વિટામિન ઇ

વિટામિન ઇ શું છે?

વિટામિન ઇ એ ચરબીમાં દ્રાવ્ય વિટામિન્સનું એક જૂથ છે જે એન્ટીઑકિસડન્ટ તરીકે કાર્ય કરે છે. તેનો અર્થ એ છે કે તે તમારા કોષોને મુક્ત રેડિકલ દ્વારા થતા નુકસાનથી બચાવે છે. મુક્ત રેડિકલ અસ્થિર અણુઓ છે જે કોષોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને વૃદ્ધત્વ અને હૃદય રોગ અને કેન્સર જેવા રોગોમાં ફાળો આપી શકે છે.

વિટામિન ઇ ઘણા ખોરાકમાં જોવા મળે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• વનસ્પતિ તેલ (ઘઉંના જંતુનું તેલ, સૂર્યમુખીનું તેલ, કનોલા તેલ, ઓલિવ તેલ)
• બદામ (બદામ, મગફળી, હેઝલનટ)
• બીજ (સૂર્યમુખીના બીજ)
• લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી (પાલક, બ્રોકોલી)
• ફોર્ટિફાઇડ ખોરાક (નાસ્તાના અનાજ, ફળોના રસ, માર્જરિન)

વિટામિન ઇ ના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરે છે.
• તે આંખોને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.
• તે ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.
• તે હૃદય રોગ અને કેન્સર જેવી ક્રોનિક રોગોના જોખમને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.

મોટાભાગના લોકો તેમના આહાર દ્વારા પૂરતું વિટામિન ઇ મેળવે છે. જો કે, કેટલાક લોકોમાં વિટામિન ઇ ની ઉણપનું જોખમ વધી શકે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• અકાળ બાળકો
• ચરબી માલએબસોર્પ્શન સિન્ડ્રોમવાળા લોકો (જેમ કે ક્રોહન રોગ અથવા સિસ્ટિક ફાઇબ્રોસિસ)
• ખૂબ ઓછી ચરબીવાળા આહાર લેતા લોકો

વિટામિન ઇ ની ઉણપના લક્ષણોમાં સ્નાયુઓની નબળાઈ, ચાલવામાં મુશ્કેલી, સંકલનની સમસ્યાઓ અને દ્રષ્ટિની સમસ્યાઓ શામેલ હોઈ શકે છે.

જો તમને વિટામિન ઇ ની ઉણપ વિશે ચિંતા હોય, તો તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરો. તેઓ રક્ત પરીક્ષણ દ્વારા તમારા વિટામિન ઇ ના સ્તરને ચકાસી શકે છે અને જો જરૂરી હોય તો પૂરક ભલામણ કરી શકે છે.

સામાન્ય રીતે, ખોરાક દ્વારા વિટામિન ઇ મેળવવું શ્રેષ્ઠ છે. જો તમે પૂરક લેવાનું પસંદ કરો છો, તો ભલામણ કરેલ ડોઝથી વધુ ન લો, કારણ કે વધુ માત્રામાં વિટામિન ઇ હાનિકારક હોઈ શકે છે.

વિટામિન ઇના અન્ય નામ શું છે?

વિટામિન ઇ ને ઘણા રાસાયણિક નામોથી ઓળખવામાં આવે છે, કારણ કે તે એક સંયોજનોનું જૂથ છે જે સમાન કાર્ય કરે છે. વિટામિન ઇ ના મુખ્ય સ્વરૂપો અને તેમના અન્ય નામો નીચે મુજબ છે:

• ટોકોફેરોલ્સ (Tocopherols): આ વિટામિન ઇ નું સૌથી સામાન્ય સ્વરૂપ છે અને તેમાં ચાર પ્રકારોનો સમાવેશ થાય છે:
  • આલ્ફા-ટોકોફેરોલ (α-tocopherol): આ માનવ શરીરમાં વિટામિન ઇ નું સૌથી સક્રિય અને સૌથી વધુ પ્રમાણમાં જોવા મળતું સ્વરૂપ છે. તેને ડી-આલ્ફા-ટોકોફેરોલ (d-alpha-tocopherol) પણ કહેવામાં આવે છે જ્યારે તે કુદરતી સ્ત્રોતોમાંથી મેળવવામાં આવે છે. કૃત્રિમ સ્વરૂપને ડીએલ-આલ્ફા-ટોકોફેરોલ (dl-alpha-tocopherol) અથવા રેસેમિક આલ્ફા-ટોકોફેરોલ (racemic alpha-tocopherol) કહેવામાં આવે છે.
  • બીટા-ટોકોફેરોલ (β-tocopherol)
  • ગામા-ટોકોફેરોલ (γ-tocopherol)
  • ડેલ્ટા-ટોકોફેરોલ (δ-tocopherol)
• ટોકોટ્રિએનોલ્સ (Tocotrienols): આ વિટામિન ઇ નું બીજું જૂથ છે, જેમાં પણ ચાર પ્રકારોનો સમાવેશ થાય છે:
  • આલ્ફા-ટોકોટ્રિએનોલ (α-tocotrienol)
  • બીટા-ટોકોટ્રિએનોલ (β-tocotrienol)
  • ગામા-ટોકોટ્રિએનોલ (γ-tocotrienol)
  • ડેલ્ટા-ટોકોટ્રિએનોલ (δ-tocotrienol)

આમ, જ્યારે આપણે સામાન્ય રીતે “વિટામિન ઇ” નો ઉલ્લેખ કરીએ છીએ, ત્યારે તે આ બધા સંયોજનોના જૂથનો ઉલ્લેખ કરી શકે છે, પરંતુ આલ્ફા-ટોકોફેરોલ માનવ પોષણમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.

સરળ ભાષામાં કહીએ તો, વિટામિન ઇ ના કોઈ એક ચોક્કસ “અન્ય નામ” નથી, પરંતુ તેના ઘણા રાસાયણિક સ્વરૂપો છે જેમને અલગ-અલગ નામોથી ઓળખવામાં આવે છે.

કયા ખોરાકમાં વિટામિન ઇ સમૃદ્ધ છે?

વિટામિન ઇ ઘણા ખોરાકમાં કુદરતી રીતે જોવા મળે છે. વિટામિન ઇ થી સમૃદ્ધ કેટલાક ખોરાક નીચે મુજબ છે:

તેલ:

• ઘઉંના જંતુનું તેલ (Wheat germ oil)
• સૂર્યમુખીનું તેલ (Sunflower oil)
• બદામનું તેલ (Almond oil)
• હેઝલનટ તેલ (Hazelnut oil)
• પામ તેલ (Palm oil)
• સોયાબીન તેલ (Soybean oil)
• મકાઈનું તેલ (Corn oil)
• ઓલિવ તેલ (Olive oil)

બદામ અને બીજ:

• બદામ (Almonds)
• સૂર્યમુખીના બીજ (Sunflower seeds)
• હેઝલનટ (Hazelnuts)
• મગફળી (Peanuts)
• પીનટ બટર (Peanut butter)
• પાઈન નટ્સ (Pine nuts)
• પિસ્તા (Pistachios)

શાકભાજી:

• પાલક (Spinach)
• બ્રોકોલી (Broccoli)
• શક્કરીયા (Sweet potatoes)
• ટમેટાં (Tomatoes)
• એવોકાડો (Avocado)

અન્ય સ્ત્રોતો:

• ઘઉંના જંતુ (Wheat germ)
• ફોર્ટિફાઇડ અનાજ (Fortified cereals)
• ઇંડા (Eggs)

તમારા આહારમાં આ ખોરાકનો સમાવેશ કરીને તમે પૂરતા પ્રમાણમાં વિટામિન ઇ મેળવી શકો છો. જો તમને વિટામિન ઇ ની ઉણપ વિશે ચિંતા હોય, તો તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લો.

વિટામિન ઇ નું કાર્ય શું છે?

વિટામિન ઇ શરીર માટે એક મહત્વપૂર્ણ પોષક તત્વ છે અને તેના ઘણા કાર્યો છે, જેમાંથી મુખ્ય કાર્યો નીચે મુજબ છે:

• એન્ટીઑકિસડન્ટ તરીકે કાર્ય: વિટામિન ઇ એક શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ છે. મુક્ત રેડિકલ સામાન્ય ચયાપચયની પ્રક્રિયા દરમિયાન તેમજ પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ, ધૂમ્રપાન અને સૂર્યના અલ્ટ્રાવાયોલેટ કિરણો જેવા પરિબળોના સંપર્કમાં આવવાથી ઉત્પન્ન થાય છે. મુક્ત રેડિકલ કોષોના ડીએનએ, પ્રોટીન અને ચરબીને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, જે વૃદ્ધત્વ અને હૃદય રોગ, કેન્સર અને અલ્ઝાઈમર જેવા ક્રોનિક રોગોમાં ફાળો આપી શકે છે. વિટામિન ઇ આ મુક્ત રેડિકલને સ્થિર કરવામાં મદદ કરે છે અને તેમના દ્વારા થતા નુકસાનને અટકાવે છે.
• રોગપ્રતિકારક શક્તિને ટેકો આપવો: વિટામિન ઇ રોગપ્રતિકારક તંત્રના યોગ્ય કાર્ય માટે મહત્વપૂર્ણ છે. તે ટી-કોષો (T-cells) અને બી-કોષો (B-cells) જેવા રોગપ્રતિકારક કોષોના વિકાસ અને કાર્યમાં મદદ કરે છે, જે શરીરને ચેપ અને રોગો સામે લડવામાં મદદ કરે છે.
• રક્ત વાહિનીઓને સ્વસ્થ રાખવી: વિટામિન ઇ રક્ત વાહિનીઓની દિવાલોને મુક્ત રેડિકલના નુકસાનથી બચાવવામાં મદદ કરી શકે છે. તે લોહીના ગંઠાવાનું નિર્માણ અટકાવવામાં અને રક્ત પરિભ્રમણને સુધારવામાં પણ મદદ કરી શકે છે.
• ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવી: વિટામિન ઇ ત્વચાને ભેજવાળી અને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. તેના એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો ત્વચાને સૂર્યના નુકસાન અને અન્ય પર્યાવરણીય તણાવથી બચાવવામાં પણ મદદ કરી શકે છે.
• આંખોને સ્વસ્થ રાખવી: કેટલાક સંશોધનો સૂચવે છે કે વિટામિન ઇ ઉંમર સંબંધિત મૅક્યુલર ડિજનરેશન (age-related macular degeneration – AMD) ના જોખમને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે, જે વૃદ્ધોમાં અંધત્વનું મુખ્ય કારણ છે.
• અન્ય કાર્યો: વિટામિન ઇ અન્ય ઘણા શારીરિક કાર્યોમાં પણ ભૂમિકા ભજવે છે, જેમાં જનીન અભિવ્યક્તિનું નિયમન અને અન્ય વિટામિન્સ (જેમ કે વિટામિન કે) ના ચયાપચયમાં મદદ કરવી શામેલ છે.

ટૂંકમાં, વિટામિન ઇ એક આવશ્યક પોષક તત્વ છે જે મુખ્યત્વે એન્ટીઑકિસડન્ટ તરીકે કાર્ય કરે છે અને શરીરના કોષોને નુકસાનથી બચાવે છે, રોગપ્રતિકારક શક્તિને ટેકો આપે છે, રક્ત વાહિનીઓ અને ત્વચાને સ્વસ્થ રાખે છે અને આંખોના સ્વાસ્થ્યમાં પણ યોગદાન આપે છે.

વિટામિન ઇ ના 5 સ્વાસ્થ્ય લાભો શું છે?

વિટામિન ઇ ના 5 મુખ્ય સ્વાસ્થ્ય લાભો નીચે મુજબ છે:

1. શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ તરીકે કોષોનું રક્ષણ કરે છે: વિટામિન ઇ એક ઉત્તમ એન્ટીઑકિસડન્ટ છે જે શરીરમાં ઉત્પન્ન થતા મુક્ત રેડિકલ (free radicals) નામના હાનિકારક અણુઓને બેઅસર કરે છે. આ મુક્ત રેડિકલ કોષો, પ્રોટીન અને ડીએનએને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, જે વૃદ્ધત્વ અને હૃદય રોગ, કેન્સર જેવી ક્રોનિક બીમારીઓનું કારણ બની શકે છે. વિટામિન ઇ આ નુકસાનને અટકાવીને શરીરને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.
2. રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારે છે: વિટામિન ઇ રોગપ્રતિકારક તંત્રના યોગ્ય કાર્ય માટે આવશ્યક છે. તે શ્વેત રક્તકણો (white blood cells) ના ઉત્પાદન અને કાર્યને ટેકો આપે છે, જે શરીરને ચેપ અને રોગો સામે લડવામાં મદદ કરે છે. પૂરતા પ્રમાણમાં વિટામિન ઇ લેવાથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત બને છે અને શરીરને બીમારીઓ સામે રક્ષણ મળે છે.
3. હૃદયના સ્વાસ્થ્યને સુધારે છે: વિટામિન ઇ રક્ત વાહિનીઓને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. તે લોહીના ગંઠાવાનું નિર્માણ અટકાવવામાં અને રક્ત પરિભ્રમણને સુધારવામાં મદદ કરી શકે છે. કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે વિટામિન ઇ હૃદય રોગના જોખમને ઘટાડવામાં પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે, જો કે આ અંગે વધુ સંશોધનની જરૂર છે.
4. ત્વચાને સ્વસ્થ અને ચમકદાર રાખે છે: વિટામિન ઇ ત્વચા માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તે ત્વચાને ભેજવાળી રાખે છે અને તેને શુષ્ક થતી અટકાવે છે. તેના એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો ત્વચાને સૂર્યના હાનિકારક કિરણો અને અન્ય પર્યાવરણીય નુકસાનથી બચાવવામાં મદદ કરે છે, જેનાથી ત્વચા સ્વસ્થ અને ચમકદાર દેખાય છે.
5. આંખોના સ્વાસ્થ્યને ટેકો આપે છે: વિટામિન ઇ આંખોના સ્વાસ્થ્ય માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. કેટલાક સંશોધનો સૂચવે છે કે તે ઉંમર સંબંધિત મૅક્યુલર ડિજનરેશન (age-related macular degeneration – AMD) ના વિકાસના જોખમને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે, જે વૃદ્ધોમાં દ્રષ્ટિ ગુમાવવાનું એક મુખ્ય કારણ છે.

આમ, વિટામિન ઇ શરીર માટે એક બહુમુખી પોષક તત્વ છે જે ઘણા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કરે છે અને એકંદર સ્વાસ્થ્યને જાળવવામાં મદદ કરે છે.

કયા ફળમાં વિટામિન ઇ સૌથી વધુ હોય છે?

સામાન્ય રીતે, ફળોમાં વિટામિન ઇ ની માત્રા શાકભાજી, બદામ અને બીજની તુલનામાં ઓછી હોય છે. તેમ છતાં, કેટલાક ફળોમાં વિટામિન ઇ જોવા મળે છે.

જો આપણે એવા ફળની વાત કરીએ જેમાં અન્ય ફળોની સરખામણીમાં વિટામિન ઇ નું પ્રમાણ થોડું વધારે હોય, તો તે એવોકાડો (Avocado) છે.

એક મધ્યમ કદના એવોકાડોમાં લગભગ 2.1 મિલિગ્રામ વિટામિન ઇ હોય છે, જે પુખ્ત વયના લોકો માટે ભલામણ કરેલ દૈનિક સેવનનો લગભગ 14% છે.

જો કે, એ યાદ રાખવું અગત્યનું છે કે અન્ય ફળોની તુલનામાં એવોકાડોમાં વિટામિન ઇ વધુ હોય તો પણ, બદામ, સૂર્યમુખીના બીજ અને વનસ્પતિ તેલ જેવા ખોરાકમાં વિટામિન ઇ નું પ્રમાણ ઘણું વધારે હોય છે. તેથી, વિટામિન ઇ ની પૂરતી માત્રા મેળવવા માટે વિવિધ પ્રકારના ખોરાક લેવા મહત્વપૂર્ણ છે.

વિટામિન ઇની ઉણપનું કારણ શું છે?

વિટામિન ઇ ની ઉણપ સામાન્ય રીતે ખોરાકમાં વિટામિન ઇ ની ઓછી માત્રાને કારણે થતી નથી, કારણ કે તે ઘણા ખોરાકમાં જોવા મળે છે. તેના બદલે, વિટામિન ઇ ની ઉણપ મોટે ભાગે નીચેના કારણોસર થાય છે:

• ચરબીનું અયોગ્ય શોષણ (Fat Malabsorption): વિટામિન ઇ ચરબીમાં દ્રાવ્ય વિટામિન હોવાથી, તેને શરીર દ્વારા યોગ્ય રીતે શોષવા માટે આહારમાં ચરબીની જરૂર પડે છે. એવી પરિસ્થિતિઓ જે ચરબીના શોષણમાં દખલ કરે છે તે વિટામિન ઇ ની ઉણપ તરફ દોરી શકે છે, જેમ કે:
  • સિસ્ટિક ફાઇબ્રોસિસ (Cystic Fibrosis): આ રોગમાં સ્વાદુપિંડના ઉત્સેચકોનું ઉત્પાદન ઓછું થાય છે, જે ચરબીના પાચન અને શોષણમાં સમસ્યા ઊભી કરે છે.
  • ક્રોહન રોગ (Crohn’s Disease): આ આંતરડાની દાહક સ્થિતિ છે જે પોષક તત્વોના શોષણને અસર કરી શકે છે.
  • શોર્ટ બોવેલ સિન્ડ્રોમ: આ સ્થિતિમાં નાનું આંતરડું કાં તો નાનું હોય છે અથવા તેનો ભાગ સર્જરી દ્વારા દૂર કરવામાં આવ્યો હોય છે.
  • ક્રોનિક કોલેસ્ટેટિક હિપેટોબિલરી રોગ (Chronic Cholestatic Hepatobiliary Disease): આ સ્થિતિમાં પિત્તના પ્રવાહમાં ઘટાડો થાય છે, જે ચરબી અને ચરબીમાં દ્રાવ્ય વિટામિન્સના શોષણ માટે જરૂરી છે.
  • એબેટાલિપોપ્રોટીનેમિયા (Abetalipoproteinemia): આ એક દુર્લભ આનુવંશિક રોગ છે જે લિપોપ્રોટીનના ઉત્પાદન અને પરિવહનમાં ખામી સર્જે છે, જે વિટામિન ઇ ના શોષણ અને પરિવહન માટે જરૂરી છે.
  • સ્વાદુપિંડની અપૂર્ણતા (Exocrine Pancreatic Insufficiency): સ્વાદુપિંડ પૂરતા પાચક ઉત્સેચકોનું ઉત્પાદન ન કરે તો ચરબીનું પાચન યોગ્ય રીતે થતું નથી.
  • સેલિયાક રોગ (Celiac Disease): આ ગ્લુટેન પ્રત્યેની સંવેદનશીલતા છે જે નાના આંતરડાને નુકસાન પહોંચાડે છે.
• અકાળ જન્મ (Premature Birth): અકાળે જન્મેલા શિશુઓમાં વિટામિન ઇ નો ભંડાર ઓછો હોય છે કારણ કે ગર્ભાવસ્થાના છેલ્લા તબક્કામાં પ્લેસેન્ટા દ્વારા વિટામિન ઇ નું પરિવહન વધુ થાય છે.
• ઓછી ચરબીવાળો આહાર (Low-Fat Diet): ખૂબ જ ઓછી ચરબીવાળો આહાર લેવાથી વિટામિન ઇ નું શોષણ ઓછું થઈ શકે છે.
• આનુવંશિક વિકૃતિઓ (Genetic Disorders): એટેક્સિયા વિથ વિટામિન ઇ ડેફિશિયન્સી (AVED) જેવી કેટલીક દુર્લભ આનુવંશિક વિકૃતિઓ શરીરની વિટામિન ઇ નો ઉપયોગ કરવાની ક્ષમતાને અસર કરે છે, ભલે આહારમાં પૂરતું વિટામિન ઇ હોય.

વિકસિત દેશોમાં, વિટામિન ઇ ની ઉણપનું મુખ્ય કારણ ચરબીનું અયોગ્ય શોષણ છે, જ્યારે વિકાસશીલ દેશોમાં અપૂરતો આહાર પણ એક કારણ હોઈ શકે છે.

વિટામિન ઇ ની ઉણપના લક્ષણોમાં સ્નાયુઓની નબળાઈ, ચાલવામાં મુશ્કેલી, સંકલનની સમસ્યાઓ, સંવેદના ગુમાવવી અને દ્રષ્ટિની સમસ્યાઓ શામેલ હોઈ શકે છે. જો તમને વિટામિન ઇ ની ઉણપની શંકા હોય તો ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.

વિટામિન ઇની ઉણપથી શું થાય છે?

વિટામિન ઇની ઉણપથી શરીર પર અનેક નકારાત્મક અસરો થઈ શકે છે. તેના લક્ષણો અને સમસ્યાઓ વ્યક્તિની ઉંમર, સ્વાસ્થ્ય અને ઉણપની તીવ્રતા પર આધાર રાખે છે. વિટામિન ઇની ઉણપથી થતી કેટલીક મુખ્ય સમસ્યાઓ નીચે મુજબ છે:

• ચેતા અને સ્નાયુઓની સમસ્યાઓ (Neurological and Muscle Problems):
  • સ્નાયુઓની નબળાઈ (Muscle weakness): સ્નાયુઓ નબળા પડી શકે છે, જેના કારણે ચાલવામાં અને હલનચલન કરવામાં મુશ્કેલી આવી શકે છે.
  • સંકલનની સમસ્યાઓ (Coordination problems): શરીરના હલનચલનનું નિયંત્રણ ગુમાવી શકાય છે, જેના કારણે ચાલતી વખતે ઠોકર લાગવી અથવા વસ્તુઓ પકડવામાં મુશ્કેલી આવી શકે છે (એટેક્સિયા).
  • સંવેદના ગુમાવવી (Loss of sensation): હાથ અને પગમાં નિષ્ક્રિયતા અથવા ઝણઝણાટની લાગણી થઈ શકે છે.
  • ચેતાનું નુકસાન (Nerve damage): પેરિફેરલ ન્યુરોપથી થઈ શકે છે, જેમાં હાથ અને પગની ચેતાને નુકસાન થાય છે.
  • આંખની હલનચલનમાં મુશ્કેલી (Problems with eye movements): આંખોની હલનચલન નિયંત્રિત કરવામાં મુશ્કેલી આવી શકે છે.
• રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં ઘટાડો (Weakened Immune System): વિટામિન ઇ રોગપ્રતિકારક તંત્રના યોગ્ય કાર્ય માટે જરૂરી છે. તેની ઉણપથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી શકે છે, જેના કારણે વ્યક્તિને વારંવાર ચેપ લાગવાની શક્યતા વધી જાય છે.
• દ્રષ્ટિની સમસ્યાઓ (Vision Problems): કેટલાક કિસ્સાઓમાં, લાંબા સમય સુધી વિટામિન ઇ ની ઉણપ રેટિનાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, જેના કારણે દ્રષ્ટિની સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
• લોહીના કોષોની સમસ્યાઓ (Blood Cell Problems):
  • હેમોલિટીક એનિમિયા (Hemolytic anemia): આ સ્થિતિમાં લાલ રક્તકણો ખૂબ જ ઝડપથી તૂટવા લાગે છે. આ સામાન્ય રીતે અકાળે જન્મેલા શિશુઓમાં જોવા મળે છે.
• અન્ય સમસ્યાઓ:
  • થાક અને નબળાઈ લાગવી.
  • શુષ્ક અને બરછટ ત્વચા.
  • ધીમી ઘાવ રૂઝાવવાની પ્રક્રિયા.

જોખમ ધરાવતા જૂથો:

વિટામિન ઇ ની ઉણપ સામાન્ય રીતે તંદુરસ્ત વ્યક્તિઓમાં થતી નથી જે સંતુલિત આહાર લે છે. જો કે, અમુક જૂથોમાં તેનું જોખમ વધી જાય છે, જેમ કે:

• ચરબીના શોષણમાં સમસ્યા ધરાવતા લોકો (સિસ્ટિક ફાઇબ્રોસિસ, ક્રોહન રોગ, શોર્ટ બોવેલ સિન્ડ્રોમ વગેરે).
• અકાળે જન્મેલા શિશુઓ.
• દુર્લભ આનુવંશિક વિકૃતિઓ ધરાવતા લોકો (જેમ કે એબેટાલિપોપ્રોટીનેમિયા).

જો તમને વિટામિન ઇ ની ઉણપના લક્ષણો જણાય તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. તેઓ યોગ્ય નિદાન કરી અને સારવાર સૂચવી શકે છે.

દરરોજ કેટલું વિટામિન ઇ લેવું જોઈએ?

પુખ્ત વયના લોકો માટે વિટામિન ઇની ભલામણ કરેલ દૈનિક માત્રા 15 મિલિગ્રામ છે. આ માત્રામાં કુદરતી અને કૃત્રિમ બંને પ્રકારના વિટામિન ઇ નો સમાવેશ થાય છે.

અલગ-અલગ ઉંમર જૂથો માટે ભલામણ કરેલ દૈનિક માત્રા નીચે મુજબ છે:

• 0-6 મહિનાના શિશુઓ: 4 મિલિગ્રામ
• 7-12 મહિનાના શિશુઓ: 5 મિલિગ્રામ
• 1-3 વર્ષના બાળકો: 6 મિલિગ્રામ
• 4-8 વર્ષના બાળકો: 7 મિલિગ્રામ
• 9-13 વર્ષના બાળકો: 11 મિલિગ્રામ
• 14-18 વર્ષના કિશોરો: 15 મિલિગ્રામ
• પુખ્ત વયના લોકો: 15 મિલિગ્રામ
• સગર્ભા સ્ત્રીઓ: 15 મિલિગ્રામ
• સ્તનપાન કરાવતી સ્ત્રીઓ: 19 મિલિગ્રામ

મોટાભાગના લોકો સંતુલિત આહાર દ્વારા પૂરતું વિટામિન ઇ મેળવે છે. વિટામિન ઇ ના સારા સ્ત્રોતોમાં વનસ્પતિ તેલ, બદામ, બીજ અને લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજીનો સમાવેશ થાય છે.

જો તમને વિટામિન ઇ ની ઉણપનું જોખમ હોય અથવા તમે પૂરક લેવાનું વિચારી રહ્યા હો, તો તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે. વિટામિન ઇ ની વધુ માત્રા કેટલાક લોકો માટે હાનિકારક હોઈ શકે છે.

શું વિટામિન ઇ દવાઓ અથવા અન્ય આહાર પૂરવણીઓ સાથે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરે છે?

હા, વિટામિન ઇ દવાઓ અને અન્ય આહાર પૂરવણીઓ સાથે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરી શકે છે. આ ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓ દવાઓની અસરકારકતાને બદલી શકે છે અથવા આડઅસરોનું જોખમ વધારી શકે છે. તેથી, જો તમે વિટામિન ઇ પૂરક લેતા હોવ અથવા લેવાનું વિચારી રહ્યા હોવ, તો તમારા ડૉક્ટર અથવા ફાર્માસિસ્ટને તમે લઈ રહ્યા છો તે તમામ દવાઓ અને પૂરવણીઓ વિશે જણાવવું મહત્વપૂર્ણ છે.

વિટામિન ઇ સાથે જાણીતી કેટલીક ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓ નીચે મુજબ છે:

દવાઓ સાથેની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓ:

• લોહી પાતળું કરનારી દવાઓ (Anticoagulants): વિટામિન ઇ લોહીને પાતળું કરવાની અસર ધરાવે છે. જ્યારે તેને વોરફેરિન (warfarin), ક્લોપિડોગ્રેલ (clopidogrel) અથવા એસ્પિરિન (aspirin) જેવી લોહી પાતળું કરનારી દવાઓ સાથે લેવામાં આવે છે, ત્યારે રક્તસ્રાવનું જોખમ વધી શકે છે. તેથી, જો તમે લોહી પાતળું કરનારી દવાઓ લેતા હોવ તો વિટામિન ઇ પૂરક લેતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
• એન્ટિપ્લેટલેટ દવાઓ (Antiplatelet drugs): ક્લોપિડોગ્રેલ (clopidogrel) જેવી એન્ટિપ્લેટલેટ દવાઓ પણ લોહીને પાતળું કરે છે. વિટામિન ઇ સાથે લેવાથી રક્તસ્રાવનું જોખમ વધી શકે છે.
• કેમોથેરાપી અને રેડિયેશન થેરાપી: કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે વિટામિન ઇ જેવા એન્ટીઑકિસડન્ટો કેન્સરની સારવાર દરમિયાન કેમોથેરાપી અને રેડિયેશન થેરાપીની અસરકારકતામાં દખલ કરી શકે છે. જો તમે કેન્સરની સારવાર લઈ રહ્યા હોવ તો વિટામિન ઇ પૂરક લેતા પહેલા તમારા ઓન્કોલોજિસ્ટ સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે.
• સ્ટેટિન્સ (Statins): કેટલાક પ્રારંભિક સંશોધનો સૂચવે છે કે વિટામિન ઇ અને નિયાસિનનું સંયોજન સ્ટેટિન્સની લિપિડ-ઘટાડવાની અસરમાં દખલ કરી શકે છે. જો તમે સ્ટેટિન્સ લઈ રહ્યા હોવ તો વિટામિન ઇ પૂરક લેતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લો.

અન્ય આહાર પૂરવણીઓ સાથેની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓ:

• વિટામિન કે: વિટામિન ઇ વધુ માત્રામાં લેવાથી વિટામિન કે ની ક્રિયામાં દખલ કરી શકે છે અને લોહી ગંઠાઈ જવાની પ્રક્રિયાને અસર કરી શકે છે.
• બીટા-કેરોટીન: કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે વિટામિન ઇ અને બીટા-કેરોટીનનું એકસાથે વધુ માત્રામાં સેવન કરવાથી બીટા-કેરોટીનની શોષણ ઓછી થઈ શકે છે.

આ ફક્ત કેટલીક સંભવિત ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓ છે. અન્ય દવાઓ અને પૂરવણીઓ પણ વિટામિન ઇ સાથે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરી શકે છે.

સલાહ:

તમારા સ્વાસ્થ્યની સુરક્ષા માટે, જો તમે કોઈપણ દવાઓ અથવા અન્ય આહાર પૂરવણીઓ લઈ રહ્યા હોવ તો વિટામિન ઇ પૂરક શરૂ કરતા પહેલા હંમેશા તમારા ડૉક્ટર અથવા ફાર્માસિસ્ટની સલાહ લો. તેઓ તમારી વ્યક્તિગત તબીબી સ્થિતિ અને તમે લઈ રહ્યા છો તે દવાઓના આધારે યોગ્ય સલાહ આપી શકશે. ખોરાક દ્વારા મળતું વિટામિન ઇ સામાન્ય રીતે આ ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓનું કારણ બનતું નથી, સિવાય કે તમે ખૂબ જ વધારે પ્રમાણમાં વિટામિન ઇ યુક્ત ખોરાક લેતા હોવ.

કોને વિટામિન ઇની સૌથી વધુ જરૂર છે?

અમુક ચોક્કસ જૂથોને અન્ય લોકોની તુલનામાં વિટામિન ઇ ની વધુ જરૂર હોય છે, કારણ કે તેઓમાં ઉણપ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે અથવા તેમના શરીરમાં વિટામિન ઇ ની માંગ વધુ હોય છે. નીચેના જૂથોને વિટામિન ઇ ની સૌથી વધુ જરૂર હોય છે:

• ચરબીનું અયોગ્ય શોષણ ધરાવતા લોકો (Individuals with Fat Malabsorption): જેમ કે સિસ્ટિક ફાઇબ્રોસિસ, ક્રોહન રોગ, શોર્ટ બોવેલ સિન્ડ્રોમ, સ્વાદુપિંડની અપૂર્ણતા અથવા અમુક પ્રકારના લીવર રોગો ધરાવતા લોકો ખોરાકમાંથી ચરબી અને ચરબીમાં દ્રાવ્ય વિટામિન્સ (જેમાં વિટામિન ઇ નો સમાવેશ થાય છે) ને યોગ્ય રીતે શોષી શકતા નથી. આના કારણે તેઓમાં વિટામિન ઇ ની ઉણપ થવાનું જોખમ ખૂબ વધારે હોય છે અને તેમને પૂરક સ્વરૂપે વધુ વિટામિન ઇ ની જરૂર પડી શકે છે, જે ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ લેવું જોઈએ.
• અકાળે જન્મેલા શિશુઓ (Premature Infants): અકાળે જન્મેલા બાળકોમાં વિટામિન ઇ નો ભંડાર ઓછો હોય છે કારણ કે ગર્ભાવસ્થાના છેલ્લા તબક્કામાં પ્લેસેન્ટા દ્વારા વિટામિન ઇ નું પરિવહન વધુ થાય છે. તેઓમાં હેમોલિટીક એનિમિયા (લાલ રક્તકણોનું ઝડપી તૂટવું) થવાનું જોખમ પણ વધારે હોય છે, જેમાં વિટામિન ઇ મદદરૂપ થઈ શકે છે. તેથી, ડોકટરો અકાળે જન્મેલા શિશુઓને વિટામિન ઇ પૂરક આપવાની ભલામણ કરી શકે છે.
• એબેટાલિપોપ્રોટીનેમિયા ધરાવતા લોકો (Individuals with Abetalipoproteinemia): આ એક દુર્લભ આનુવંશિક રોગ છે જે ચરબીના શોષણ અને પરિવહનમાં ગંભીર ખામી સર્જે છે, જેના કારણે વિટામિન ઇ ની ગંભીર ઉણપ થાય છે. આ લોકોમાં ચેતા અને સ્નાયુઓની સમસ્યાઓ અટકાવવા માટે વિટામિન ઇ ની ખૂબ જ ઊંચી માત્રામાં જરૂર પડે છે, જે ડોક્ટરની દેખરેખ હેઠળ લેવી જોઈએ.
• એટેક્સિયા વિથ વિટામિન ઇ ડેફિશિયન્સી (AVED) ધરાવતા લોકો: આ પણ એક દુર્લભ આનુવંશિક રોગ છે જેમાં શરીર વિટામિન ઇ નો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરી શકતું નથી, ભલે આહારમાં પૂરતું વિટામિન ઇ હોય. આ લોકોમાં પણ ચેતા સંબંધિત સમસ્યાઓ અટકાવવા માટે વિટામિન ઇ પૂરકની જરૂર પડે છે.

સામાન્ય રીતે, તંદુરસ્ત પુખ્ત વયના લોકોને સંતુલિત આહાર દ્વારા પૂરતું વિટામિન ઇ મળી રહે છે અને તેમને વધારાના પૂરકની જરૂર હોતી નથી. જો કે, જો તમને ઉપર જણાવેલ કોઈપણ પરિસ્થિતિઓ હોય અથવા તમને વિટામિન ઇ ની ઉણપના લક્ષણો જણાય તો તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ તમારી જરૂરિયાતોનું મૂલ્યાંકન કરશે અને યોગ્ય ભલામણો કરશે.

વિટામિન ઇના વધુ પડતા સેવનથી થતાં કેટલાક આરોગ્ય જોખમો

સામાન્ય રીતે, ખોરાક દ્વારા વિટામિન ઇ નું વધુ પડતું સેવન થવાની શક્યતા ઓછી હોય છે. જો કે, પૂરક સ્વરૂપે વિટામિન ઇ નું વધુ માત્રામાં સેવન કરવાથી કેટલાક આરોગ્ય જોખમો થઈ શકે છે. વિટામિન ઇ ચરબીમાં દ્રાવ્ય હોવાથી, તે શરીરમાં જમા થઈ શકે છે અને ઊંચી માત્રાએ ઝેરી અસર કરી શકે છે.

વિટામિન ઇ ના વધુ પડતા સેવનથી થતાં કેટલાક સંભવિત આરોગ્ય જોખમો નીચે મુજબ છે:

• રક્તસ્રાવનું જોખમ વધવું (Increased Risk of Bleeding): વિટામિન ઇ લોહીને પાતળું કરવાની અસર ધરાવે છે. વધુ માત્રામાં તેનું સેવન કરવાથી રક્તસ્રાવનું જોખમ વધી શકે છે, ખાસ કરીને જો તમે લોહી પાતળું કરનારી દવાઓ (જેમ કે વોરફેરિન, એસ્પિરિન) લેતા હોવ. તેનાથી મગજમાં રક્તસ્રાવ (hemorrhagic stroke) નું જોખમ પણ વધી શકે છે.
• પાચન સંબંધી સમસ્યાઓ (Digestive Issues): કેટલાક લોકોને વધુ માત્રામાં વિટામિન ઇ લેવાથી પેટમાં દુખાવો, ઝાડા, ઉબકા અને ઉલટી જેવી પાચન સંબંધી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
• થાક અને નબળાઈ (Fatigue and Weakness): વધુ પડતું વિટામિન ઇ લેવાથી કેટલાક લોકોને અતિશય થાક અને નબળાઈનો અનુભવ થઈ શકે છે.
• માથાનો દુખાવો (Headache): કેટલાક કિસ્સાઓમાં, વિટામિન ઇ ની વધુ માત્રા માથાનો દુખાવોનું કારણ બની શકે છે.
• ધૂંધળી દ્રષ્ટિ (Blurred Vision): વધુ પડતા વિટામિન ઇ ની આડઅસર તરીકે ધૂંધળી દ્રષ્ટિની સમસ્યા પણ જોવા મળી શકે છે, જોકે તે દુર્લભ છે.
• ક્રિએટિનનું સ્તર વધવું (Increased Creatine Levels): વિટામિન ઇ ની વધુ માત્રા શરીરમાં ક્રિએટિનનું સ્તર વધારી શકે છે.
• દવાની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓનું જોખમ વધવું (Increased Risk of Drug Interactions): જેમ અગાઉ જણાવ્યું તેમ, વિટામિન ઇ લોહી પાતળું કરનારી દવાઓ અને અન્ય દવાઓ સાથે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરી શકે છે, અને વધુ માત્રામાં તેનું સેવન કરવાથી આ ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓ વધુ ગંભીર બની શકે છે.

ભલામણ કરેલ ઉપલી મર્યાદા (Tolerable Upper Intake Level – UL):

પુખ્ત વયના લોકો માટે વિટામિન ઇ ની ભલામણ કરેલ ઉપલી મર્યાદા 1000 મિલિગ્રામ (1500 IU કુદરતી સ્વરૂપ અથવા 1100 IU કૃત્રિમ સ્વરૂપ) પ્રતિ દિવસ છે. આ માત્રાથી વધુ સેવન કરવાથી આડઅસરોનું જોખમ વધી શકે છે.

સલાહ:

વિટામિન ઇ પૂરક લેતા પહેલા હંમેશા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લો. તેઓ તમારી વ્યક્તિગત જરૂરિયાતોનું મૂલ્યાંકન કરશે અને તમને યોગ્ય સલાહ આપશે. ખોરાક દ્વારા મળતા વિટામિન ઇ થી સામાન્ય રીતે આ જોખમો થતા નથી. હંમેશા ભલામણ કરેલ ડોઝનું પાલન કરો અને વધુ માત્રામાં સેવન કરવાનું ટાળો.

શું વિટામિન ઇ ત્વચા માટે સારું છે?

હા, વિટામિન ઇ ત્વચા માટે ખૂબ જ સારું છે અને તેના ઘણા ફાયદા છે:

1. શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ: વિટામિન ઇ એક શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ છે જે ત્વચાને મુક્ત રેડિકલથી થતા નુકસાનથી બચાવે છે. આ મુક્ત રેડિકલ ત્વચાને વૃદ્ધત્વના સંકેતો જેમ કે કરચલીઓ અને ફાઇન લાઇન તરફ દોરી શકે છે.

2. ત્વચાને મોઇશ્ચરાઇઝ કરે છે: વિટામિન ઇ ત્વચાને હાઇડ્રેટ કરવામાં મદદ કરે છે અને તેને નરમ અને મુલાયમ બનાવે છે. તે ત્વચાના કુદરતી ભેજના અવરોધને મજબૂત કરવામાં પણ મદદ કરે છે, જેનાથી ત્વચા લાંબા સમય સુધી ભેજ જાળવી શકે છે.

3. ત્વચાની બળતરા ઘટાડે છે: વિટામિન ઇ માં બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો હોય છે જે ત્વચાની બળતરા, લાલાશ અને ખંજવાળને શાંત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. તે ખરજવું અને સૉરાયસિસ જેવી ત્વચાની સ્થિતિઓમાં રાહત આપી શકે છે.

4. ઘા રૂઝાવવામાં મદદરૂપ: કેટલાક સંશોધનો સૂચવે છે કે વિટામિન ઇ ઘા અને સ્કાર્સને ઝડપથી રૂઝાવવામાં મદદ કરી શકે છે. તે ત્વચાના કોષોના પુનર્જીવનને પ્રોત્સાહન આપે છે.

5. સૂર્યના નુકસાન સામે રક્ષણ: વિટામિન ઇ યુવી કિરણોથી થતા ત્વચાના નુકસાનને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. જો કે, તે સનસ્ક્રીનનો વિકલ્પ નથી અને સૂર્યના કિરણોથી સંપૂર્ણ રક્ષણ માટે સનસ્ક્રીનનો ઉપયોગ કરવો જરૂરી છે.

6. હાઇપરપીગ્મેન્ટેશન ઘટાડે છે: વિટામિન ઇ ત્વચા પરના કાળા ડાઘા અને હાઇપરપીગ્મેન્ટેશનને હળવા કરવામાં મદદ કરી શકે છે, ખાસ કરીને જ્યારે તેને વિટામિન સી સાથે જોડવામાં આવે છે.

7. ત્વચાની સ્થિતિસ્થાપકતા સુધારે છે: વિટામિન ઇ કોલેજનના ઉત્પાદનમાં મદદ કરે છે, જે ત્વચાને મજબૂત અને સ્થિતિસ્થાપક રાખે છે.

તમે વિટામિન ઇ ને આહાર દ્વારા મેળવી શકો છો અથવા તેને સીધું ત્વચા પર લગાવી શકો છો. વિટામિન ઇ તેલ અને વિટામિન ઇ યુક્ત ક્રીમ અને સીરમ ત્વચા માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. જો તમારી ત્વચા શુષ્ક અથવા સંવેદનશીલ હોય તો વિટામિન ઇ ખાસ કરીને મદદરૂપ થઈ શકે છે.

જો કે, કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે સીધા સ્કાર્સ પર વિટામિન ઇ લગાવવાથી કોઈ ખાસ ફાયદો થતો નથી અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં ત્વચાની બળતરા પણ થઈ શકે છે. તેથી, તેનો ઉપયોગ કરતા પહેલા ત્વચાના નાના ભાગ પર પેચ ટેસ્ટ કરવો સલાહભર્યું છે.

એકંદરે, વિટામિન ઇ ત્વચાના સ્વાસ્થ્ય માટે એક મહત્વપૂર્ણ વિટામિન છે અને તેનો નિયમિત ઉપયોગ ત્વચાને સ્વસ્થ, હાઇડ્રેટેડ અને ચમકદાર બનાવવામાં મદદ કરી શકે છે.

શું વાળ માટે વિટામિન ઇ છે?

હા, વિટામિન ઇ વાળ માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તે વાળના સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં અને વિવિધ સમસ્યાઓ સામે લડવામાં મદદ કરે છે. વાળ માટે વિટામિન ઇ ના કેટલાક મુખ્ય ફાયદાઓ નીચે મુજબ છે:

• એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો: વિટામિન ઇ એક શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ છે, જે વાળ અને માથાની ચામડીને મુક્ત રેડિકલથી થતા નુકસાનથી બચાવે છે. આ નુકસાન વાળને નબળા અને બરડ બનાવી શકે છે.
• માથાની ચામડીનું સ્વાસ્થ્ય સુધારે છે: તે માથાની ચામડીમાં રક્ત પરિભ્રમણને સુધારે છે, જે વાળના ફોલિકલ્સને વધુ પોષણ અને ઓક્સિજન પહોંચાડે છે. આ વાળના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપે છે.
• વાળને મોઇશ્ચરાઇઝ કરે છે: વિટામિન ઇ વાળને ભેજયુક્ત રાખવામાં મદદ કરે છે, જેનાથી તે સૂકા અને નિર્જીવ બનતા અટકે છે. તે વાળની ચમક અને નરમાઈમાં પણ સુધારો કરે છે.
• વાળ તૂટતા અટકાવે છે: વાળને મજબૂત બનાવીને, વિટામિન ઇ વાળ તૂટવાની અને છેડા ફાટવાની સમસ્યાને ઘટાડે છે. તે વાળની સ્થિતિસ્થાપકતામાં પણ સુધારો કરે છે.
• વાળના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપે છે: માથાની ચામડીમાં રક્ત પરિભ્રમણ વધવાથી વાળના ફોલિકલ્સ ઉત્તેજિત થાય છે, જે વાળના ઝડપી અને સ્વસ્થ વિકાસમાં મદદ કરે છે.
• ખોપરી ઉપરની ચામડીના તેલનું સંતુલન જાળવે છે: વિટામિન ઇ ખોપરી ઉપરની ચામડીમાં તેલના ઉત્પાદનને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે, તેને વધુ પડતી ચીકણી અથવા શુષ્ક થતી અટકાવે છે.

તમે તમારા આહારમાં વિટામિન ઇ યુક્ત ખોરાકનો સમાવેશ કરીને અથવા વિટામિન ઇ તેલનો સીધો ઉપયોગ કરીને તમારા વાળને તેનો લાભ આપી શકો છો. ઘણા હેર કેર ઉત્પાદનોમાં પણ વિટામિન ઇ હોય છે. જો કે, કોઈ પણ નવી સારવાર શરૂ કરતા પહેલા ત્વચા પર નાનો પેચ ટેસ્ટ કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.

સારાંશ

વિટામિન ઇ એ ચરબીમાં દ્રાવ્ય વિટામિન્સનું એક જૂથ છે જે શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ તરીકે કાર્ય કરે છે, કોષોને મુક્ત રેડિકલથી બચાવે છે. તે રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરે છે, હૃદય, ત્વચા અને આંખોના સ્વાસ્થ્ય માટે સારું છે અને ઘા રૂઝાવવામાં મદદ કરે છે.

તે વનસ્પતિ તેલ, બદામ, બીજ અને લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી જેવા ખોરાકમાં જોવા મળે છે. મોટાભાગના લોકો તેમના આહાર દ્વારા પૂરતું વિટામિન ઇ મેળવે છે, પરંતુ ચરબીના અયોગ્ય શોષણ અથવા અકાળ જન્મ જેવા કારણોસર કેટલાકને ઉણપનું જોખમ હોઈ શકે છે. ઉણપથી સ્નાયુઓની નબળાઈ, સંકલનની સમસ્યાઓ અને દ્રષ્ટિની સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.

પુખ્ત વયના લોકો માટે ભલામણ કરેલ દૈનિક માત્રા 15 મિલિગ્રામ છે. વિટામિન ઇ લોહી પાતળું કરનારી દવાઓ અને અન્ય પૂરવણીઓ સાથે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરી શકે છે. એવોકાડો જેવા ફળોમાં તે પ્રમાણમાં વધુ હોય છે. વધુ પડતા સેવનથી રક્તસ્રાવનું જોખમ અને પાચન સંબંધી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. તે ત્વચાને મોઇશ્ચરાઇઝ કરે છે, બળતરા ઘટાડે છે અને વાળને મજબૂત બનાવી તેમના વિકાસમાં મદદ કરે છે. ખાસ કરીને ચરબીનું અયોગ્ય શોષણ ધરાવતા અને અકાળે જન્મેલા લોકોને વિટામિન ઇ ની વધુ જરૂર હોય છે.