ડીએનએ (DNA) એટલે કે ડીઓક્સીરીબોન્યુક્લિક એસિડ એ સજીવ સૃષ્ટિના તમામ જીવો માટે જીવનનો આધાર છે. તે એક જટિલ રાસાયણિક અણુ છે જે આનુવંશિક માહિતીનો સંગ્રહ કરે છે અને એક પેઢીમાંથી બીજી પેઢીમાં વારસાગત ગુણધર્મોનું વહન કરે છે. ડીએનએ આપણા શરીરના દરેક કોષમાં હોય છે અને તે આપણા દેખાવ, વિકાસ અને કાર્ય માટેની તમામ સૂચનાઓ ધરાવે…
ફ્લોરેસીન એન્જિયોગ્રાફી (FFA) એ આંખની એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ ડાયગ્નોસ્ટિક ટેસ્ટ છે, જેનો ઉપયોગ આંખના પડદા (રેટિના) અને કોરોઇડ (choroid) ની રક્તવાહિનીઓની તપાસ કરવા માટે થાય છે. આ ટેસ્ટ ડૉક્ટરને આંખની અંદરના રક્ત પરિભ્રમણની વિગતવાર છબીઓ મેળવવામાં મદદ કરે છે, જેનાથી રક્તવાહિની સંબંધિત રોગોનું નિદાન સરળ બને છે. આ ટેસ્ટમાં એક ખાસ રંગ (dye) નો ઉપયોગ…
ઇકોકાર્ડિયોગ્રામ (Echocardiogram): હૃદયની ઝીણવટભરી તપાસ ઇકોકાર્ડિયોગ્રામ, જેને ટૂંકમાં ઇકો (Echo) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે એક પીડારહિત અને નોન-ઇન્વેસિવ (શરીરમાં કોઈ સાધન દાખલ કર્યા વિના) તપાસ પ્રક્રિયા છે. આ પરીક્ષણમાં અલ્ટ્રાસાઉન્ડ તરંગો નો ઉપયોગ કરીને હૃદયની ગતિશીલ છબીઓ બનાવવામાં આવે છે. તે હૃદયની રચના, કાર્ય અને રક્ત પ્રવાહ વિશે વિગતવાર માહિતી પૂરી પાડે છે,…
પેટમાં ગેસ થવાના કારણો: એક વિગતવાર સમજૂતી પેટમાં ગેસ થવો એ એક સામાન્ય પાચન સંબંધિત સમસ્યા છે જે લગભગ દરેક વ્યક્તિ અનુભવે છે. જ્યારે પેટ કે આંતરડામાં હવા અથવા વાયુ જમા થાય છે, ત્યારે તેને આપણે ગેસ કહીએ છીએ. આ ગેસ ઓડકાર (અવળો ગેસ) અથવા અપાનવાયુ (ગુદામાર્ગમાંથી નીકળતો ગેસ) દ્વારા શરીરમાંથી બહાર નીકળે છે. જોકે…
આ પ્રક્રિયામાં, સર્જન સાંધામાં એક નાનો ચીરો કરીને એક પાતળો, નળી જેવો સાધન દાખલ કરે છે જેને આર્થ્રોસ્કોપ (Arthroscope) કહેવાય છે. આ આર્થ્રોસ્કોપના છેડે એક નાનો કેમેરા હોય છે જે સાંધાની અંદરની છબીઓને મોનિટર પર પ્રસારિત કરે છે, જેનાથી સર્જન સાંધાના અંદરના ભાગો, જેમ કે કોમલાસ્થિ (cartilage), અસ્થિબંધ (ligaments) અને મેનિસ્કસ (meniscus), ને સ્પષ્ટપણે જોઈ…
અવાજ બેસી જવો, જેને તબીબી ભાષામાં ડિસ્ફોનિયા (Dysphonia) અથવા લેરીન્જાઇટિસ (Laryngitis) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે એક સામાન્ય સમસ્યા છે જેનો અનુભવ લગભગ દરેક વ્યક્તિએ ક્યારેકને ક્યારેક કર્યો જ હશે. આ સ્થિતિમાં અવાજ કર્કશ, ઘોઘરો, નબળો કે સાવ ગાયબ થઈ જાય છે. તે બોલવામાં અને વાતચીત કરવામાં મુશ્કેલી ઊભી કરે છે અને ઘણીવાર અગવડતા…
ગળફાની તપાસ (Sputum Test): ટીબી અને શ્વસનતંત્રના રોગોના નિદાન માટેનું મહત્વપૂર્ણ સાધન આ તપાસ ખાસ કરીને ક્ષય રોગ (Tuberculosis – TB) ના નિદાનમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે, પરંતુ ન્યુમોનિયા, બ્રોન્કાઇટિસ અને અન્ય શ્વસનતંત્રના ચેપને ઓળખવા માટે પણ તેનો ઉપયોગ થાય છે. આ તપાસમાં દર્દીના ફેફસાં અને શ્વાસનળીમાંથી નીકળતા કફ (ગળફા)ના નમૂનાની લેબોરેટરીમાં તપાસ કરવામાં આવે…
બોડી માસ ઇન્ડેક્સ (BMI): તમારા સ્વાસ્થ્યનું એક સરળ માપદંડ સ્વસ્થ શરીર જ સુખી જીવનનો પાયો છે, અને આપણા શરીરનું વજન આપણા સ્વાસ્થ્યનું એક મહત્ત્વનું સૂચક છે. આ લેખમાં, આપણે BMI શું છે, તેની ગણતરી કેવી રીતે કરવી, તેના ફાયદા અને મર્યાદાઓ, અને તે તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે શા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે તે વિશે વિગતવાર ચર્ચા કરીશું….
એમઆરઆઈ (MRI): એક અદ્યતન તબીબી તપાસ પદ્ધતિ મેગ્નેટિક રેઝોનન્સ ઇમેજિંગ (MRI), જેને ટૂંકમાં એમઆરઆઈ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે એક અત્યાધુનિક તબીબી ઇમેજિંગ ટેકનોલોજી છે જે શરીરના આંતરિક અવયવો, નરમ પેશીઓ, હાડકાં અને અન્ય બંધારણોની અત્યંત વિગતવાર કરે છે. સીટી સ્કેનથી વિપરીત, MRI માં એક્સ-રે કિરણો (આયનાઇઝિંગ રેડિયેશન) નો ઉપયોગ થતો નથી, જેના કારણે તે…
ડી-ડાયમર ટેસ્ટ: એક વિસ્તૃત સમજૂતી 🩸 ડી-ડાયમર ટેસ્ટ એ એક રક્ત પરીક્ષણ છે જે શરીરમાં રક્ત ગંઠાઈ જવાની (blood clotting) પ્રક્રિયા અને ફાઈબ્રિનોલિસિસ (fibrinolysis) ની પ્રવૃત્તિને માપે છે. જ્યારે શરીરમાં ક્યાંય પણ રક્ત ગંઠાઈ જાય છે, ત્યારે શરીર તેને ઓગાળવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ પ્રક્રિયા દરમિયાન, “ફાઈબ્રિન” નામના પ્રોટીનના નાના ટુકડાઓ છૂટા પડે છે, જેને…
