સારણગાંઠ
સારણગાંઠ શું છે?
સારણગાંઠ એ એક તબીબી સ્થિતિ છે જેમાં શરીરના કોઈ ભાગ, જેમ કે આંતરડા, પેટની દિવાલમાંથી બહાર નીકળી જાય છે. આ એક સામાન્ય સમસ્યા છે જે કોઈને પણ થઈ શકે છે, પરંતુ તે પુરુષોમાં વધુ જોવા મળે છે. સારણગાંઠના ઘણા પ્રકારો છે, અને તેની સારવાર તેની તીવ્રતા અને પ્રકાર પર આધારિત છે.
સારણગાંઠના કારણોમાં જન્મજાત ખામીઓ, ઉંમર, વધારે વજન, ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવી, ક્રોનિક ખાંસી, કબજિયાત અને પેટની સર્જરીનો સમાવેશ થાય છે. સારણગાંઠના લક્ષણોમાં પેટમાં અથવા જંઘામૂળમાં સોજો, દુખાવો, ભારેપણું, ઉબકા અને ઉલટી, અને કબજિયાતનો સમાવેશ થાય છે.
જો તમને સારણગાંઠના લક્ષણો જણાય, તો તમારે તાત્કાલિક ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. સારણગાંઠની સારવાર શક્ય છે, અને જો તેની સમયસર સારવાર કરવામાં આવે તો તે ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
સારણગાંઠના કારણો:
- જન્મજાત ખામીઓ
- ઉંમર
- વધારે વજન
- ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવી
- ક્રોનિક ખાંસી
- કબજિયાત
- પેટની સર્જરી
સારણગાંઠના લક્ષણો:
- પેટમાં અથવા જંઘામૂળમાં સોજો
- પેટમાં દુખાવો
- ભારેપણું
- ઉબકા અને ઉલટી
- કબજિયાત
સારણગાંઠની સારવાર:
- દવાઓ
- સર્જરી
જો તમને સારણગાંઠના લક્ષણો જણાય, તો તમારે તાત્કાલિક ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. સારણગાંઠની સારવાર શક્ય છે, અને જો તેની સમયસર સારવાર કરવામાં આવે તો તે ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
સામાન્ય સારણગાંઠના સ્થાનો શું છે?
સારણગાંઠ શરીરના ઘણા ભાગોમાં થઈ શકે છે, પરંતુ કેટલાક સામાન્ય સ્થાનો છે જ્યાં તે વધુ જોવા મળે છે. અહીં કેટલાક સામાન્ય સારણગાંઠ સ્થાનો છે:
- જંઘામૂળ (Inguinal hernia): આ સૌથી સામાન્ય પ્રકારની સારણગાંઠ છે, જે પેટના નીચેના ભાગમાં થાય છે. તે પુરુષોમાં વધુ જોવા મળે છે.
- નાભિ (Umbilical hernia): આ પ્રકારની સારણગાંઠ નાભિની આસપાસ થાય છે. તે બાળકોમાં વધુ જોવા મળે છે, પરંતુ પુખ્ત વયના લોકોમાં પણ થઈ શકે છે.
- ફેમોરલ (Femoral hernia): આ પ્રકારની સારણગાંઠ જાંઘના ઉપરના ભાગમાં થાય છે. તે સ્ત્રીઓમાં વધુ જોવા મળે છે.
- હાયટલ (Hiatal hernia): આ પ્રકારની સારણગાંઠ ત્યારે થાય છે જ્યારે પેટનો એક ભાગ ડાયાફ્રેમમાંથી છાતીમાં જાય છે.
- ચીરો (Incisional hernia): આ પ્રકારની સારણગાંઠ પેટની સર્જરી પછી થાય છે. જ્યાં ચીરો કરવામાં આવ્યો હતો તે જગ્યાએ નબળાઈને કારણે સારણગાંઠ થઈ શકે છે.
સારણગાંઠના પ્રકાર
સારણગાંઠના ઘણા પ્રકારો છે, જે શરીરના જુદા જુદા ભાગોમાં થઈ શકે છે. અહીં કેટલાક મુખ્ય પ્રકારો છે:
- જંઘામૂળ (Inguinal hernia): આ સૌથી સામાન્ય પ્રકારની સારણગાંઠ છે, જે પેટના નીચેના ભાગમાં થાય છે. તે પુરુષોમાં વધુ જોવા મળે છે.
- નાભિ (Umbilical hernia): આ પ્રકારની સારણગાંઠ નાભિની આસપાસ થાય છે. તે બાળકોમાં વધુ જોવા મળે છે, પરંતુ પુખ્ત વયના લોકોમાં પણ થઈ શકે છે.
- ફેમોરલ (Femoral hernia): આ પ્રકારની સારણગાંઠ જાંઘના ઉપરના ભાગમાં થાય છે. તે સ્ત્રીઓમાં વધુ જોવા મળે છે.
- હાયટલ (Hiatal hernia): આ પ્રકારની સારણગાંઠ ત્યારે થાય છે જ્યારે પેટનો એક ભાગ ડાયાફ્રેમમાંથી છાતીમાં જાય છે.
- ચીરો (Incisional hernia): આ પ્રકારની સારણગાંઠ પેટની સર્જરી પછી થાય છે. જ્યાં ચીરો કરવામાં આવ્યો હતો તે જગ્યાએ નબળાઈને કારણે સારણગાંઠ થઈ શકે છે.
જો તમને સારણગાંઠના લક્ષણો જણાય, તો તમારે તાત્કાલિક ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. સારણગાંઠની સારવાર શક્ય છે, અને જો તેની સમયસર સારવાર કરવામાં આવે તો તે ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
સારણગાંઠ કેટલા સામાન્ય હોય છે?
સારણગાંઠ ખૂબ જ સામાન્ય છે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં, દર વર્ષે લગભગ 1 મિલિયન સારણગાંઠનું સમારકામ કરવામાં આવે છે. પુરુષોમાં સ્ત્રીઓ કરતાં સારણગાંઠ થવાની શક્યતા વધુ હોય છે. 75 વર્ષની વય સુધીમાં, 25% પુરુષોને સારણગાંઠ થશે. સ્ત્રીઓમાં, આ આંકડો 3% છે.
જંઘામૂળની સારણગાંઠ એ સૌથી સામાન્ય પ્રકારની સારણગાંઠ છે, જે તમામ સારણગાંઠના 70% હિસ્સો ધરાવે છે. નાભિની સારણગાંઠ એ બીજો સૌથી સામાન્ય પ્રકાર છે, જે તમામ સારણગાંઠના 10% હિસ્સો ધરાવે છે.
કેટલાક પરિબળો છે જે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધારી શકે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- કુટુંબનો ઇતિહાસ
- વધારે વજન અથવા મેદસ્વીપણું
- ધૂમ્રપાન
- ક્રોનિક ખાંસી
- કબજિયાત
- ગર્ભાવસ્થા
સારણગાંઠના કારણો
સારણગાંઠ થવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જે નીચે મુજબ છે:
- જન્મજાત ખામીઓ: કેટલાક બાળકો જન્મથી જ પેટની દિવાલમાં નબળાઈ સાથે જન્મે છે, જેના કારણે તેમને સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી જાય છે.
- ઉંમર: ઉંમર વધવાની સાથે પેટની દિવાલ નબળી પડતી જાય છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ પણ વધે છે.
- વધારે વજન અથવા મેદસ્વીપણું: વધારે વજન અથવા મેદસ્વીપણાને કારણે પેટ પર વધુ દબાણ આવે છે, જેનાથી સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
- ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવી: ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવાથી પેટની દિવાલ પર તાણ આવે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થઈ શકે છે.
- ક્રોનિક ખાંસી: લાંબા સમયથી ચાલતી ખાંસીને કારણે પેટની દિવાલ પર દબાણ આવે છે, જેનાથી સારણગાંઠ થઈ શકે છે.
- કબજિયાત: કબજિયાત દરમિયાન મળ ત્યાગ કરતી વખતે પેટ પર વધુ દબાણ આવે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થઈ શકે છે.
- ગર્ભાવસ્થા: ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન પેટ પર વધુ દબાણ આવે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
- પેટની સર્જરી: પેટની સર્જરી પછી, જ્યાં ચીરો કરવામાં આવ્યો હોય તે જગ્યા નબળી પડી શકે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થઈ શકે છે.
- ધૂમ્રપાન: ધૂમ્રપાન કરવાથી પેટની દિવાલ નબળી પડી શકે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
- નબળું પોષણ: નબળું પોષણ શરીરને નબળું બનાવે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
સારણગાંઠના લક્ષણો
સારણગાંઠના લક્ષણો તેની તીવ્રતા અને પ્રકાર પર આધારિત છે.
કેટલાક સામાન્ય લક્ષણો:
- પેટમાં અથવા જંઘામૂળમાં સોજો: આ સારણગાંઠનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છે. તમને તમારા પેટ અથવા જંઘામૂળમાં એક ઉપસેલો દેખાઈ શકે છે જે સૂતી વખતે અથવા આરામ કરતી વખતે અદૃશ્ય થઈ જાય છે.
- પેટમાં દુખાવો: તમને તમારા પેટ અથવા જંઘામૂળમાં દુખાવો થઈ શકે છે, ખાસ કરીને જ્યારે તમે ભારે વસ્તુઓ ઉપાડો છો, ખાંસી કરો છો અથવા મળ ત્યાગ કરો છો. દુખાવો સતત અથવા તૂટક તૂટક હોઈ શકે છે.
- ભારેપણું: તમને તમારા પેટ અથવા જંઘામૂળમાં ભારેપણું અથવા ખેંચાણની લાગણી થઈ શકે છે.
- ઉબકા અને ઉલટી: કેટલાક લોકોને ઉબકા અને ઉલટી પણ થઈ શકે છે, ખાસ કરીને જો સારણગાંઠ મોટી હોય અથવા આંતરડાને અવરોધે.
- કબજિયાત: કેટલાક લોકોને કબજિયાત પણ થઈ શકે છે.
જો તમને સારણગાંઠના કોઈ લક્ષણો જણાય, તો તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. સારણગાંઠની સારવાર શક્ય છે, અને જો તેની સમયસર સારવાર કરવામાં આવે તો તે ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
અહીં કેટલાક વધારાના લક્ષણો છે જે સારણગાંઠના પ્રકાર પર આધારિત હોઈ શકે છે:
- જંઘામૂળની સારણગાંઠ: જંઘામૂળની સારણગાંઠમાં, તમને જંઘામૂળમાં દુખાવો અથવા સોજો થઈ શકે છે, ખાસ કરીને જ્યારે તમે ઉભા હોવ અથવા કસરત કરતા હોવ.
- નાભિની સારણગાંઠ: નાભિની સારણગાંઠમાં, તમને નાભિની આસપાસ સોજો અથવા દુખાવો થઈ શકે છે.
- ફેમોરલ સારણગાંઠ: ફેમોરલ સારણગાંઠમાં, તમને જાંઘના ઉપરના ભાગમાં દુખાવો અથવા સોજો થઈ શકે છે.
- હાયટલ સારણગાંઠ: હાયટલ સારણગાંઠમાં, તમને છાતીમાં દુખાવો, હાર્ટબર્ન અથવા ખોરાક ગળવામાં તકલીફ થઈ શકે છે.
સારણગાંઠ કેટલું ગંભીર છે?
સારણગાંઠ કેટલી ગંભીર છે તે તેની તીવ્રતા અને પ્રકાર પર આધારિત છે. જો સારણગાંઠ નાની હોય અને તેમાં કોઈ લક્ષણો ન હોય, તો તે સામાન્ય રીતે ગંભીર નથી હોતી. જો કે, જો સારણગાંઠ મોટી હોય અને તેમાં દુખાવો થતો હોય, તો તે ગંભીર હોઈ શકે છે અને તેની સારવાર કરાવવી જરૂરી છે.
કેટલીકવાર, સારણગાંઠ ફસાઈ શકે છે, જેના કારણે લોહીનો પ્રવાહ બંધ થઈ જાય છે. આ એક ગંભીર સ્થિતિ છે અને તેને તાત્કાલિક તબીબી સારવારની જરૂર છે. જો સારણગાંઠની સારવાર ન કરવામાં આવે, તો તે આંતરડાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે.
સારણગાંઠની સારવાર સામાન્ય રીતે સર્જરી દ્વારા કરવામાં આવે છે. સર્જરી સામાન્ય રીતે સલામત અને અસરકારક હોય છે, પરંતુ તેમાં કેટલાક જોખમો પણ સામેલ છે. જો તમને સારણગાંઠ હોય, તો તમારે તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી જોઈએ અને સારવારના વિકલ્પો વિશે ચર્ચા કરવી જોઈએ.
સારણગાંઠની ગંભીરતા નીચેના પરિબળો પર આધારિત છે:
- સારણગાંઠનું કદ: મોટી સારણગાંઠ નાની સારણગાંઠ કરતાં વધુ ગંભીર હોય છે.
- સારણગાંઠના લક્ષણો: જો તમને દુખાવો થતો હોય, તો તમારી સારણગાંઠ વધુ ગંભીર હોઈ શકે છે.
- સારણગાંઠની જટિલતાઓ: જો તમારી સારણગાંઠ ફસાઈ જાય, તો તે એક ગંભીર સ્થિતિ છે અને તેને તાત્કાલિક તબીબી સારવારની જરૂર છે.
સારણગાંઠનું જોખમ વધારે કોને છે?
સારણગાંઠ કોઈને પણ થઈ શકે છે, પરંતુ કેટલાક લોકોમાં તેનું જોખમ વધારે હોય છે. અહીં કેટલાક પરિબળો છે જે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધારે છે:
- પુરુષો: સ્ત્રીઓ કરતાં પુરુષોમાં સારણગાંઠ થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
- વૃદ્ધાવસ્થા: ઉંમર વધવાની સાથે પેટની દિવાલ નબળી પડતી જાય છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ પણ વધે છે.
- વધારે વજન અથવા મેદસ્વીપણું: વધારે વજન અથવા મેદસ્વીપણાને કારણે પેટ પર વધુ દબાણ આવે છે, જેનાથી સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
- ગર્ભાવસ્થા: ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન પેટ પર વધુ દબાણ આવે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
- ક્રોનિક ખાંસી: લાંબા સમયથી ચાલતી ખાંસીને કારણે પેટની દિવાલ પર દબાણ આવે છે, જેનાથી સારણગાંઠ થઈ શકે છે.
- કબજિયાત: કબજિયાત દરમિયાન મળ ત્યાગ કરતી વખતે પેટ પર વધુ દબાણ આવે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થઈ શકે છે.
- ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવી: ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવાથી પેટની દિવાલ પર તાણ આવે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થઈ શકે છે.
- પેટની સર્જરી: પેટની સર્જરી પછી, જ્યાં ચીરો કરવામાં આવ્યો હોય તે જગ્યા નબળી પડી શકે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થઈ શકે છે.
- કુટુંબનો ઇતિહાસ: જો તમારા પરિવારમાં કોઈને સારણગાંઠ થઈ હોય, તો તમને પણ તે થવાનું જોખમ વધારે છે.
- નબળું પોષણ: નબળું પોષણ શરીરને નબળું બનાવે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
- ધૂમ્રપાન: ધૂમ્રપાન કરવાથી પેટની દિવાલ નબળી પડી શકે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
સારણગાંઠનું નિદાન
સારણગાંઠનું નિદાન સામાન્ય રીતે શારીરિક તપાસ દ્વારા કરવામાં આવે છે. ડૉક્ટર તમને ઉભા રહેવા, ખાંસી કરવા અથવા વજન ઉપાડવા માટે કહી શકે છે જેથી તેઓ તમારા પેટ અથવા જંઘામૂળમાં કોઈ ઉપસેલો જોઈ શકે. તેઓ તમારા પેટને હળવેથી દબાવીને પણ ચકાસી શકે છે કે કોઈ નબળાઈ અથવા દુખાવો છે કે નહીં.
કેટલીકવાર, ડૉક્ટરને વધુ માહિતીની જરૂર પડી શકે છે. આ કિસ્સાઓમાં, તેઓ નીચેના પરીક્ષણોનો ઉપયોગ કરી શકે છે:
- અલ્ટ્રાસાઉન્ડ: આ પરીક્ષણ ધ્વનિ તરંગોનો ઉપયોગ કરીને તમારા પેટના અવયવોની છબીઓ બનાવે છે. તે સારણગાંઠના કદ અને સ્થાનને નિર્ધારિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- સીટી સ્કેન: આ પરીક્ષણ એક્સ-રેનો ઉપયોગ કરીને તમારા પેટના અવયવોની વિગતવાર છબીઓ બનાવે છે. તે સારણગાંઠની વધુ સારી રીતે કલ્પના કરવામાં અને કોઈપણ ગૂંચવણોને ઓળખવામાં મદદ કરી શકે છે.
- એમઆરઆઈ: આ પરીક્ષણ ચુંબકીય તરંગો અને રેડિયો તરંગોનો ઉપયોગ કરીને તમારા પેટના અવયવોની વિગતવાર છબીઓ બનાવે છે. તે સારણગાંઠની વધુ સારી રીતે કલ્પના કરવામાં અને કોઈપણ ગૂંચવણોને ઓળખવામાં મદદ કરી શકે છે.
સારણગાંઠની સારવાર
સારણગાંઠની સારવાર તેની તીવ્રતા અને પ્રકાર પર આધારિત છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, સારણગાંઠની સારવારની જરૂર હોતી નથી, ખાસ કરીને જો તે નાની હોય અને તેમાં કોઈ લક્ષણો ન હોય. જો કે, જો સારણગાંઠ મોટી હોય અને તેમાં દુખાવો થતો હોય, તો તેની સારવાર કરાવવી જરૂરી છે.
સારણગાંઠની સારવારના મુખ્ય બે પ્રકાર છે:
- દવાઓ: કેટલીક દવાઓ સારણગાંઠના લક્ષણોને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે, જેમ કે દુખાવો અને સોજો. જો કે, દવાઓ સારણગાંઠને મટાડી શકતી નથી.
- સર્જરી: સારણગાંઠની સારવાર માટે સર્જરી એ સૌથી સામાન્ય અને અસરકારક રીત છે. સર્જરી દરમિયાન, સર્જન પેટની દિવાલમાંના છિદ્રને બંધ કરે છે અને નબળા વિસ્તારને મજબૂત કરે છે.
સારણગાંઠની સારવારની ભલામણ તમારા ડૉક્ટર દ્વારા કરવામાં આવશે. તેઓ તમારી ઉંમર, આરોગ્ય અને સારણગાંઠની તીવ્રતા જેવા પરિબળોને ધ્યાનમાં લેશે.
જો તમને સારણગાંઠના કોઈ લક્ષણો જણાય, તો તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. સારણગાંઠની સારવાર શક્ય છે, અને જો તેની સમયસર સારવાર કરવામાં આવે તો તે ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
સારણગાંઠની શસ્ત્રક્રિયા
સારણગાંઠની શસ્ત્રક્રિયા એ એક સામાન્ય અને સલામત પ્રક્રિયા છે જે સારણગાંઠને ઠીક કરવા માટે કરવામાં આવે છે. શસ્ત્રક્રિયાનો ધ્યેય એ છે કે પેટની દિવાલમાંના નબળા વિસ્તારને મજબૂત બનાવવો જેથી આંતરડા અથવા અન્ય પેશીઓ ફરીથી બહાર ન નીકળે.
સારણગાંઠની શસ્ત્રક્રિયા બે રીતે કરી શકાય છે:
- ઓપન સર્જરી: આ પ્રકારની સર્જરીમાં, સર્જન પેટમાં એક મોટો કાપો મૂકે છે અને સારણગાંઠને ઠીક કરે છે.
- લેપ્રોસ્કોપિક સર્જરી: આ પ્રકારની સર્જરીમાં, સર્જન પેટમાં નાના કાપો મૂકે છે અને લેપ્રોસ્કોપ (એક પાતળી ટ્યુબ જેમાં કેમેરો અને પ્રકાશ હોય છે) અને અન્ય સર્જિકલ સાધનોનો ઉપયોગ કરીને સારણગાંઠને ઠીક કરે છે.
લેપ્રોસ્કોપિક સર્જરી સામાન્ય રીતે ઓપન સર્જરી કરતાં ઓછી આક્રમક હોય છે અને તેમાં પુનઃપ્રાપ્તિનો સમય ઓછો હોય છે. જો કે, લેપ્રોસ્કોપિક સર્જરી દરેક માટે યોગ્ય નથી. તમારા માટે કઈ પ્રકારની સર્જરી શ્રેષ્ઠ છે તે તમારા ડૉક્ટર નક્કી કરશે.
સારણગાંઠની શસ્ત્રક્રિયા સામાન્ય રીતે સામાન્ય એનેસ્થેસિયા હેઠળ કરવામાં આવે છે. સર્જરીમાં સામાન્ય રીતે એક કલાકથી ઓછો સમય લાગે છે. મોટાભાગના લોકો શસ્ત્રક્રિયા પછી તે જ દિવસે ઘરે જઈ શકે છે.
શસ્ત્રક્રિયા પછી, તમને થોડો દુખાવો થઈ શકે છે. તમને થોડા દિવસો સુધી ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવા અથવા સખત પ્રવૃત્તિઓ કરવાનું ટાળવાની સલાહ આપવામાં આવશે. મોટાભાગના લોકો થોડા અઠવાડિયામાં તેમની સામાન્ય પ્રવૃત્તિઓમાં પાછા આવી શકે છે.
સારણગાંઠની શસ્ત્રક્રિયા સામાન્ય રીતે સલામત અને અસરકારક હોય છે. જો કે, કોઈપણ સર્જરીની જેમ, ત્યાં કેટલાક જોખમો પણ છે, જેમ કે ચેપ, રક્તસ્રાવ અને દુખાવો. તમારા ડૉક્ટર તમને શસ્ત્રક્રિયાના જોખમો અને ફાયદાઓ વિશે વધુ માહિતી આપી શકશે.
જો તમને સારણગાંઠ હોય અને તમે શસ્ત્રક્રિયા વિશે વિચારી રહ્યા હો, તો તમારે તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી જોઈએ. તેઓ તમને સારવારના વિકલ્પો વિશે વધુ માહિતી આપી શકશે અને તમારા માટે કયો વિકલ્પ શ્રેષ્ઠ છે તે નક્કી કરવામાં મદદ કરી શકશે.
સારણગાંઠનું જોખમ કેવી રીતે ઘટાડવું?
સારણગાંઠનું જોખમ ઘટાડવા માટે તમે ઘણાં પગલાં લઈ શકો છો, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- સ્વસ્થ વજન જાળવો: વધારે વજન અથવા મેદસ્વીપણાને કારણે પેટ પર વધુ દબાણ આવે છે, જેનાથી સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી શકે છે. તેથી, સ્વસ્થ વજન જાળવવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
- નિયમિત કસરત કરો: નિયમિત કસરત કરવાથી પેટની માંસપેશીઓ મજબૂત થાય છે, જેનાથી સારણગાંઠ થવાનું જોખમ ઘટી શકે છે.
- ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવાનું ટાળો: ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવાથી પેટની દિવાલ પર તાણ આવે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થઈ શકે છે. જો તમારે ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવાની જરૂર હોય, તો યોગ્ય તકનીકનો ઉપયોગ કરો અને ધીમે ધીમે ઉપાડો.
- ધૂમ્રપાન છોડો: ધૂમ્રપાન કરવાથી પેટની દિવાલ નબળી પડી શકે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થવાનું જોખમ વધી શકે છે. તેથી, ધૂમ્રપાન છોડવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
- કબજિયાતથી બચો: કબજિયાત દરમિયાન મળ ત્યાગ કરતી વખતે પેટ પર વધુ દબાણ આવે છે, જેના કારણે સારણગાંઠ થઈ શકે છે. તેથી, કબજિયાતથી બચવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. કબજિયાતથી બચવા માટે, ફાઇબરથી ભરપૂર ખોરાક લો અને પુષ્કળ પાણી પીવો.
- ક્રોનિક ખાંસીની સારવાર કરો: લાંબા સમયથી ચાલતી ખાંસીને કારણે પેટની દિવાલ પર દબાણ આવે છે, જેનાથી સારણગાંઠ થઈ શકે છે. તેથી, જો તમને ક્રોનિક ખાંસી હોય, તો તેની સારવાર કરાવવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
સારાંશ
સારણગાંઠ એ એક તબીબી સ્થિતિ છે જેમાં શરીરનો કોઈ ભાગ, જેમ કે આંતરડા, પેટની દિવાલમાંથી બહાર નીકળી જાય છે. આ એક સામાન્ય સમસ્યા છે જે કોઈને પણ થઈ શકે છે, પરંતુ તે પુરુષોમાં વધુ જોવા મળે છે. સારણગાંઠના ઘણા પ્રકારો છે, અને તેની સારવાર તેની તીવ્રતા અને પ્રકાર પર આધારિત છે. સારણગાંઠના કારણોમાં જન્મજાત ખામીઓ, ઉંમર, વધારે વજન, ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવી, ક્રોનિક ખાંસી, કબજિયાત અને પેટની સર્જરીનો સમાવેશ થાય છે.
સારણગાંઠના લક્ષણોમાં પેટમાં અથવા જંઘામૂળમાં સોજો, દુખાવો, ભારેપણું, ઉબકા અને ઉલટી, અને કબજિયાતનો સમાવેશ થાય છે. જો તમને સારણગાંઠના લક્ષણો જણાય, તો તમારે તાત્કાલિક ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. સારણગાંઠની સારવાર શક્ય છે, અને જો તેની સમયસર સારવાર કરવામાં આવે તો તે ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.