ફરતો વા- રુમેટોઇડ આર્થરાઇટિસ (Rheumatoid Arthritis)

ફરતો વા- સંધિવા શું છે?

ફરતો વા, જેને આપણે સંધિવા તરીકે પણ ઓળખીએ છીએ, એક એવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે જેમાં સાંધાઓમાં દુખાવો, સોજો અને અકળામણ થાય છે. આ સમસ્યામાં સાંધાઓની ગતિશીલતા ઘટી જાય છે અને દૈનિક કામકાજ કરવામાં મુશ્કેલી પડે છે.

ફરતો વા શા માટે થાય?

ફરતો વા થવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે જેમાં શામેલ છે:

• ઉંમર: ઉંમર વધવાની સાથે સાંધાઓમાં ઘસારો થવાની શક્યતા વધી જાય છે.
• આનુવંશિકતા: જો પરિવારમાં કોઈને સંધિવા હોય તો તમને થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
• રોગપ્રતિકારક શક્તિની સમસ્યાઓ: કેટલીકવાર શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ સાંધાઓના કોષો પર હુમલો કરે છે જેના કારણે સોજો અને દુખાવો થાય છે.
• ચેપ: સાંધામાં ચેપ લાગવાથી પણ સંધિવા થઈ શકે છે.
• મેટાબોલિક રોગો: ડાયાબિટીસ, થાઇરોઇડ જેવા રોગો પણ સંધિવાનું કારણ બની શકે છે.
• ઈજા: સાંધામાં લાગેલી ઈજા પણ સંધિવાનું કારણ બની શકે છે.

ફરતો વાના લક્ષણો:

• સાંધાઓમાં દુખાવો
• સાંધાઓમાં સોજો
• સાંધાઓમાં અકળામણ
• સાંધાઓની ગતિશીલતા ઓછી થવી
• થાક લાગવો
• તાવ આવવો

ફરતો વાની સારવાર:

ફરતો વાની સારવારમાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

• દવાઓ: દુખાવો અને સોજો ઘટાડવા માટે દવાઓ આપવામાં આવે છે.
• ફિઝિયોથેરાપી: વ્યાયામ અને અન્ય તકનીકો દ્વારા સાંધાઓની ગતિશીલતા વધારવામાં આવે છે.
• ઓક્યુપેશનલ થેરાપી: દૈનિક કામકાજ કરવામાં સરળતા રહે તે માટે વિશેષ તાલીમ આપવામાં આવે છે.
• સર્જરી: ગંભીર કિસ્સાઓમાં સર્જરી કરવી પડી શકે છે.

ફરતો વાની રોકથામ:

• સંતુલિત આહાર: પૌષ્ટિક આહાર લેવો.
• વ્યાયામ: નિયમિત વ્યાયામ કરવો.
• આરામ: જરૂર પડ્યે આરામ કરવો.
• વજન નિયંત્રણ: વધારે વજન ન રાખવું.
• ધૂમ્રપાન અને મદ્યપાનથી દૂર રહેવું:

ફરતો વાનાં કારણો શું છે?

ફરતો વા, જેને આપણે સંધિવા તરીકે પણ ઓળખીએ છીએ, એક એવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે જેમાં સાંધાઓમાં દુખાવો, સોજો અને અકળામણ થાય છે. આ સમસ્યા થવાનાં ઘણાં કારણો હોઈ શકે છે.

ફરતો વા થવાનાં મુખ્ય કારણો:

• ઉંમર: જેમ જેમ આપણે વૃદ્ધ થતાં જઈએ છીએ, તેમ તેમ સાંધાઓમાં ઘસારો થવાની શક્યતા વધી જાય છે.
• આનુવંશિકતા: જો તમારા પરિવારમાં કોઈને સંધિવા હોય તો તમને થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
• રોગપ્રતિકારક શક્તિની સમસ્યાઓ: કેટલીકવાર શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ સાંધાઓના કોષો પર હુમલો કરે છે જેના કારણે સોજો અને દુખાવો થાય છે.
• ચેપ: સાંધામાં ચેપ લાગવાથી પણ સંધિવા થઈ શકે છે.
• મેટાબોલિક રોગો: ડાયાબિટીસ, થાઇરોઇડ જેવા રોગો પણ સંધિવાનું કારણ બની શકે છે.
• ઈજા: સાંધામાં લાગેલી ઈજા પણ સંધિવાનું કારણ બની શકે છે.

અન્ય કારણો:

• મોટાપો: વધુ વજન હોવાથી સાંધાઓ પર વધારે દબાણ આવે છે.
• કેટલીક દવાઓ: કેટલીક દવાઓના આડઅસર તરીકે સંધિવા થઈ શકે છે.
• કેટલાક કામ: જે કામમાં સાંધાઓ પર વધારે દબાણ આવે છે, તેવા કામ કરવાથી સંધિવા થવાની શક્યતા વધી જાય છે.

રુમેટોઇડ સંધિવાના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?

રુમેટોઇડ સંધિવા એક સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગ છે જેમાં શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ સાંધાઓને નુકસાન પહોંચાડે છે. આના કારણે સાંધાઓમાં દુખાવો, સોજો અને અકળામણ થાય છે.

રુમેટોઇડ સંધિવાના મુખ્ય ચિહ્નો અને લક્ષણો:

• સાંધાનો દુખાવો: આ દુખાવો સામાન્ય રીતે સવારે વધુ હોય છે અને હલનચલન કરવાથી થોડો ઓછો થાય છે.
• સાંધાનો સોજો: હાથ, પગ, કોણી અને ઘૂંટણ જેવા સાંધાઓમાં સોજો આવી શકે છે.
• સાંધાની જડતા: સાંધાઓ ખસેડવામાં મુશ્કેલી પડવી.
• થાક: શરીરમાં સતત થાક લાગવો.
• તાવ: ક્યારેક તાવ આવી શકે છે.
• વજન ઘટાડો: અનૈચ્છિક રીતે વજન ઘટી શકે છે.
• માસપેશીઓમાં દુખાવો: સાંધાઓની સાથે માસપેશીઓમાં પણ દુખાવો થઈ શકે છે.
• ચામડી પર ફોલ્લા: કેટલાક લોકોને ચામડી પર લાલ ફોલ્લા થઈ શકે છે.

રુમેટોઇડ સંધિવાના અન્ય લક્ષણો:

• આંખોમાં સમસ્યા: આંખો સૂજી જવી અથવા લાલ થવી.
• ફેફસાંની સમસ્યા: શ્વાસ લેવામાં તકલીફ.
• હૃદયની સમસ્યા: હૃદયની ધમનીઓમાં સોજો.

ફરતો વાનું જોખમ કોને વધારે છે?

ફરતો વા, જેને આપણે સંધિવા તરીકે પણ ઓળખીએ છીએ, તે એક એવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે જેમાં સાંધાઓમાં દુખાવો, સોજો અને અકળામણ થાય છે. આ સમસ્યા થવાનું જોખમ કેટલાક લોકોમાં વધુ હોય છે.

ફરતો વાનું જોખમ વધારતા પરિબળો:

• ઉંમર: વધતી ઉંમર સાથે સંધિવાનું જોખમ વધે છે.
• લિંગ: મહિલાઓમાં પુરુષો કરતાં સંધિવા થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.
• આનુવંશિકતા: જો પરિવારમાં કોઈને સંધિવા હોય તો તમને થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.
• રોગપ્રતિકારક શક્તિની સમસ્યાઓ: રુમેટોઇડ આર્થરાઇટિસ જેવી સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગો ધરાવતા લોકોમાં સંધિવા થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.
• ચેપ: સાંધામાં ચેપ લાગવાથી સંધિવા થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
• મેટાબોલિક રોગો: ડાયાબિટીસ, થાઇરોઇડ જેવા રોગો ધરાવતા લોકોમાં સંધિવા થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.
• મોટાપો: વધુ વજન હોવાથી સાંધાઓ પર વધારે દબાણ આવે છે જેના કારણે સંધિવા થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
• ઈજા: સાંધામાં લાગેલી ઈજા પણ સંધિવાનું કારણ બની શકે છે.
• ધૂમ્રપાન: ધૂમ્રપાન કરનારાઓમાં સંધિવા થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.

અન્ય પરિબળો:

• કેટલીક દવાઓ: કેટલીક દવાઓના આડઅસર તરીકે સંધિવા થઈ શકે છે.
• કેટલાક કામ: જે કામમાં સાંધાઓ પર વધારે દબાણ આવે છે, તેવા કામ કરવાથી સંધિવા થવાની શક્યતા વધી જાય છે.

ફરતો વાથી સંબંધિત અન્ય કયા રોગો છે?

ફરતો વા, જેને આપણે સંધિવા તરીકે પણ ઓળખીએ છીએ, તે એક એવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે જેમાં સાંધાઓમાં દુખાવો, સોજો અને અકળામણ થાય છે. સંધિવાની ઘણી પ્રકારની હોય છે અને તેમાંના કેટલાક રોગો ફરતો વા સાથે સંબંધિત હોઈ શકે છે.

ફરતો વા સાથે સંબંધિત અન્ય રોગો:

• રુમેટોઇડ આર્થરાઇટિસ (RA): આ એક સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગ છે જેમાં શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ સાંધાઓને નુકસાન પહોંચાડે છે. આ એક સામાન્ય પ્રકારનો સંધિવા છે.
• ઓસ્ટિયોઆર્થરાઇટિસ (OA): આ એક ડીજનરેટિવ સંધિવા છે જેમાં સાંધાઓમાં ઘસારો થાય છે. આ સામાન્ય રીતે વૃદ્ધ વયના લોકોમાં થાય છે.
• ગૌટ: આ એક પ્રકારનો સંધિવા છે જેમાં રક્તમાં યુરિક એસિડનું પ્રમાણ વધી જવાથી સાંધાઓમાં સોજો અને દુખાવો થાય છે.
• લ્યુપસ: આ એક સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગ છે જેમાં શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ શરીરના વિવિધ અંગોને નુકસાન પહોંચાડે છે. કેટલાક કિસ્સામાં આ રોગ સંધિવાનું કારણ બની શકે છે.
• સ્પોન્ડિલાઇટિસ: આ એક પ્રકારનો સંધિવા છે જેમાં કરોડરજ્જુના સાંધાઓને અસર થાય છે.

આ ઉપરાંત, કેટલાક અન્ય રોગો પણ સંધિવા જેવા લક્ષણો ઉત્પન્ન કરી શકે છે જેમ કે:

• બેક્ટેરિયલ અથવા વાયરલ ચેપ: સાંધામાં ચેપ લાગવાથી સંધિવા જેવા લક્ષણો દેખાઈ શકે છે.
• કેટલીક દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓ લેવાથી સંધિવા જેવા લક્ષણો થઈ શકે છે.

ફરતો વાનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?

ફરતો વાનું નિદાન કરવા માટે ડૉક્ટર વિવિધ પરીક્ષણો કરે છે. આ પરીક્ષણો દ્વારા ડૉક્ટરને સંધિવાના પ્રકાર અને તેના કારણ જાણવામાં મદદ મળે છે.

ફરતો વાનું નિદાન કરવા માટે કરવામાં આવતા પરીક્ષણો:

• શારીરિક પરીક્ષણ: ડૉક્ટર સાંધાઓને દબાવીને, હલાવીને અને તેની ગતિશીલતા તપાસે છે.
• રક્ત પરીક્ષણ: રક્ત પરીક્ષણ દ્વારા સોજા અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ સંબંધિત માર્કર્સ તપાસવામાં આવે છે.
• ઇમેજિંગ પરીક્ષણો:
  • એક્સ-રે: હાડકામાં થયેલા કોઈપણ નુકસાનને જોવા માટે એક્સ-રે કરવામાં આવે છે.
  • અલ્ટ્રાસાઉન્ડ: સાંધામાં સોજો અને અન્ય પેશીઓના નુકસાનને જોવા માટે અલ્ટ્રાસાઉન્ડ કરવામાં આવે છે.
  • એમઆરઆઈ: સાંધાની નરમ પેશીઓ અને હાડકામાં થયેલા નુકસાનને જોવા માટે એમઆરઆઈ કરવામાં આવે છે.
• સાંધામાંથી પ્રવાહી કાઢીને પરીક્ષણ: કેટલાક કિસ્સામાં ડૉક્ટર સાંધામાંથી પ્રવાહી કાઢીને તેનું પરીક્ષણ કરે છે.

નિદાનની પ્રક્રિયા:

1. ડૉક્ટર સાથે વાતચીત: ડૉક્ટર તમને તમારા લક્ષણો, કુટુંબનો ઇતિહાસ અને અન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ વિશે પૂછશે.
2. શારીરિક પરીક્ષણ: ડૉક્ટર તમારા સાંધાઓની તપાસ કરશે.
3. પરીક્ષણો: ડૉક્ટર જરૂરી પરીક્ષણો સૂચવે છે.
4. નિદાન: પરીક્ષણના પરિણામોના આધારે ડૉક્ટર ફરતો વાનું નિદાન કરશે અને તેનો પ્રકાર નક્કી કરશે.

ફરતો વાની સારવાર શું છે?

ફરતો વાની સારવાર એવા પરિબળો પર આધારિત હોય છે જેમ કે ફરતો વાનો પ્રકાર, તેની તીવ્રતા અને દર્દીની સામાન્ય સ્થિતિ.

સામાન્ય રીતે ફરતો વાની સારવારમાં આનો સમાવેશ થાય છે:

• દવાઓ:
  • દુખાવો અને સોજો ઘટાડવાની દવાઓ: આ દવાઓ સાંધાના દુખાવો અને સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
  • રોગપ્રતિકારક શક્તિને નિયંત્રિત કરવાની દવાઓ: જો ફરતો વા સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગ હોય તો આ દવાઓ શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.
  • સ્ટેરોઇડ: ગંભીર કેસમાં ડૉક્ટર સ્ટેરોઇડ દવાઓ આપી શકે છે.
• ફિઝિયોથેરાપી: ફિઝિયોથેરાપી દ્વારા સાંધાઓની ગતિશીલતા વધારવામાં આવે છે અને દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ મળે છે.
• વ્યાયામ: નિયમિત વ્યાયામ કરવાથી સાંધાઓ મજબૂત બને છે અને દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ મળે છે.
• ઓક્યુપેશનલ થેરાપી: દૈનિક કામકાજ કરવામાં સરળતા રહે તે માટે વિશેષ તાલીમ આપવામાં આવે છે.
• સર્જરી: ગંભીર કિસ્સાઓમાં સર્જરી કરવી પડી શકે છે.

સારવારની અસરકારકતા:

સારવારની અસરકારકતા ફરતો વાના પ્રકાર, તીવ્રતા અને દર્દીની સામાન્ય સ્થિતિ પર આધારિત હોય છે. કેટલાક કિસ્સામાં સારવારથી દુખાવો અને સોજો ઘટાડી શકાય છે અને દર્દીને સામાન્ય જીવન જીવવામાં મદદ મળે છે.

ફરતો વાની ફિઝીયોથેરાપી સારવાર શું છે?

ફરતો વાની ફિઝીયોથેરાપી સારવાર

ફરતો વા, એટલે કે સંધિવા, એક એવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે જેમાં સાંધાઓમાં દુખાવો, સોજો અને અકળામણ થાય છે. ફિઝિયોથેરાપી આ સ્થિતિમાં ખૂબ જ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે.

ફિઝીયોથેરાપી શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?

• દુખાવો ઘટાડવો: ફિઝિયોથેરાપી દ્વારા સાંધાઓની આસપાસની માસપેશીઓને મજબૂત બનાવવામાં આવે છે, જેનાથી દબાણ ઓછું થાય છે અને દુખાવો ઘટે છે.
• ગતિશીલતા વધારવી: ફિઝિયોથેરાપીના વિવિધ વ્યાયામો દ્વારા સાંધાઓની ગતિશીલતા વધારવામાં આવે છે.
• સોજો ઘટાડવો: કેટલીક ફિઝિયોથેરાપી તકનીકો સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
• કાર્યક્ષમતા વધારવી: દૈનિક કામકાજ કરવામાં સરળતા રહે તે માટે વિશેષ તાલીમ આપવામાં આવે છે.

ફરતો વાના ઘરેલું ઉપચાર શું છે?

ફરતો વા એટલે કે સંધિવા એક એવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે જેમાં સાંધાઓમાં દુખાવો, સોજો અને અકળામણ થાય છે. જોકે, ઘરેલુ ઉપચારો દ્વારા સંપૂર્ણપણે સંધિવા મટાડી શકાય નહીં, પરંતુ તે દુખાવો અને સોજો ઘટાડવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.

મહત્વની નોંધ: કોઈપણ ઘરેલુ ઉપચાર શરૂ કરતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે. કારણ કે કેટલાક ઘરેલુ ઉપચારો અન્ય દવાઓ સાથે પ્રતિક્રિયા કરી શકે છે અથવા તમારી સ્થિતિને વધુ ખરાબ કરી શકે છે.

ઘરેલુ ઉપચારો:

• ગરમ પાણીનું સેક: ગરમ પાણીના સેકથી સાંધામાં થતી જડતા અને દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ મળે છે.
• આઈસ પેક: સોજો ઘટાડવા માટે આઈસ પેકનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
• હળવો વ્યાયામ: નિયમિત હળવો વ્યાયામ કરવાથી સાંધાઓની ગતિશીલતા વધારવામાં મદદ મળે છે.
• તુલસીના પાન: તુલસીના પાનમાં એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો હોય છે જે સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તુલસીની ચા પીવાથી ફાયદો થઈ શકે છે.
• આદુ: આદુમાં પણ એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો હોય છે. આદુની ચા પીવાથી અથવા આદુનું સેવન કરવાથી રાહત મળી શકે છે.
• હળદર: હળદરમાં એન્ટી-ઓક્સિડન્ટ અને એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો હોય છે. દૂધમાં હળદર ઉમેરીને પીવાથી ફાયદો થઈ શકે છે.
• ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ્સ: માછલીના તેલમાં ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ્સ હોય છે જે સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
• વિટામિન ડી: વિટામિન ડીની ઉણપને કારણે સંધિવા વધુ ખરાબ થઈ શકે છે. સૂર્યપ્રકાશમાં બેસવાથી અને વિટામિન ડી યુક્ત ખોરાક લેવાથી વિટામિન ડીની ઉણપ દૂર કરી શકાય છે.

સમર્પણ ફિઝિયોથેરાપી ક્લિનિક ફરતો વામાં કેવી રીતે મદદ કરે છે?

સમર્પણ ફિઝિયોથેરાપી ક્લિનિક ફરતો વા ધરાવતા દર્દીઓને નીચેની રીતે મદદ કરી શકે છે:

• દુખાવામાં રાહત: ફિઝિયોથેરાપી દ્વારા સાંધાઓની આસપાસની માસપેશીઓને મજબૂત બનાવવામાં આવે છે, જેનાથી દબાણ ઓછું થાય છે અને દુખાવો ઘટે છે.
• ગતિશીલતા વધારવી: ફિઝિયોથેરાપીના વિવિધ વ્યાયામો દ્વારા સાંધાઓની ગતિશીલતા વધારવામાં આવે છે.
• સોજો ઘટાડવો: કેટલીક ફિઝિયોથેરાપી તકનીકો સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
• કાર્યક્ષમતા વધારવી: દૈનિક કામકાજ કરવામાં સરળતા રહે તે માટે વિશેષ તાલીમ આપવામાં આવે છે.

સમર્પણ ફિઝિયોથેરાપી ક્લિનિકમાં કઈ સારવાર આપવામાં આવે છે?

• વ્યાયામ: સાંધાઓની ગતિશીલતા વધારવા અને માસપેશીઓને મજબૂત બનાવવા માટે વિવિધ પ્રકારના વ્યાયામ કરવામાં આવે છે.
• હીટ થેરાપી: ગરમ પાણીના સ્નાન, હીટ પેડ વગેરે દ્વારા સાંધાઓમાં ગરમી આપવામાં આવે છે જેનાથી દુખાવો ઘટે છે.
• આઇસ પેક: સોજો ઘટાડવા માટે આઇસ પેકનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
• ઇલેક્ટ્રિકલ સ્ટિમ્યુલેશન: માસપેશીઓને ઉત્તેજિત કરવા માટે ઇલેક્ટ્રિકલ સ્ટિમ્યુલેશનનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
• મેન્યુઅલ થેરાપી: ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ દ્વારા સાંધાઓને હળવા હાથે હલાવવા અને દબાવવાથી સોજો ઘટે છે અને ગતિશીલતા વધે છે.

સમર્પણ ફિઝિયોથેરાપી ક્લિનિકમાં શા માટે જવું જોઈએ?

• અનુભવી ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ: સમર્પણ ફિઝિયોથેરાપી ક્લિનિકમાં અનુભવી ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ હોય છે જેઓ ફરતો વાની સારવારમાં નિષ્ણાત હોય છે.
• વ્યક્તિગત ધ્યાન: દરેક દર્દીને વ્યક્તિગત ધ્યાન આપવામાં આવે છે અને તેમની જરૂરિયાતો અનુસાર સારવાર આપવામાં આવે છે.
• આધુનિક સુવિધાઓ: ક્લિનિકમાં આધુનિક સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ હોય છે જેનાથી સારવાર વધુ અસરકારક બને છે.

ફરતો વાના જોખમને કેવી રીતે ઘટાડવું?

ફરતો વા એટલે કે સંધિવા એક એવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે જેમાં સાંધાઓમાં દુખાવો, સોજો અને અકળામણ થાય છે. જોકે, આપણે કેટલીક સાવચેતી રાખીને ફરતો વાના જોખમને ઘટાડી શકીએ છીએ.

ફરતો વાના જોખમને ઘટાડવાના ઉપાયો:

• આરોગ્યપ્રદ આહાર:
  • શાકભાજી અને ફળોનું સેવન વધારો.
  • ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ્સથી ભરપૂર ખોરાક જેવા કે માછલી, અળસીના બીજ વગેરેનું સેવન કરો.
  • દૂધ અને દૂધની બનાવટોનું સેવન ઓછું કરો.
  • પ્રોસેસ્ડ ફૂડ અને ખાંડવાળા ખોરાકનું સેવન ઓછું કરો.
• વજન નિયંત્રણ: વધારે વજન હોવાથી સાંધા પર દબાણ વધે છે, જેના કારણે ફરતો વાનું જોખમ વધી શકે છે.
• નિયમિત વ્યાયામ: નિયમિત વ્યાયામ કરવાથી સાંધા મજબૂત બને છે અને દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ મળે છે.
• સારી ઊંઘ: પૂરતી ઊંઘ લેવાથી શરીરને રિચાર્જ થવા માટે સમય મળે છે.
• ધૂમ્રપાન છોડો: ધૂમ્રપાન સાંધાઓને નુકસાન પહોંચાડે છે.
• તણાવ ઓછો કરો: તણાવ સંધિવાના લક્ષણોને વધારી શકે છે.
• નિયમિત તબીબી ચકાસણી: નિયમિત તબીબી ચકાસણી કરાવવાથી ફરતો વાની શરૂઆતના લક્ષણોને ઓળખી શકાય છે અને તેની સારવાર વહેલી શરૂ કરી શકાય છે.

ફરતો વામાં શું ખાવું અને શું ન ખાવું?

ફરતો વા એટલે કે સંધિવા એક એવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે જેમાં સાંધાઓમાં દુખાવો, સોજો અને અકળામણ થાય છે. આપણે જે ખોરાક ખાઈએ છીએ તેનો સીધો સંબંધ આપણા સાંધાના સ્વાસ્થ્ય પર પડે છે.

ફરતો વામાં શું ખાવું?

• ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ્સ: માછલી, અળસીના બીજ, વગેરે જેવા ખોરાકમાં ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ્સ હોય છે જે સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
• વિટામિન ડી: સૂર્યપ્રકાશમાં બેસવાથી અને વિટામિન ડી યુક્ત ખોરાક જેવા કે માછલીનું તેલ, ઇંડાની જરદી વગેરેનું સેવન કરવાથી વિટામિન ડીની ઉણપ દૂર કરી શકાય છે.
• એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ: બેરી, દ્રાક્ષ, ગાજર વગેરે જેવા ફળો અને શાકભાજીમાં એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે જે શરીરને નુકસાનથી બચાવે છે.
• કેલ્શિયમ: દૂધ, દહીં, પનીર વગેરે જેવા ખોરાકમાં કેલ્શિયમ હોય છે જે હાડકાને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે.
• પોટેશિયમ: કેળા, નારંગી, આંબા વગેરે જેવા ફળોમાં પોટેશિયમ હોય છે જે શરીરમાં પાણીનું પ્રમાણ જાળવી રાખવામાં મદદ કરે છે.

ફરતો વામાં શું ન ખાવું?

• પ્રોસેસ્ડ ફૂડ: પ્રોસેસ્ડ ફૂડમાં વધુ માત્રામાં સોડિયમ, ખાંડ અને અન્ય હાનિકારક તત્વો હોય છે જે સંધિવાને વધારી શકે છે.
• રેડ મીટ: રેડ મીટમાં પ્યુરીન હોય છે જે સોજો વધારી શકે છે.
• શુગરી ડ્રિંક્સ: શુગરી ડ્રિંક્સમાં વધુ માત્રામાં ખાંડ હોય છે જે વજન વધારવામાં મદદ કરે છે અને સંધિવાને વધારી શકે છે.
• આલ્કોહોલ: આલ્કોહોલનું સેવન સોજો વધારી શકે છે અને દવાઓની અસરકારકતા ઘટાડી શકે છે.

ફરતો વા માટે કયા પ્રકારના ડૉક્ટર શ્રેષ્ઠ છે?

ફરતો વા અથવા સંધિવા માટે શ્રેષ્ઠ ડૉક્ટર એ છે રુમેટોલોજિસ્ટ.

રુમેટોલોજિસ્ટ એવા ડૉક્ટર હોય છે જે સંધિવા અને અન્ય રુમેટોઇડ રોગોના નિદાન અને સારવારમાં નિષ્ણાત હોય છે. તેઓ ફરતો વાના વિવિધ પ્રકારોને ઓળખવામાં અને તેની સારવાર માટે યોગ્ય દવાઓ અને ઉપચારો સૂચવવામાં નિષ્ણાત હોય છે.

રુમેટોલોજિસ્ટ કેમ મહત્વપૂર્ણ છે?

• નિદાન: રુમેટોલોજિસ્ટ ફરતો વાના વિવિધ પ્રકારોને ઓળખવા માટે વિવિધ પરીક્ષણો જેવા કે લોહીના પરીક્ષણો, એક્સ-રે, એમઆરઆઈ વગેરે કરે છે.
• સારવાર: રુમેટોલોજિસ્ટ ફરતો વાની સારવાર માટે યોગ્ય દવાઓ, ફિઝિયોથેરાપી અને અન્ય ઉપચારો સૂચવે છે.
• જીવનશૈલીમાં ફેરફાર: રુમેટોલોજિસ્ટ દર્દીને ફરતો વાને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે જીવનશૈલીમાં ફેરફાર કરવાની સલાહ આપે છે.

જો તમને ફરતો વાના લક્ષણો દેખાય તો તરત જ રુમેટોલોજિસ્ટને મળો.

રુમેટોલોજિસ્ટ ઉપરાંત, તમે નીચેના ડૉક્ટરોની પણ મદદ લઈ શકો છો:

• જનરલ ફિઝિશિયન: જો તમને ફરતો વાના પ્રાથમિક લક્ષણો દેખાય તો તમે પહેલા જનરલ ફિઝિશિયનને મળી શકો છો.
• ઓર્થોપેડિક સર્જન: જો ફરતો વા ખૂબ જ ગંભીર હોય તો ઓર્થોપેડિક સર્જન સર્જરી કરી શકે છે.

સારાંશ

ફરતો વા એટલે કે સંધિવા એક એવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે જેમાં સાંધાઓમાં દુખાવો, સોજો અને અકળામણ થાય છે. આના કારણે દૈનિક કામકાજ કરવામાં મુશ્કેલી પડે છે.

ફરતો વાના કારણો

• ઉંમર: વધતી ઉંમર સાથે સાંધાઓમાં ઘસારો થાય છે જેના કારણે ફરતો વા થઈ શકે છે.
• આનુવંશિકતા: જો પરિવારમાં કોઈને સંધિવા હોય તો થવાની શક્યતા વધી જાય છે.
• વજન: વધુ વજન હોવાથી સાંધા પર દબાણ વધે છે, જેના કારણે ફરતો વા થઈ શકે છે.
• ઈજા: સાંધામાં લાગેલી ઈજાના કારણે પણ ફરતો વા થઈ શકે છે.
• અન્ય રોગો: કેટલાક અન્ય રોગો જેવા કે મધુપ્રમેહ, થાઇરોઇડ વગેરેના કારણે પણ ફરતો વા થઈ શકે છે.

ફરતો વાના લક્ષણો

• સાંધામાં દુખાવો
• સાંધામાં સોજો
• સાંધાની અકળામણ
• સાંધામાં ગરમી
• સવારે સાંધા જડ થઈ જવું

ફરતો વાની સારવાર

• દવાઓ: દુખાવો અને સોજો ઘટાડવા માટે દવાઓ આપવામાં આવે છે.
• ફિઝિયોથેરાપી: સાંધાની ગતિશીલતા વધારવા અને માસપેશીઓને મજબૂત બનાવવા માટે ફિઝિયોથેરાપી કરવામાં આવે છે.
• વજન નિયંત્રણ: વધારે વજન હોય તો વજન ઘટાડવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
• સર્જરી: જો દવાઓ અને ફિઝિયોથેરાપીથી રાહત ન મળે તો સર્જરી કરવામાં આવી શકે છે.

ફરતો વા માટે શું ખાવું અને શું ન ખાવું?

• ખાવું: ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ્સ, વિટામિન ડી, એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ, કેલ્શિયમ અને પોટેશિયમ યુક્ત ખોરાક ખાવો.
• ન ખાવું: પ્રોસેસ્ડ ફૂડ, રેડ મીટ, શુગરી ડ્રિંક્સ અને આલ્કોહોલનું સેવન ટાળવું.

ફરતો વા માટે કયા ડૉક્ટરને મળવું?

• રુમેટોલોજિસ્ટ: સંધિવાના નિદાન અને સારવાર માટે રુમેટોલોજિસ્ટ શ્રેષ્ઠ ડૉક્ટર છે.

મહત્વની વાત: ફરતો વા એક ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે. જો તમને ફરતો વાના લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.