના કારણે બંને પગ લકવાગ્રસ્ત થઈ જાય છે. થડમાં થોડી હલનચલન શક્ય હોઈ શકે છે.
પેરાપ્લેજિયાના અન્ય પ્રકારોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- હેમિપેરાપ્લેજિયા: આ પ્રકારમાં, શરીરનો એક બાજુનો ભાગ લકવાગ્રસ્ત થઈ જાય છે, એટલે કે એક હાથ અને એક પગ.
- મોનોપ્લેજિયા: આ પ્રકારમાં, શરીરનો એક જ અંગ લકવાગ્રસ્ત થઈ જાય છે, એટલે કે એક હાથ અથવા એક પગ.
પેરાપ્લેજિયાનો પ્રકાર ઈજાના સ્તર અને તીવ્રતા પર આધારિત છે. ઈજા જેટલી વધારે ઉપરના ભાગમાં હશે, તેટલું જ વધારે શરીરનો ભાગ લકવાગ્રસ્ત થશે. ઈજા જેટલી વધારે ગંભીર હશે, તેટલું જ વધારે હલનચલન અને સંવેદના ગુમાવવાનું જોખમ રહેશે.
પેરાપ્લેજિયાના પ્રકાર વિશે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તે સારવારના વિકલ્પો અને પુનર્વસન યોજનાને અસર કરી શકે છે. જો તમને પેરાપ્લેજિયા વિશે કોઈ ચિંતા હોય, તો તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરો. તેઓ તમને તમારી સ્થિતિ વિશે વધુ માહિતી આપી શકે છે અને તમને તમારી જરૂરિયાતોને અનુરૂપ સારવાર યોજના વિકસાવવામાં મદદ કરી શકે છે.પગમાં નબળાઈ અનુભવી શકે છે, જ્યારે અન્ય તેમના પગને ખસેડવામાં અથવા અનુભવવામાં સંપૂર્ણપણે અસમર્થ હોઈ શકે છે.
પેરાપ્લેજિયા લકવાના અન્ય સ્વરૂપોથી કેવી રીતે અલગ છે?
પેરાપ્લેજિયા એ લકવાનું એક સ્વરૂપ છે જે મુખ્યત્વે કરોડરજ્જુની ઈજાને કારણે થાય છે. તે શરીરના નીચેના ભાગોને અસર કરે છે, ખાસ કરીને પગ અને થડ. લકવાના અન્ય સ્વરૂપોથી તે કેવી રીતે અલગ છે તે અહીં દર્શાવવામાં આવ્યું છે:
- ક્વાડ્રિપ્લેજિયા: ક્વાડ્રિપ્લેજિયા એ પણ કરોડરજ્જુની ઈજાને કારણે થાય છે, પરંતુ તે શરીરના ચારેય અંગોને અસર કરે છે, એટલે કે બંને હાથ અને બંને પગ. પેરાપ્લેજિયાથી વિપરીત, જેમાં ફક્ત પગ અને થડ અસરગ્રસ્ત હોય છે.
- હેમિપ્લેજિયા: હેમિપ્લેજિયા એ શરીરના એક બાજુના ભાગને અસર કરે છે, એટલે કે એક હાથ અને એક પગ. તે સામાન્ય રીતે મગજમાં થયેલી ઈજા અથવા સ્ટ્રોકને કારણે થાય છે, જ્યારે પેરાપ્લેજિયા મોટાભાગે કરોડરજ્જુની ઈજાને કારણે થાય છે.
- મોનોપ્લેજિયા: મોનોપ્લેજિયા એ શરીરના એક જ અંગને અસર કરે છે, એટલે કે એક હાથ અથવા એક પગ. તે વિવિધ કારણોસર થઈ શકે છે, જેમ કે મગજ, કરોડરજ્જુ અથવા ચેતાઓમાં ઈજા. પેરાપ્લેજિયાથી વિપરીત, જેમાં હંમેશા બંને પગ અસરગ્રસ્ત હોય છે.
પેરાપ્લેજિયા લકવાના અન્ય સ્વરૂપોથી તેની અસરના ક્ષેત્રમાં અલગ છે. પેરાપ્લેજિયા મુખ્યત્વે શરીરના નીચેના ભાગોને અસર કરે છે, જ્યારે અન્ય સ્વરૂપો શરીરના અન્ય ભાગોને પણ અસર કરી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયાનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?
પેરાપ્લેજિયાનું નિદાન કરવા માટે, ડોકટરો વિવિધ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- તબીબી ઇતિહાસ અને શારીરિક તપાસ: ડોક્ટર તમારા તબીબી ઇતિહાસ વિશે પૂછશે અને તમારી શારીરિક તપાસ કરશે. તેઓ તમારી હલનચલન, સંવેદના અને શારીરિક કાર્યોની તપાસ કરશે.
- ન્યુરોલોજિકલ પરીક્ષણ: ડોક્ટર તમારી ચેતાતંત્રની કાર્યક્ષમતા તપાસવા માટે વિવિધ પરીક્ષણો કરશે. આ પરીક્ષણોમાં તમારી પ્રતિક્રિયાઓ, સ્નાયુઓની શક્તિ અને સંકલનનું મૂલ્યાંકન શામેલ હોઈ શકે છે.
- ઇમેજિંગ પરીક્ષણો: કરોડરજ્જુની ઇજા અથવા નુકસાન જોવા માટે ઇમેજિંગ પરીક્ષણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ પરીક્ષણોમાં એક્સ-રે, સીટી સ્કેન અને એમઆરઆઈ શામેલ હોઈ શકે છે.
પેરાપ્લેજિયાનું નિદાન કરવા માટે કોઈ એક પરીક્ષણ નથી. ડોકટરો તમારી સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરવા અને યોગ્ય નિદાન કરવા માટે વિવિધ પરીક્ષણો અને મૂલ્યાંકનોનો ઉપયોગ કરશે.
પેરાપ્લેજિયા સાથે સંબંધિત અન્ય કયા રોગો છે?
પેરાપ્લેજિયા સાથે સંકળાયેલ અન્ય રોગો ઘણા હોઈ શકે છે, કારણ કે તે એક જટિલ સ્થિતિ છે જે શરીરના વિવિધ કાર્યોને અસર કરે છે. અહીં કેટલાક સામાન્ય રોગો છે જે પેરાપ્લેજિયા સાથે સંકળાયેલા હોઈ શકે છે:
મૂત્રાશય અને આંતરડા સંબંધિત સમસ્યાઓ:
- મૂત્રાશયની સમસ્યાઓ: પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા લોકોમાં મૂત્રાશયના નિયંત્રણમાં સમસ્યાઓ સામાન્ય છે, જેમ કે પેશાબને રોકવામાં અથવા ખાલી કરવામાં મુશ્કેલી, વારંવાર પેશાબ જવાની જરૂરિયાત અને મૂત્રાશયના ચેપનું જોખમ વધવું.
- આંતરડાની સમસ્યાઓ: પેરાપ્લેજિયા આંતરડાના કાર્યને પણ અસર કરી શકે છે, જેના કારણે કબજિયાત, મળને રોકવામાં મુશ્કેલી અને આંતરડાના અન્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
જાતીય કાર્ય સંબંધિત સમસ્યાઓ:
- પેરાપ્લેજિયા જાતીય કાર્યને અસર કરી શકે છે, જેના કારણે જાતીય ઇચ્છામાં ઘટાડો, ઉત્થાનમાં સમસ્યાઓ અને અન્ય જાતીય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
શ્વાસ લેવામાં તકલીફ:
- જો કરોડરજ્જુની ઈજા ગરદનના ભાગમાં થઈ હોય, તો પેરાપ્લેજિયા શ્વાસ લેવામાં તકલીફનું કારણ બની શકે છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે છાતીના સ્નાયુઓ, જે શ્વાસ લેવામાં મદદ કરે છે, તે લકવાગ્રસ્ત થઈ શકે છે.
અન્ય સમસ્યાઓ:
- બેડસોર્સ (પ્રેશર અલ્સર): પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા લોકોને બેડસોર્સ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે, કારણ કે તેઓ લાંબા સમય સુધી એક જ સ્થિતિમાં રહે છે. બેડસોર્સ એ ત્વચાના ચાંદા છે જે દબાણને કારણે થાય છે.
- સ્નાયુઓનું સંકોચન: પેરાપ્લેજિયા સ્નાયુઓના સંકોચનનું કારણ બની શકે છે, જેના કારણે સ્નાયુઓ જકડાઈ શકે છે અને દુખાવો થઈ શકે છે.
- હાડકાંનું નબળું પડવું: પેરાપ્લેજિયા હાડકાંને નબળા પાડી શકે છે અને ઓસ્ટીયોપોરોસિસનું જોખમ વધારી શકે છે.
- માનસિક અને ભાવનાત્મક સમસ્યાઓ: પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા લોકોમાં હતાશા અને ચિંતા જેવી માનસિક અને ભાવનાત્મક સમસ્યાઓ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
પેરાપ્લેજિયા સાથે સંકળાયેલ અન્ય રોગોની સારવાર માટે વિવિધ વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે. તમારા ડૉક્ટર તમને તમારી જરૂરિયાતોને અનુરૂપ સારવાર યોજના વિકસાવવામાં મદદ કરી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયાની સારવાર શું છે?
પેરાપ્લેજિયાની સારવાર વ્યક્તિગત જરૂરિયાતો પર આધારિત છે, કારણ કે દરેક વ્યક્તિની સ્થિતિ અને જરૂરિયાતો અલગ અલગ હોય છે. જો કે, અહીં કેટલીક સામાન્ય સારવાર પદ્ધતિઓ દર્શાવવામાં આવી છે:
દવાઓ:
- સ્ટીરોઈડ્સ: કરોડરજ્જુની ઈજા પછી સોજો ઘટાડવા માટે સ્ટીરોઈડ્સનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
- દુખાવાની દવાઓ: દુખાવો અને સ્નાયુઓના સંકોચનને નિયંત્રિત કરવા માટે દુખાવાની દવાઓનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
- મૂત્રાશય અને આંતરડાની દવાઓ: મૂત્રાશય અને આંતરડાના નિયંત્રણમાં મદદ કરવા માટે દવાઓનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
થેરાપી:
- ફિઝીયોથેરાપી: ફિઝીયોથેરાપી તમને તમારી શક્તિ, ગતિશીલતા અને સંતુલન પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમને કસરતો અને પ્રવૃત્તિઓ શીખવશે જે તમને સ્વતંત્ર રીતે કાર્ય કરવામાં મદદ કરશે.
- ઓક્યુપેશનલ થેરાપી: ઓક્યુપેશનલ થેરાપી તમને તમારી રોજિંદી પ્રવૃત્તિઓ, જેમ કે ખાવા, કપડાં પહેરવા અને નહાવામાં સ્વતંત્ર બનવામાં મદદ કરી શકે છે. ઓક્યુપેશનલ થેરાપિસ્ટ તમને અનુકૂલનશીલ સાધનો અને તકનીકોનો ઉપયોગ કરવાનું શીખવશે.
- સ્પીચ થેરાપી: જો તમને બોલવામાં અથવા ગળવામાં સમસ્યા હોય, તો સ્પીચ થેરાપી મદદરૂપ થઈ શકે છે. સ્પીચ થેરાપિસ્ટ તમને તમારી વાતચીત કૌશલ્યને સુધારવામાં મદદ કરશે.
- મનોરોગ ચિકિત્સા: પેરાપ્લેજિયાના કારણે થતી માનસિક અને ભાવનાત્મક સમસ્યાઓ, જેમ કે હતાશા અને ચિંતાને દૂર કરવા માટે મનોરોગ ચિકિત્સા મદદરૂપ થઈ શકે છે.
સર્જરી:
કેટલાક કિસ્સાઓમાં, કરોડરજ્જુ પરના દબાણને દૂર કરવા અથવા કરોડરજ્જુને સ્થિર કરવા માટે સર્જરી જરૂરી પડી શકે છે.
પુનર્વસન:
પુનર્વસન એ પેરાપ્લેજિયાની સારવારનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. પુનર્વસન કાર્યક્રમમાં વિવિધ પ્રકારની થેરાપી અને સહાયક સેવાઓ શામેલ હોઈ શકે છે, જે તમને તમારી જરૂરિયાતોને અનુરૂપ બનાવવામાં આવે છે.
પેરાપ્લેજિયા માટે ફિઝીયોથેરાપી સારવાર શું છે?
પેરાપ્લેજિયા માટે ફિઝીયોથેરાપી સારવાર એ વ્યક્તિની જરૂરિયાતોને આધારે ઘણો બદલાઈ શકે છે. ફિઝીયોથેરાપીનો મુખ્ય ધ્યેય વ્યક્તિને તેમની શક્તિ, ગતિશીલતા અને સ્વતંત્રતા પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરવાનો છે.
અહીં કેટલીક સામાન્ય ફિઝીયોથેરાપી સારવાર પદ્ધતિઓ દર્શાવવામાં આવી છે:
- કસરતો: ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમને એવી કસરતો શીખવશે જે તમને તમારા સ્નાયુઓને મજબૂત કરવામાં, તમારી ગતિશીલતામાં સુધારો કરવામાં અને તમારા સંતુલનને વધારવામાં મદદ કરશે. આ કસરતોમાં સ્ટ્રેચિંગ, મજબૂતીકરણ અને સહનશક્તિની કસરતો શામેલ હોઈ શકે છે.
- ગતિશીલતા સહાયક સાધનો: ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમને વ્હીલચેર, વોકર અથવા અન્ય ગતિશીલતા સહાયક સાધનોનો ઉપયોગ કરવાનું શીખવી શકે છે. તેઓ તમને આ સાધનોને કેવી રીતે સમાયોજિત કરવા અને તેનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરવો તે પણ શીખવશે.
- કાર્યાત્મક પ્રવૃત્તિઓ: ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમને તમારી રોજિંદી પ્રવૃત્તિઓ, જેમ કે ખાવા, કપડાં પહેરવા અને નહાવામાં સ્વતંત્ર બનવામાં મદદ કરશે. તેઓ તમને અનુકૂલનશીલ સાધનો અને તકનીકોનો ઉપયોગ કરવાનું શીખવશે.
- દુખાવો વ્યવસ્થાપન: જો તમને દુખાવો થતો હોય, તો ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમને દુખાવો વ્યવસ્થાપન તકનીકો શીખવી શકે છે, જેમ કે ગરમી, ઠંડી અથવા મસાજ.
- શિક્ષણ: ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમને તમારી સ્થિતિ અને તેની સારવાર વિશે શિક્ષિત કરશે. તેઓ તમને તમારી સ્થિતિનું સંચાલન કેવી રીતે કરવું અને ગૂંચવણોને કેવી રીતે અટકાવવી તે વિશે પણ શીખવશે.
ફિઝીયોથેરાપી સારવાર યોજના તમારી વ્યક્તિગત જરૂરિયાતોને આધારે બનાવવામાં આવશે. ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમારી સાથે કામ કરશે જેથી તમારી જરૂરિયાતો અને ધ્યેયોને પૂર્ણ કરતી યોજના વિકસાવી શકાય.
પેરાપ્લેજિયા માટે સર્જિકલ સારવાર:
પેરાપ્લેજિયા માટે સર્જિકલ સારવાર હંમેશા જરૂરી નથી હોતી, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. સર્જરીનો નિર્ણય લેતા પહેલા, ડોક્ટર તમારી સ્થિતિનું કાળજીપૂર્વક મૂલ્યાંકન કરશે અને તમારા માટે શ્રેષ્ઠ સારવાર વિકલ્પની ભલામણ કરશે.
પેરાપ્લેજિયા માટે સર્જિકલ સારવારના મુખ્ય ધ્યેયો નીચે મુજબ છે:
- કરોડરજ્જુ પરના દબાણને દૂર કરવું: જો પેરાપ્લેજિયાનું કારણ કરોડરજ્જુ પરનું દબાણ હોય, જેમ કે ગાંઠ અથવા હાડકાનો ટુકડો, તો સર્જરી દબાણને દૂર કરવામાં અને ચેતા કાર્યને પુનઃસ્થાપિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- કરોડરજ્જુને સ્થિર કરવું: જો કરોડરજ્જુ અસ્થિર હોય, તો સર્જરી તેને સ્થિર કરવામાં અને વધુ નુકસાનને રોકવામાં મદદ કરી શકે છે.
- દુખાવો ઓછો કરવો: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, સર્જરી પેરાપ્લેજિયા સાથે સંકળાયેલ દુખાવો ઓછો કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયા માટે સર્જિકલ સારવારના ઘણા પ્રકારો છે, જેમાંથી કેટલાક નીચે મુજબ છે:
- લેમિનેક્ટોમી: આ સર્જરીમાં, કરોડરજ્જુના એક ભાગને દૂર કરવામાં આવે છે જેને લેમિના કહેવાય છે. આ કરોડરજ્જુ પરના દબાણને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ફ્યુઝન: આ સર્જરીમાં, બે અથવા વધુ કરોડરજ્જુના હાડકાંને એકસાથે જોડવામાં આવે છે. આ કરોડરજ્જુને સ્થિર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ઓસ્ટીયોટોમી: આ સર્જરીમાં, હાડકાના એક ભાગને દૂર કરવામાં આવે છે અથવા તેનું આકાર બદલવામાં આવે છે. આ કરોડરજ્જુ પરના દબાણને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયા માટે પુનર્વસન :
પેરાપ્લેજિયા માટે પુનર્વસન એ એક લાંબી અને પડકારજનક પ્રક્રિયા હોઈ શકે છે, પરંતુ તે વ્યક્તિને તેમની શક્તિ, ગતિશીલતા અને સ્વતંત્રતા પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. પુનર્વસન કાર્યક્રમ વ્યક્તિની જરૂરિયાતો અનુસાર બનાવવામાં આવે છે અને તેમાં વિવિધ પ્રકારની થેરાપી અને સહાયક સેવાઓ શામેલ હોઈ શકે છે.
અહીં પુનર્વસન કાર્યક્રમના કેટલાક મહત્વપૂર્ણ ઘટકો દર્શાવવામાં આવ્યા છે:
- ફિઝીયોથેરાપી: ફિઝીયોથેરાપી તમને તમારી શક્તિ, ગતિશીલતા અને સંતુલન પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમને કસરતો અને પ્રવૃત્તિઓ શીખવશે જે તમને સ્વતંત્ર રીતે કાર્ય કરવામાં મદદ કરશે.
- ઓક્યુપેશનલ થેરાપી: ઓક્યુપેશનલ થેરાપી તમને તમારી રોજિંદી પ્રવૃત્તિઓ, જેમ કે ખાવા, કપડાં પહેરવા અને નહાવામાં સ્વતંત્ર બનવામાં મદદ કરી શકે છે. ઓક્યુપેશનલ થેરાપિસ્ટ તમને અનુકૂલનશીલ સાધનો અને તકનીકોનો ઉપયોગ કરવાનું શીખવશે.
- સ્પીચ થેરાપી: જો તમને બોલવામાં અથવા ગળવામાં સમસ્યા હોય, તો સ્પીચ થેરાપી મદદરૂપ થઈ શકે છે. સ્પીચ થેરાપિસ્ટ તમને તમારી વાતચીત કૌશલ્યને સુધારવામાં મદદ કરશે.
- મનોરોગ ચિકિત્સા: પેરાપ્લેજિયાના કારણે થતી માનસિક અને ભાવનાત્મક સમસ્યાઓ, જેમ કે હતાશા અને ચિંતાને દૂર કરવા માટે મનોરોગ ચિકિત્સા મદદરૂપ થઈ શકે છે.
- સામાજિક અને વ્યવસાયિક પુનર્વસન: સામાજિક અને વ્યવસાયિક પુનર્વસન તમને સમાજમાં ફરીથી એકીકૃત થવામાં અને કામ પર પાછા ફરવામાં મદદ કરી શકે છે.
પુનર્વસન કાર્યક્રમમાં નીચેનાનો પણ સમાવેશ થઈ શકે છે:
- દવાઓ: દુખાવો, સ્નાયુઓના સંકોચન અને અન્ય સમસ્યાઓને નિયંત્રિત કરવા માટે દવાઓનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
- સહાયક ઉપકરણો: વ્હીલચેર, વોકર અને અન્ય સહાયક ઉપકરણો તમને તમારી ગતિશીલતા અને સ્વતંત્રતા જાળવવામાં મદદ કરી શકે છે.
- શિક્ષણ અને તાલીમ: તમને તમારી સ્થિતિ અને તેની સારવાર વિશે શિક્ષિત કરવામાં આવશે. તમને તમારી સ્થિતિનું સંચાલન કેવી રીતે કરવું અને ગૂંચવણોને કેવી રીતે અટકાવવી તે વિશે પણ શીખવવામાં આવશે.
પેરાપ્લેજિયાની જટિલતાઓ:
પેરાપ્લેજિયા એ એક ગંભીર સ્થિતિ છે જે અનેક જટિલતાઓનું કારણ બની શકે છે. આ જટિલતાઓ શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્યને અસર કરી શકે છે અને વ્યક્તિના જીવનની ગુણવત્તાને નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડી શકે છે. અહીં પેરાપ્લેજિયા સાથે સંકળાયેલ કેટલીક સામાન્ય જટિલતાઓ દર્શાવવામાં આવી છે:
શારીરિક જટિલતાઓ:
- બેડસોર્સ (પ્રેશર અલ્સર): પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા લોકોને બેડસોર્સ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે, કારણ કે તેઓ લાંબા સમય સુધી એક જ સ્થિતિમાં રહે છે. બેડસોર્સ એ ત્વચાના ચાંદા છે જે દબાણને કારણે થાય છે. જો બેડસોર્સની સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે ગંભીર ચેપ અને અન્ય સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે.
- સ્નાયુઓનું સંકોચન: પેરાપ્લેજિયા સ્નાયુઓના સંકોચનનું કારણ બની શકે છે, જેના કારણે સ્નાયુઓ જકડાઈ શકે છે અને દુખાવો થઈ શકે છે. સ્નાયુઓનું સંકોચન હલનચલનને પણ મર્યાદિત કરી શકે છે.
- હાડકાંનું નબળું પડવું (ઓસ્ટીયોપોરોસિસ): પેરાપ્લેજિયા હાડકાંને નબળા પાડી શકે છે અને ઓસ્ટીયોપોરોસિસનું જોખમ વધારી શકે છે. ઓસ્ટીયોપોરોસિસ એ એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં હાડકાં નબળા અને બરડ બની જાય છે, જેના કારણે ફ્રેક્ચર થવાનું જોખમ વધી જાય છે.
- મૂત્રાશય અને આંતરડાની સમસ્યાઓ: પેરાપ્લેજિયા મૂત્રાશય અને આંતરડાના કાર્યને અસર કરી શકે છે, જેના કારણે પેશાબને રોકવામાં અથવા ખાલી કરવામાં મુશ્કેલી, વારંવાર પેશાબ જવાની જરૂરિયાત, કબજિયાત અને મળને રોકવામાં મુશ્કેલી જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
- જાતીય કાર્યમાં સમસ્યાઓ: પેરાપ્લેજિયા જાતીય કાર્યને અસર કરી શકે છે, જેના કારણે જાતીય ઇચ્છામાં ઘટાડો, ઉત્થાનમાં સમસ્યાઓ અને અન્ય જાતીય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
- શ્વાસ લેવામાં તકલીફ: જો કરોડરજ્જુની ઈજા ગરદનના ભાગમાં થઈ હોય, તો પેરાપ્લેજિયા શ્વાસ લેવામાં તકલીફનું કારણ બની શકે છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે છાતીના સ્નાયુઓ, જે શ્વાસ લેવામાં મદદ કરે છે, તે લકવાગ્રસ્ત થઈ શકે છે.
- સ્થૂળતા: પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા લોકોમાં સ્થૂળતાનું જોખમ વધારે હોય છે, કારણ કે તેઓ શારીરિક રીતે ઓછા સક્રિય હોય છે. સ્થૂળતા અન્ય આરોગ્ય સમસ્યાઓનું જોખમ પણ વધારે છે, જેમ કે હૃદય રોગ, ડાયાબિટીસ અને સ્ટ્રોક.
- દુખાવો: પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા ઘણા લોકોને ક્રોનિક દુખાવો થાય છે. દુખાવો હલનચલનને મર્યાદિત કરી શકે છે અને જીવનની ગુણવત્તાને ઘટાડી શકે છે.
માનસિક અને ભાવનાત્મક જટિલતાઓ:
- હતાશા: પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા ઘણા લોકોને હતાશાનો અનુભવ થાય છે. હતાશા એ એક ગંભીર માનસિક સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિ છે જે ઉદાસી, નિરાશા અને રુચિ ગુમાવવાનું કારણ બની શકે છે.
- ચિંતા: પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા લોકોમાં ચિંતાનું પ્રમાણ પણ વધારે હોય છે. ચિંતા ગભરાટ, બેચેની અને ડરની લાગણીઓનું કારણ બની શકે છે.
- સામાજિક અલગતા: પેરાપ્લેજિયા ધરાવતા લોકો સામાજિક રીતે અલગ પડી શકે છે, કારણ કે તેઓ તેમની શારીરિક મર્યાદાઓને કારણે અન્ય લોકો સાથે વાતચીત કરવામાં અને પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લેવામાં મુશ્કેલી અનુભવી શકે છે.
પેરાપ્લેજિયાને કેવી રીતે અટકાવવું?
પેરાપ્લેજિયાને સંપૂર્ણપણે અટકાવવું શક્ય નથી, કારણ કે તે ઘણીવાર કરોડરજ્જુની ઈજાને કારણે થાય છે, જે અકસ્માતો અથવા અન્ય ઘટનાઓ દ્વારા થઈ શકે છે જેને નિયંત્રિત કરવું મુશ્કેલ છે. જો કે, કેટલીક બાબતો છે જે તમે પેરાપ્લેજિયા થવાનું જોખમ ઘટાડવા માટે કરી શકો છો:
- સુરક્ષિત વાહન ચલાવો: ટ્રાફિક નિયમોનું પાલન કરો અને બેદરકારીથી વાહન ચલાવવાનું ટાળો. સીટ બેલ્ટ બાંધો અને હેલ્મેટ પહેરો જ્યારે મોટરસાયકલ અથવા સાયકલ ચલાવો.
- ખેલકૂદ અને અન્ય પ્રવૃત્તિઓ દરમિયાન સાવચેત રહો: ખેલકૂદ અને અન્ય પ્રવૃત્તિઓ દરમિયાન યોગ્ય સાધનોનો ઉપયોગ કરો અને સલામતીના નિયમોનું પાલન કરો.
- હિંસા ટાળો: હિંસા એ કરોડરજ્જુની ઈજાનું એક મુખ્ય કારણ છે. હિંસાથી દૂર રહો અને અન્ય લોકોને પણ હિંસાથી દૂર રહેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરો.
- તમારા હાડકાંને મજબૂત રાખો: કેલ્શિયમ અને વિટામિન ડીથી ભરપૂર ખોરાક લો અને નિયમિત રીતે કસરત કરો. આ તમારા હાડકાંને મજબૂત રાખવામાં અને ઓસ્ટીયોપોરોસિસનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદ કરશે, જે કરોડરજ્જુની ઈજાનું જોખમ વધારી શકે છે.
- સ્વસ્થ જીવનશૈલી જાળવો: ધૂમ્રપાન અને વધુ પડતું દારૂનું સેવન ટાળો. સ્વસ્થ જીવનશૈલી જાળવવાથી તમે તમારા એકંદર સ્વાસ્થ્યને સુધારશો અને કરોડરજ્જુની ઈજા સહિત અન્ય આરોગ્ય સમસ્યાઓનું જોખમ ઘટાડશો.
પેરાપ્લેજિયા કેટલો સામાન્ય છે?
પેરાપ્લેજિયા એ પ્રમાણમાં દુર્લભ સ્થિતિ છે, પરંતુ તે કોઈને પણ થઈ શકે છે. તે કરોડરજ્જુની ઈજાને કારણે થાય છે, જે અકસ્માતો, હિંસા અથવા અન્ય ઘટનાઓ દ્વારા થઈ શકે છે.
પેરાપ્લેજિયાની ચોક્કસ સંખ્યા જાણવી મુશ્કેલ છે, કારણ કે તેના પર કોઈ સત્તાવાર આંકડા ઉપલબ્ધ નથી. જો કે, એવો અંદાજ છે કે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં દર વર્ષે આશરે 10,000 થી 20,000 લોકોને પેરાપ્લેજિયા થાય છે.
પેરાપ્લેજિયા થવાનું જોખમ અમુક પરિબળો દ્વારા વધી શકે છે, જેમ કે:
- જીવનશૈલી: વધુ પડતું દારૂનું સેવન અને ધૂમ્રપાન કરવાથી કરોડરજ્જુને નુકસાન થઈ શકે છે અને પેરાપ્લેજિયાનું જોખમ વધી શકે છે.
- ઉંમર: વૃદ્ધ લોકોમાં કરોડરજ્જુની ઈજા થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
- લિંગ: પુરુષોમાં સ્ત્રીઓ કરતાં પેરાપ્લેજિયા થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
- વ્યવસાય: અમુક વ્યવસાયો, જેમ કે બાંધકામ કામદારો અને રમતવીરો, કરોડરજ્જુની ઈજાનું જોખમ વધારે છે.
પેરાપ્લેજિયા માટે ડૉક્ટરનો સંપર્ક ક્યારે કરવો?
પેરાપ્લેજિયાના લક્ષણો દેખાય કે તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જરૂરી છે. વિલંબ કર્યા વગર તાત્કાલિક સારવાર લેવાથી સ્થિતિ વધુ ગંભીર થતી અટકી શકે છે અને પુનઃપ્રાપ્તિની શક્યતાઓ વધી શકે છે.
નીચેના સંજોગોમાં તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો:
અકસ્માત અથવા ઈજા પછી: જો તમને કોઈ અકસ્માત અથવા ઈજા થઈ હોય અને તમને પગમાં નબળાઈ અથવા સંવેદનાનો અભાવ જણાય, તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.
અચાનક નબળાઈ અથવા સંવેદનાનો અભાવ: જો તમને અચાનક પગમાં નબળાઈ અથવા સંવેદનાનો અભાવ જણાય, તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો. આ સ્ટ્રોક અથવા કરોડરજ્જુની સમસ્યાનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.
મૂત્રાશય અથવા આંતરડાના નિયંત્રણમાં સમસ્યાઓ: જો તમને મૂત્રાશય અથવા આંતરડાના નિયંત્રણમાં અચાનક સમસ્યાઓ જણાય, તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.
તીવ્ર દુખાવો: જો તમને પીઠ અથવા ગરદનમાં તીવ્ર દુખાવો થાય, તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો. કારણ બની શકે છે. તમારા ડૉક્ટર સાથે નિયમિત રીતે ફોલોઅપ કરવાથી પેરાપ્લેજિયાના વિકાસને રોકવામાં અથવા વિલંબિત કરવામાં મદદ મળી શકે છે.
સારાંશ:
પેરાપ્લેજિયા એ એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં વ્યક્તિના નીચલા અંગો લકવાગ્રસ્ત થઈ જાય છે, એટલે કે તેઓ હલનચલન કરી શકતા નથી. આ સ્થિતિ કરોડરજ્જુમાં થયેલી ઈજા અથવા નુકસાનને કારણે થાય છે. પેરાપ્લેજિયાની તીવ્રતા ઈજાના સ્તર અને તીવ્રતા પર આધારિત છે. કેટલાક લોકો ફક્ત તેમના પગમાં હલનચલન ગુમાવે છે, જ્યારે અન્ય લોકો તેમના થડ અને પગ બંનેમાં હલનચલન ગુમાવે છે. પેરાપ્લેજિયાના કારણોમાં કરોડરજ્જુની ઈજા, કરોડરજ્જુના રોગો, જન્મજાત ખામીઓ, સ્ટ્રોક અને ગાંઠોનો સમાવેશ થાય છે.
પેરાપ્લેજિયાની સારવારમાં દવાઓ, ફિઝીયોથેરાપી અને ઓક્યુપેશનલ થેરાપીનો સમાવેશ થાય છે. ફિઝીયોથેરાપી અને ઓક્યુપેશનલ થેરાપી વ્યક્તિને તેમની શક્તિ અને ગતિશીલતા પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. કેટલીકવાર, સર્જરી જરૂરી પડી શકે છે. પેરાપ્લેજિયા એ એક પડકારજનક સ્થિતિ હોઈ શકે છે, પરંતુ ઘણા લોકો પેરાપ્લેજિયા સાથે સ્વતંત્ર અને પરિપૂર્ણ જીવન જીવે છે. પુનર્વસન અને સહાયક ઉપકરણો, જેમ કે વ્હીલચેર અને વૉકર્સ, વ્યક્તિને તેમની ગતિશીલતા અને સ્વતંત્રતા જાળવવામાં મદદ કરી શકે છે.