માનવ શરીરમાં ગળું (Larynx) અવાજ ઉત્પન્ન કરવા, શ્વાસ લેવડાવવાની પ્રક્રિયામાં સહાય કરવા અને ખોરાક શ્વાસનળીમાં ન જાય તે માટે મહત્ત્વપૂર્ણ અંગ છે. ક્યારેક ગળામાં સમસ્યા ઊભી થાય ત્યારે ડોક્ટર સીધું નિરીક્ષણ કરીને કારણ શોધવાની જરૂર પડે છે. આ માટે ઉપયોગમાં લેવાતી મહત્વપૂર્ણ તબીબી પદ્ધતિ છે – લેરિંજોસ્કોપી (Laryngoscopy). લેરિંજોસ્કોપી એટલે શું? લેરિંજોસ્કોપી એ એક તબીબી…
વેરિસેલા-ઝોસ્ટર વાયરસ એક અત્યંત સામાન્ય વાયરસ છે જે બે અલગ-અલગ રોગોનું કારણ બને છે: ચિકનપોક્સ (અછબડા) અને શીંગલ્સ (દાદર). મોટાભાગના લોકોને તેમના જીવનમાં એક વખત ચિકનપોક્સ થાય છે, સામાન્ય રીતે બાળપણમાં. એકવાર વ્યક્તિ ચિકનપોક્સમાંથી સાજા થઈ જાય, પછી પણ આ વાયરસ શરીરમાં સુષુપ્ત (નિષ્ક્રિય) અવસ્થામાં રહે છે. પાછળથી, જ્યારે વ્યક્તિની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડે છે,…
ક્રોનિક ઇન્ફ્લેમેટરી ડિમાયલિનેટિંગ પોલિન્યુરોપથી (CIDP) એ એક દુર્લભ પરંતુ ગંભીર પ્રકારનું ન્યુરોલોજિકલ રોગ છે. આ રોગમાં આપણા શરીરના નસોને આવરી લેતી માયેલિન શીથ પર આપણા જ રોગપ્રતિકારક તંત્ર હુમલો કરે છે. પરિણામે નસોનું કાર્ય પ્રભાવિત થાય છે અને હાથ-પગમાં નબળાઈ, સંવેદનામાં ઘટાડો, ચાલવામાં મુશ્કેલી જેવા લક્ષણો દેખાય છે. આ રોગ લાંબા સમય સુધી ચાલે છે…
કોલચીસીન એક શક્તિશાળી દવા છે જેનો ઉપયોગ ગાઉટ (gout) અને ફેમિલિયલ મેડિટેરેનિયન ફીવર (Familial Mediterranean Fever – FMF) જેવા રોગોની સારવાર માટે થાય છે. આ દવા કુદરતી રીતે ઓટમ ક્રોકસ (Autumn Crocus) નામના છોડના બીજમાંથી મેળવવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ સદીઓથી ગાઉટના હુમલાને નિયંત્રિત કરવા માટે થતો આવ્યો છે. કોલચીસીન એક બળતરા વિરોધી (anti-inflammatory) એજન્ટ…
હર્પીસ એન્સેફાલાઇટિસ એક ગંભીર અને દુર્લભ ચેપી રોગ છે જેમાં મગજમાં સોજો (બળતરા) આવે છે. આ રોગ મુખ્યત્વે હર્પીસ સિમ્પલેક્સ વાયરસ (Herpes Simplex Virus – HSV), ખાસ કરીને HSV-1 દ્વારા થાય છે. જોકે આ વાયરસ મોટાભાગના લોકોમાં સુષુપ્ત અવસ્થામાં હોય છે અને સામાન્ય રીતે માત્ર કોલ્ડ સોર્સનું કારણ બને છે, પરંતુ દુર્લભ કિસ્સાઓમાં તે મગજ…
ઇન્ફ્લુએન્ઝા C, જે ઇન્ફ્લુએન્ઝા વાયરસના એક પ્રકારથી થતો રોગ છે, તે અન્ય બે પ્રકારો ઇન્ફ્લુએન્ઝા A અને ઇન્ફ્લુએન્ઝા B ની સરખામણીમાં ઓછો જાણીતો છે. તે સામાન્ય રીતે હળવા શ્વસન રોગનું કારણ બને છે, જેના લક્ષણો સામાન્ય શરદી જેવા જ હોય છે. જોકે, તે કોઈપણ ઉંમરના વ્યક્તિને ચેપ લગાડી શકે છે, પરંતુ તે મુખ્યત્વે બાળકોમાં વધુ…
લિમ્ફાડેનોપેથી, જેને સામાન્ય રીતે લિમ્ફ નોડ્સનો સોજો તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે એક તબીબી સ્થિતિ છે જેમાં લસિકા ગાંઠો કદમાં વધે છે, જે સામાન્ય રીતે 1 સેન્ટિમીટરથી વધુ થાય છે. લસિકા ગાંઠો, જે લસિકા તંત્ર નો એક ભાગ છે, તે શરીરના વિવિધ ભાગોમાં જોવા મળે છે, જેમ કે ગરદન, બગલ, અને જાંઘના સાંધા (groin). લસિકા…
લસિકા પ્રણાલી એ માનવ શરીરની એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ પ્રણાલી છે, જે રક્તવાહિની તંત્ર સાથે મળીને કાર્ય કરે છે. તેનું મુખ્ય કાર્ય રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવવાનું, શરીરમાંથી વધારાના પ્રવાહીને બહાર કાઢવાનું અને ચેપ સામે લડવાનું છે. જો લસિકા પ્રણાલી યોગ્ય રીતે કામ ન કરે તો તે વિવિધ રોગો અને સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. આ…
એપસમ સોલ્ટ, જેને રાસાયણિક રીતે મેગ્નેશિયમ સલ્ફેટ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે એક કુદરતી ખનિજ સંયોજન છે જે મેગ્નેશિયમ, સલ્ફર અને ઓક્સિજનથી બનેલું છે. મીઠા જેવું દેખાતું હોવા છતાં, તે સામાન્ય મીઠા (સોડિયમ ક્લોરાઇડ) કરતાં રાસાયણિક રીતે તદ્દન અલગ છે અને તેનો સ્વાદ પણ કડવો હોય છે. તેનું નામ ઇંગ્લેન્ડના સરે (Surrey) માં આવેલા એપસમ…
સિફિલિસ એક ગંભીર જાતીય સંક્રમિત રોગ (STD) છે જે ટ્રેપોનેમા પેલિડમ (Treponema pallidum) નામના બેક્ટેરિયાથી ફેલાય છે. જો સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે હૃદય, મગજ અને અન્ય અંગોને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ રોગ મુખ્યત્વે જાતીય સંપર્ક દ્વારા ફેલાય છે અને તેના ચાર તબક્કાઓ હોય છે: પ્રાથમિક, ગૌણ, સુષુપ્ત અને તૃતીય. સદભાગ્યે,…
