એડીના હાડકામાં વધારો

એડીના હાડકામાં વધારો શું છે?

એડીના હાડકામાં વધારો, જેને બોન સ્પુર અથવા ઓસ્ટિઓફાઇટ પણ કહેવાય છે, તે એડીના હાડકામાં થતી એક અસામાન્ય વૃદ્ધિ છે. આ વૃદ્ધિ કેલ્શિયમના જમા થવાથી થાય છે અને તે તીક્ષ્ણ, હૂક જેવા આકારની હોઈ શકે છે.

કારણો:

એડીના હાડકામાં વધારો થવાના મુખ્ય કારણો નીચે મુજબ છે:

• પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ: આ એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં પગના તળિયાની પેશીઓમાં સોજો આવે છે. લાંબા સમય સુધી આ સ્થિતિ રહેવાથી એડીના હાડકામાં વધારો થઈ શકે છે.
• અતિશય તાણ: દોડવું, કૂદવું અથવા લાંબા સમય સુધી ઊભા રહેવું જેવી પ્રવૃત્તિઓ એડીના હાડકા પર વધુ તાણ લાવે છે, જેના કારણે વધારો થઈ શકે છે.
• અયોગ્ય ફૂટવેર: યોગ્ય સપોર્ટ વગરના અથવા ખરાબ રીતે ફિટ થતા જૂતા પહેરવાથી એડી પર વધુ દબાણ આવે છે.
• વજનમાં વધારો: વધારે વજન એડીના હાડકા પર વધુ ભાર મૂકે છે.
• ઉંમર: જેમ જેમ ઉંમર વધે છે તેમ તેમ પગના હાડકાં અને પેશીઓમાં ઘસારો થતો જાય છે, જેના કારણે બોન સ્પુર થવાની શક્યતા વધે છે.
• અન્ય પરિબળો: સંધિવા (આર્થરાઇટિસ), પગમાં થયેલી ઈજાઓ અથવા ચાલવાની ખોટી રીત પણ એડીના હાડકામાં વધારો કરી શકે છે.

લક્ષણો:

ઘણી વખત એડીના હાડકામાં વધારો થવા પર કોઈ લક્ષણો દેખાતા નથી. જો લક્ષણો દેખાય તો તેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• એડીમાં દુખાવો, જે સામાન્ય રીતે સવારમાં અથવા લાંબા સમય સુધી આરામ કર્યા પછી વધુ તીવ્ર હોય છે.
• ચાલતી વખતે અથવા ઊભા રહેતી વખતે દુખાવો વધવો.
• એડીના નીચેના ભાગમાં અથવા પાછળના ભાગમાં કોમળતા.
• એડીના નીચેના ભાગમાં એક નાનો, સખત ગઠ્ઠો અનુભવવો.
• કેટલાક કિસ્સાઓમાં, દુખાવો પગના અન્ય ભાગોમાં પણ ફેલાઈ શકે છે.

સારવાર:

એડીના હાડકામાં વધારાની સારવાર તેના કારણો અને લક્ષણોની તીવ્રતા પર આધાર રાખે છે. સામાન્ય રીતે બિન-સર્જિકલ સારવારથી રાહત મળી શકે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• આરામ: જે પ્રવૃત્તિઓ દુખાવો વધારે છે તેને ટાળવી.
• બરફ લગાવો: દિવસમાં ઘણી વખત 15-20 મિનિટ માટે એડી પર બરફ લગાવો.
• પેઇન કિલર્સ: ઓવર-ધ-કાઉન્ટર પેઇન કિલર્સ જેમ કે આઇબુપ્રોફેન અથવા નેપ્રોક્સેન દુખાવો અને સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
• સ્ટ્રેચિંગ અને કસરતો: પગ અને એડીની સ્ટ્રેચિંગ અને મજબૂતીકરણની કસરતો કરવાથી પ્લાન્ટર ફાસીઆ અને આસપાસના સ્નાયુઓ પરનો તાણ ઓછો થાય છે.
• ઓર્થોટિક્સ: કસ્ટમ-મેડ અથવા ઓવર-ધ-કાઉન્ટર આર્ચ સપોર્ટ ઇન્સર્ટ્સ પહેરવાથી એડી પરનું દબાણ ઓછું થાય છે.
• ઇન્જેક્શન: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ડૉક્ટર કોર્ટિકોસ્ટેરોઇડનું ઇન્જેક્શન આપી શકે છે જે દુખાવો અને સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
• ફિઝિયોથેરાપી: ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ તમને યોગ્ય કસરતો અને સ્ટ્રેચિંગ તકનીકો શીખવી શકે છે.

જો બિન-સર્જિકલ સારવારથી રાહત ન મળે તો, કેટલાક કિસ્સાઓમાં સર્જરીની જરૂર પડી શકે છે. સર્જરીમાં એડીના હાડકામાં વધારાને દૂર કરવામાં આવે છે.

જો તમને એડીમાં દુખાવો અથવા અન્ય લક્ષણોનો અનુભવ થતો હોય, તો યોગ્ય નિદાન અને સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.

એડીના હાડકામાં વધારોનાં કારણો શું છે?

મને આનંદ છે કે તમે વધુ જાણવા માંગો છો! એડીના હાડકામાં વધારો થવાના મુખ્ય કારણો નીચે મુજબ છે:

• પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ: આ સૌથી સામાન્ય કારણોમાંનું એક છે. પ્લાન્ટર ફાસીઆ એ પગના તળિયાની જાડી પેશી છે જે હીલ બોનથી અંગૂઠા સુધી ફેલાયેલી હોય છે. જ્યારે આ પેશીમાં સોજો આવે છે (પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ), ત્યારે શરીર આ તાણને પ્રતિભાવ આપવા માટે હીલ બોન પર કેલ્શિયમ જમા કરવાનું શરૂ કરી શકે છે, જેનાથી બોન સ્પુર બને છે.
• અતિશય તાણ: એવી પ્રવૃત્તિઓ જેમાં દોડવું, કૂદવું અથવા સખત સપાટી પર લાંબા સમય સુધી ઊભા રહેવું શામેલ હોય છે, તે એડીના હાડકા અને આસપાસના પેશીઓ પર વધુ તાણ લાવી શકે છે. આ સતત તાણ શરીરને તે વિસ્તારને મજબૂત કરવા માટે વધુ હાડકાં બનાવવાનું સંકેત આપી શકે છે.
• અયોગ્ય ફૂટવેર: પૂરતું સપોર્ટ ન આપતા અથવા યોગ્ય રીતે ફિટ ન થતા જૂતા પહેરવાથી પગની બાયોમિકેનિક્સ બદલાઈ શકે છે અને એડી પર અસામાન્ય દબાણ આવી શકે છે, જે બોન સ્પુરના વિકાસમાં ફાળો આપી શકે છે.
• વજનમાં વધારો અથવા સ્થૂળતા: શરીરનું વધારે વજન એડીના હાડકાં પર વધુ ભાર મૂકે છે, જેનાથી બોન સ્પુર થવાની શક્યતા વધી જાય છે.
• ઉંમર: જેમ જેમ લોકોની ઉંમર વધે છે, તેમ તેમ તેમના પગના પેશીઓ નબળા પડી શકે છે અને ઓછા સ્થિતિસ્થાપક બની શકે છે. આના કારણે એડીના હાડકાં પર તાણ વધે છે.
• સંધિવા (આર્થરાઇટિસ): અમુક પ્રકારના સંધિવા, ખાસ કરીને ઓસ્ટિઓઆર્થરાઇટિસ, હાડકાંમાં ઘસારો અને વૃદ્ધિનું કારણ બની શકે છે, જેમાં એડીના હાડકામાં વધારો પણ શામેલ છે.
• પગની ખોટી ગોઠવણી: ફ્લેટ ફીટ (સપાટ પગ) અથવા ઊંચા આર્ચ જેવા પગની રચના સંબંધિત સમસ્યાઓ ચાલતી વખતે વજનના અસમાન વિતરણ તરફ દોરી શકે છે, જેનાથી એડી પર વધુ તાણ આવે છે.
• પગમાં ઈજા: એડી અથવા તેની આસપાસના વિસ્તારમાં થયેલી ઈજાઓ, જેમ કે ફ્રેક્ચર અથવા લિગામેન્ટમાં મચકોડ, બોન સ્પુરના વિકાસને ઉત્તેજિત કરી શકે છે.

શું તમે આમાંના કોઈ ચોક્કસ કારણ વિશે વધુ જાણવા માંગો છો?

એડીના હાડકામાં વધારો ચિહ્નો અનેનાં લક્ષણો શું છે?

તમે એડીના હાડકામાં વધારાના ચિહ્નો અને લક્ષણો વિશે પૂછીને ખૂબ જ સારો પ્રશ્ન પૂછ્યો છે. ઘણી વખત એવું બને છે કે એડીના હાડકામાં વધારો હોવા છતાં કોઈ ચોક્કસ લક્ષણો દેખાતા નથી. જો લક્ષણો દેખાય, તો તે વ્યક્તિએ વ્યક્તિએ બદલાઈ શકે છે અને તેની તીવ્રતા પણ અલગ હોઈ શકે છે. અહીં કેટલાક સામાન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણો જણાવ્યા છે:

મુખ્ય લક્ષણો:

• એડીમાં દુખાવો: આ સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છે. દુખાવો સામાન્ય રીતે એડીના નીચેના ભાગમાં અથવા પાછળના ભાગમાં અનુભવાય છે.
  • સવારનો દુખાવો: ઘણા લોકો સવારે પથારીમાંથી ઊઠ્યા પછી અથવા લાંબા સમય સુધી આરામ કર્યા પછી પહેલો ડગલો ભરતી વખતે તીવ્ર દુખાવો અનુભવે છે. આ દુખાવો થોડા સમય પછી ઓછો થઈ શકે છે, પરંતુ પ્રવૃત્તિ પછી ફરીથી વધી શકે છે.
  • પ્રવૃત્તિ સાથે વધતો દુખાવો: ચાલવું, દોડવું, કૂદવું અથવા લાંબા સમય સુધી ઊભા રહેવું જેવી પ્રવૃત્તિઓ દુખાવામાં વધારો કરી શકે છે.
  • રાત્રે દુખાવો: કેટલાક લોકોને રાત્રે પણ એડીમાં દુખાવો થઈ શકે છે.
• કોમળતા: એડીના નીચેના ભાગને અથવા જ્યાં હાડકામાં વધારો થયો હોય તે ભાગને સ્પર્શ કરવાથી દુખાવો થાય છે.
• એડીના નીચેના ભાગમાં સખત ગઠ્ઠો: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, તમે એડીના નીચેના ભાગમાં એક નાનો, સખત ગઠ્ઠો અનુભવી શકો છો. જો કે, આ હંમેશા સ્પષ્ટપણે અનુભવી શકાતો નથી.

અન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણો:

• જકડાઈ જવું: સવારમાં અથવા લાંબા સમય સુધી બેઠા રહ્યા પછી એડીમાં જકડાઈ જવાની લાગણી થઈ શકે છે.
• ચાલવામાં મુશ્કેલી: દુખાવાના કારણે ચાલવામાં અથવા વજન મૂકવામાં તકલીફ પડી શકે છે.
• પગના અન્ય ભાગોમાં ફેલાતો દુખાવો: ક્યારેક દુખાવો એડીથી પગના તળિયા અથવા પગની ઘૂંટી સુધી પણ ફેલાઈ શકે છે.
• ગરમી અથવા સોજો: જો કે આ સામાન્ય નથી, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં એડીની આસપાસ થોડી ગરમી અથવા સોજો આવી શકે છે.
• ચાલવાની રીતમાં ફેરફાર: દુખાવાથી બચવા માટે તમે તમારી ચાલવાની રીતમાં ફેરફાર કરી શકો છો, જેના કારણે અન્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.

એ યાદ રાખવું અગત્યનું છે કે આ લક્ષણો અન્ય સ્થિતિઓના કારણે પણ હોઈ શકે છે. તેથી, જો તમને આમાંના કોઈપણ લક્ષણોનો અનુભવ થાય, તો યોગ્ય નિદાન અને સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે. ડૉક્ટર તમારી શારીરિક તપાસ કરશે અને જરૂર પડે તો એક્સ-રે જેવા ઇમેજિંગ ટેસ્ટ કરાવી શકે છે જેથી એડીના હાડકામાં વધારો છે કે નહીં તેની ખાતરી કરી શકાય.

એડીના હાડકામાં વધારો નું જોખમ કોને વધારે છે?

એડીના હાડકામાં વધારો થવાનું જોખમ અમુક ચોક્કસ પરિબળો ધરાવતા લોકોમાં વધારે હોય છે. આ પરિબળો પગ પર વધુ તાણ લાવે છે અથવા હાડકાના વિકાસની પ્રક્રિયાને અસર કરે છે. અહીં એવા કેટલાક જૂથો અને પરિસ્થિતિઓ જણાવ્યા છે જે જોખમ વધારે છે:

• પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ ધરાવતા લોકો: જેમ આપણે અગાઉ ચર્ચા કરી, પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ એડીના હાડકામાં વધારો થવાનું એક મુખ્ય કારણ છે. જે લોકોને લાંબા સમયથી પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસની સમસ્યા હોય તેઓને બોન સ્પુર થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
• વધુ વજન ધરાવતા અથવા મેદસ્વી લોકો: શરીરનું વધારે વજન એડીના હાડકાં અને પ્લાન્ટર ફાસીઆ પર વધુ દબાણ લાવે છે, જેના કારણે બોન સ્પુર વિકસિત થવાનું જોખમ વધી જાય છે.
• એથ્લેટ્સ અને સક્રિય લોકો: દોડવીરો, લાંબા અંતર સુધી ચાલનારાઓ અને કૂદવાની પ્રવૃત્તિઓ કરતા એથ્લેટ્સના પગ પર વારંવાર અને વધુ તાણ આવે છે, જે બોન સ્પુરનું કારણ બની શકે છે. ખાસ કરીને જો તેઓ યોગ્ય ફૂટવેરનો ઉપયોગ ન કરતા હોય અથવા તેમની તાલીમ પદ્ધતિ યોગ્ય ન હોય.
• અયોગ્ય ફૂટવેર પહેરતા લોકો: હાઈ હીલ્સ, ફ્લેટ શૂઝ જેમાં પૂરતું આર્ચ સપોર્ટ ન હોય અથવા ખરાબ રીતે ફિટ થતા જૂતા પહેરવાથી પગની બાયોમિકેનિક્સ ખોરવાય છે અને એડી પર અસામાન્ય દબાણ આવે છે, જેનાથી બોન સ્પુરનું જોખમ વધે છે.
• વૃદ્ધ લોકો: ઉંમર વધવાની સાથે પગના પેશીઓ નબળા પડે છે અને ઓછા સ્થિતિસ્થાપક બને છે. આના કારણે એડીના હાડકાં પર તાણ વધે છે અને બોન સ્પુર થવાની શક્યતા વધે છે.
• સંધિવાના દર્દીઓ: ઓસ્ટિઓઆર્થરાઇટિસ જેવા અમુક પ્રકારના સંધિવા હાડકાંમાં ઘસારો અને વૃદ્ધિનું કારણ બની શકે છે, જેમાં એડીના હાડકામાં વધારો પણ શામેલ છે.
• ફ્લેટ ફીટ અથવા ઊંચા આર્ચ ધરાવતા લોકો: પગની કુદરતી રચના પણ જોખમમાં ફાળો આપી શકે છે. ફ્લેટ ફીટવાળા લોકોના પગમાં આર્ચનો અભાવ હોય છે, જેના કારણે વજનનું વિતરણ યોગ્ય રીતે થતું નથી અને એડી પર વધુ તાણ આવે છે. તેવી જ રીતે, ઊંચા આર્ચવાળા લોકોના પગ પર પણ અમુક ચોક્કસ ભાગોમાં વધુ દબાણ આવે છે.
• વારંવાર ઊભા રહેવાનું કામ કરતા લોકો: જે લોકોના કામમાં લાંબા સમય સુધી સખત સપાટી પર ઊભા રહેવાનું હોય છે, તેમના પગ પર સતત દબાણ રહે છે, જે બોન સ્પુરનું જોખમ વધારે છે.
• ડાયાબિટીસ (મધુપ્રમેહ) ધરાવતા લોકો: ડાયાબિટીસ પગની ચેતા અને રક્ત પરિભ્રમણને અસર કરી શકે છે, જેના કારણે પગની સમસ્યાઓનું જોખમ વધી જાય છે, જેમાં બોન સ્પુર પણ શામેલ હોઈ શકે છે.

જો તમે આમાંથી કોઈપણ પરિબળ ધરાવતા હો, તો એડીના હાડકામાં વધારો થવાની શક્યતા વધી જાય છે. જો કે, એવું જરૂરી નથી કે આ પરિબળો ધરાવતા દરેક વ્યક્તિને બોન સ્પુર થશે જ. જો તમને એડીમાં દુખાવો અથવા અન્ય લક્ષણોનો અનુભવ થતો હોય, તો ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.

એડીના હાડકામાં વધારો સાથે કયા રોગો સંકળાયેલા છે?

એડીના હાડકામાં વધારો થવો પોતે કોઈ રોગ નથી, પરંતુ તે અન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ અથવા પરિસ્થિતિઓ સાથે સંકળાયેલ હોઈ શકે છે. બોન સ્પુર એ શરીરની પ્રતિક્રિયા હોય છે જે અમુક અંતર્ગત પરિસ્થિતિઓના કારણે હાડકાં પર આવતા તાણ અથવા ઘસારાને સરભર કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. નીચે કેટલીક એવી પરિસ્થિતિઓ અને રોગો જણાવ્યા છે જે એડીના હાડકામાં વધારા સાથે સંકળાયેલા હોઈ શકે છે:

• પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ: આ સૌથી સામાન્ય રીતે સંકળાયેલી સ્થિતિ છે. પ્લાન્ટર ફાસીઆમાં લાંબા સમય સુધી સોજો રહેવાથી એડીના હાડકામાં બોન સ્પુર વિકસિત થઈ શકે છે. શરીર આ તાણને પ્રતિભાવ આપવા માટે કેલ્શિયમ જમા કરે છે.
• સંધિવા (આર્થરાઇટિસ):
  • ઓસ્ટિઓઆર્થરાઇટિસ: આ પ્રકારનો સંધિવા સાંધાઓમાં ઘસારો અને હાડકાંમાં ફેરફાર લાવે છે. એડીના સાંધામાં ઓસ્ટિઓઆર્થરાઇટિસ થવાથી તેની આસપાસ બોન સ્પુર બની શકે છે.
  • રુમેટોઇડ આર્થરાઇટિસ: આ એક સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગ છે જે શરીરના ઘણા સાંધાઓને અસર કરે છે અને તેમાં સોજો લાવે છે. એડીના સાંધામાં રુમેટોઇડ આર્થરાઇટિસ પણ બોન સ્પુરના વિકાસમાં ફાળો આપી શકે છે.
  • એન્કીલોઝિંગ સ્પોન્ડિલાઇટિસ: આ એક પ્રકારનો સંધિવા છે જે મુખ્યત્વે કરોડરજ્જુને અસર કરે છે, પરંતુ તે શરીરના અન્ય સાંધાઓને પણ અસર કરી શકે છે, જેમાં એડીના સાંધાનો સમાવેશ થાય છે અને બોન સ્પુરનું કારણ બની શકે છે.
• હાઇપરઓસ્ટોસિસ: આ એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં હાડકાંની અસામાન્ય વૃદ્ધિ થાય છે. તે શરીરના ઘણા ભાગોમાં થઈ શકે છે અને એડીના હાડકામાં પણ જોવા મળી શકે છે.
• ડાયાબિટીસ (મધુપ્રમેહ): ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોમાં પગની ચેતા અને રક્ત પરિભ્રમણ સંબંધિત સમસ્યાઓનું જોખમ વધારે હોય છે. આ પરોક્ષ રીતે પગના હાડકાં અને પેશીઓ પર અસર કરી શકે છે અને બોન સ્પુરના વિકાસમાં ફાળો આપી શકે છે.
• અતિશય યાંત્રિક તાણ: એવી પ્રવૃત્તિઓ અથવા પરિસ્થિતિઓ જે પગ પર વારંવાર અને વધુ તાણ લાવે છે (જેમ કે દોડવું, કૂદવું, લાંબા સમય સુધી ઊભા રહેવું) તે બોન સ્પુરના વિકાસને ઉત્તેજિત કરી શકે છે. આ કોઈ રોગ નથી, પરંતુ એક પરિબળ છે જે બોન સ્પુર સાથે સંકળાયેલ હોઈ શકે છે.
• પગની ખોટી ગોઠવણી: ફ્લેટ ફીટ (સપાટ પગ) અથવા ઊંચા આર્ચ જેવા માળખાકીય મુદ્દાઓ પગ પર અસમાન દબાણ લાવી શકે છે, જે બોન સ્પુરના વિકાસમાં ફાળો આપી શકે છે. આ પણ કોઈ રોગ નથી, પરંતુ એક શારીરિક સ્થિતિ છે.
• ઈજાઓ: એડી અથવા તેની આસપાસના વિસ્તારમાં થયેલી ઈજાઓ, જેમ કે ફ્રેક્ચર અથવા લિગામેન્ટમાં મચકોડ, હાડકાંને પ્રતિભાવ આપવા માટે ઉત્તેજિત કરી શકે છે અને બોન સ્પુરનું કારણ બની શકે છે.

એ નોંધવું મહત્વપૂર્ણ છે કે એડીના હાડકામાં વધારો થવાનો અર્થ એ નથી કે વ્યક્તિને આમાંથી કોઈ પણ રોગ છે જ. ઘણી વખત બોન સ્પુર કોઈ સ્પષ્ટ કારણ વગર પણ વિકાસ પામી શકે છે. જો તમને એડીમાં દુખાવો અથવા અન્ય લક્ષણો હોય, તો ડૉક્ટર દ્વારા યોગ્ય નિદાન કરાવવું જરૂરી છે જેથી સંકળાયેલી કોઈપણ અંતર્ગત પરિસ્થિતિને ઓળખી શકાય અને તેની સારવાર કરી શકાય.

એડીના હાડકામાં વધારો નું નિદાન

એડીના હાડકામાં વધારાનું નિદાન સામાન્ય રીતે શારીરિક તપાસ અને ઇમેજિંગ ટેસ્ટના સંયોજનથી કરવામાં આવે છે. અમદાવાદમાં હોવાથી, તમને અહીં ઘણી સારી ડાયગ્નોસ્ટિક સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ થશે. નિદાન પ્રક્રિયામાં સામાન્ય રીતે નીચેના પગલાંઓ શામેલ હોય છે:

1. તબીબી ઇતિહાસ અને શારીરિક તપાસ:

• તબીબી ઇતિહાસ: ડૉક્ટર તમારા લક્ષણો વિશે પૂછશે, જેમાં દુખાવાની શરૂઆત, સ્થાન, તીવ્રતા અને કઈ પ્રવૃત્તિઓ તેને વધારે છે અથવા ઓછી કરે છે તેનો સમાવેશ થાય છે. તેઓ તમારી તબીબી પૃષ્ઠભૂમિ, તમે લીધેલી દવાઓ અને તમને કોઈ અન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ છે કે કેમ તે વિશે પણ પૂછી શકે છે. તમારા જૂતાની પસંદગી અને તમારી દૈનિક પ્રવૃત્તિઓ વિશે પણ માહિતી મેળવવામાં આવશે.
• શારીરિક તપાસ: ડૉક્ટર તમારા પગની કાળજીપૂર્વક તપાસ કરશે. તેઓ એડીના આસપાસના વિસ્તારને સ્પર્શ કરીને કોમળતા અને સોજો ચકાસશે. તેઓ તમારી ચાલવાની રીત અને પગની હલનચલનની શ્રેણીનું પણ મૂલ્યાંકન કરી શકે છે. પ્લાન્ટર ફાસીઆમાં કોમળતા તપાસવા માટે તેઓ તમારા પગના તળિયાને પણ દબાવી શકે છે.

2. ઇમેજિંગ ટેસ્ટ:

• એક્સ-રે (X-ray): એડીના હાડકામાં વધારાનું નિદાન કરવા માટે એક્સ-રે એ સૌથી સામાન્ય અને ઉપયોગી ઇમેજિંગ ટેસ્ટ છે. એક્સ-રે હાડકાંની સ્પષ્ટ છબીઓ પ્રદાન કરે છે અને ડૉક્ટરને એડીના હાડકામાં કોઈપણ અસામાન્ય વૃદ્ધિ અથવા બોન સ્પુર જોવા મળે છે કે કેમ તે નક્કી કરવામાં મદદ કરે છે. જો કે, એ યાદ રાખવું અગત્યનું છે કે એક્સ-રે ફક્ત હાડકાંને જ દર્શાવે છે અને પ્લાન્ટર ફાસીઆ જેવા નરમ પેશીઓને નહીં. તેથી, પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસનું નિદાન એક્સ-રે પરથી સીધું કરી શકાતું નથી, પરંતુ બોન સ્પુરની હાજરી પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ સાથે સંકળાયેલી હોઈ શકે છે.
• અન્ય ઇમેજિંગ ટેસ્ટ (ભાગ્યે જ જરૂર પડે છે):
  • એમઆરઆઈ (MRI – મેગ્નેટિક રેઝોનન્સ ઇમેજિંગ): એમઆરઆઈ નરમ પેશીઓ, જેમ કે પ્લાન્ટર ફાસીઆ, લિગામેન્ટ્સ અને ચેતાની વિગતવાર છબીઓ પ્રદાન કરે છે. જો ડૉક્ટરને પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ અથવા અન્ય નરમ પેશીઓની સમસ્યાઓ વિશે વધુ માહિતીની જરૂર હોય તો એમઆરઆઈની ભલામણ કરી શકાય છે. જો કે, એડીના હાડકામાં વધારાના સીધા નિદાન માટે તેની સામાન્ય રીતે જરૂર હોતી નથી.
  • અલ્ટ્રાસાઉન્ડ: અલ્ટ્રાસાઉન્ડ પણ નરમ પેશીઓની છબીઓ બનાવી શકે છે અને પ્લાન્ટર ફાસીઆની જાડાઈનું મૂલ્યાંકન કરવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. તે બોન સ્પુરને સીધો ન બતાવે, પરંતુ આસપાસના પેશીઓની સ્થિતિ વિશે માહિતી આપી શકે છે.

નિદાનની પ્રક્રિયા:

સામાન્ય રીતે, ડૉક્ટર તમારા લક્ષણો અને શારીરિક તપાસના આધારે એડીના હાડકામાં વધારાની શંકા કરશે અને નિદાનની પુષ્ટિ કરવા માટે એક્સ-રે કરાવવાની સલાહ આપશે. એક્સ-રે પર સ્પષ્ટપણે બોન સ્પુર દેખાય તો નિદાન થઈ જાય છે.

અમદાવાદમાં, તમને ઘણી સારી હોસ્પિટલો અને ડાયગ્નોસ્ટિક કેન્દ્રો મળશે જ્યાં તમે આ તપાસ કરાવી શકો છો. તમારા ડૉક્ટર તમને યોગ્ય સ્થાન વિશે માર્ગદર્શન આપી શકશે.

જો તમને એડીમાં દુખાવો થતો હોય, તો વહેલા નિદાન અને સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.

એડીના હાડકામાં વધારો ની સારવાર

એડીના હાડકામાં વધારાની સારવારનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય દુખાવો અને અન્ય લક્ષણોને દૂર કરવાનો અને પગની સામાન્ય કાર્યક્ષમતાને પુનઃસ્થાપિત કરવાનો છે. મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, બિન-સર્જિકલ સારવાર પદ્ધતિઓ ખૂબ જ અસરકારક સાબિત થાય છે. અમદાવાદમાં તમને આ સારવાર માટે ઘણા સારા વિકલ્પો મળી રહેશે. સારવારની પદ્ધતિઓ નીચે મુજબ છે:

1. બિન-સર્જિકલ સારવાર:

• આરામ: જે પ્રવૃત્તિઓ તમારા દુખાવામાં વધારો કરે છે તેને ટાળવી અથવા ઓછી કરવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તમારા પગને પૂરતો આરામ આપવાથી સોજો અને દુખાવો ઓછો થઈ શકે છે.
• બરફ લગાવો: દિવસમાં ઘણી વખત 15-20 મિનિટ માટે અસરગ્રસ્ત એડી પર બરફ લગાવો. બરફ સોજો અને દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તમે બરફને કપડામાં લપેટીને સીધો ત્વચા પર લગાવવાનું ટાળો.
• પેઇન કિલર્સ: ઓવર-ધ-કાઉન્ટર (OTC) દવાઓ જેમ કે આઇબુપ્રોફેન (Ibuprofen) અથવા નેપ્રોક્સેન (Naproxen) દુખાવો અને સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ તમે પ્રિસ્ક્રિપ્શનવાળી મજબૂત દવાઓ પણ લઈ શકો છો.
• સ્ટ્રેચિંગ અને કસરતો: પગ અને એડીની ચોક્કસ સ્ટ્રેચિંગ અને મજબૂતીકરણની કસરતો પ્લાન્ટર ફાસીઆ અને આસપાસના સ્નાયુઓ પરનો તાણ ઓછો કરવામાં મદદ કરે છે. તમારા ડૉક્ટર અથવા ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ તમને યોગ્ય કસરતો શીખવી શકે છે. કેટલીક સામાન્ય કસરતોમાં પગની આંગળીઓને ઉપર ખેંચવી, દિવાલ સામે પગને સ્ટ્રેચ કરવો અને ગોલ્ફ બોલ અથવા ટેનિસ બોલને પગના તળિયા નીચે ફેરવવાનો સમાવેશ થાય છે.
• ઓર્થોટિક્સ: કસ્ટમ-મેડ અથવા ઓવર-ધ-કાઉન્ટર આર્ચ સપોર્ટ ઇન્સર્ટ્સ (તળિયા) પહેરવાથી એડી પરનું દબાણ ઓછું થાય છે અને પગને યોગ્ય સપોર્ટ મળે છે. આ ખાસ કરીને ફ્લેટ ફીટ અથવા ઊંચા આર્ચ ધરાવતા લોકો માટે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે.
• નાઇટ સ્પ્લિન્ટ્સ (Night Splints): રાત્રે પહેરવાના સ્પ્લિન્ટ્સ તમારા પગને ઉપરની તરફ ખેંચીને રાખે છે, જેનાથી પ્લાન્ટર ફાસીઆ સ્ટ્રેચ થાય છે અને સવારનો દુખાવો ઓછો થાય છે.
• ઇન્જેક્શન: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ડૉક્ટર કોર્ટિકોસ્ટેરોઇડનું ઇન્જેક્શન સીધું એડીમાં આપી શકે છે. આ દુખાવો અને સોજો ઝડપથી ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, પરંતુ તેના લાંબા ગાળાના ફાયદા મર્યાદિત હોઈ શકે છે અને તેના સંભવિત આડઅસરો પણ હોઈ શકે છે.
• ફિઝિયોથેરાપી: ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ તમને દુખાવો ઓછો કરવા, હલનચલન સુધારવા અને પગના સ્નાયુઓને મજબૂત કરવા માટે વિવિધ તકનીકો અને કસરતો શીખવી શકે છે. તેઓ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ અથવા ઇલેક્ટ્રિકલ સ્ટિમ્યુલેશન જેવી પદ્ધતિઓનો પણ ઉપયોગ કરી શકે છે.

2. સર્જિકલ સારવાર:

જો બિન-સર્જિકલ સારવાર છ મહિનાથી એક વર્ષ સુધી પ્રયત્ન કર્યા પછી પણ રાહત ન આપે તો, સર્જરી એક વિકલ્પ હોઈ શકે છે. જો કે, એડીના હાડકામાં વધારા માટે સર્જરીની જરૂરિયાત ખૂબ જ ઓછી હોય છે. સર્જરીમાં એડીના હાડકામાં વધારાને દૂર કરવામાં આવે છે. સર્જરીના વિકલ્પોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

• પ્લાન્ટર ફાસીઆનું પ્રકાશન (Plantar Fascia Release): જો પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ મુખ્ય સમસ્યા હોય, તો સર્જન પ્લાન્ટર ફાસીઆના અમુક ભાગને કાપીને તાણ ઓછો કરી શકે છે.
• બોન સ્પુરને દૂર કરવું (Bone Spur Removal): કેટલાક કિસ્સાઓમાં, જો બોન સ્પુર દુખાવાનું મુખ્ય કારણ હોય તો તેને સર્જરી દ્વારા દૂર કરી શકાય છે.

સર્જરી પછી, તમારે થોડા અઠવાડિયા સુધી આરામ કરવાની અને ફિઝિયોથેરાપી કરાવવાની જરૂર પડી શકે છે જેથી તમે તમારી સંપૂર્ણ કાર્યક્ષમતા પાછી મેળવી શકો.

અમદાવાદમાં સારવારના વિકલ્પો:

અમદાવાદમાં તમને એડીના હાડકામાં વધારાની સારવાર માટે ઘણા સારા ઓર્થોપેડિક ડોક્ટરો અને ફિઝિયોથેરાપી કેન્દ્રો મળી રહેશે. તમે તમારી જરૂરિયાત મુજબ ખાનગી હોસ્પિટલો અથવા સરકારી હોસ્પિટલોમાં સારવાર કરાવી શકો છો.

યાદ રાખો કે દરેક વ્યક્તિ માટે સારવાર અલગ અલગ હોઈ શકે છે અને તમારા માટે શ્રેષ્ઠ સારવાર યોજના નક્કી કરવા માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

એડીના હાડકામાં વધારો શું ખાવું અને શું ન ખાવું?

એડીના હાડકામાં વધારો થવા પર સીધો ખોરાક કોઈ ચમત્કારિક રીતે મદદ કરતો નથી કે તેને મટાડતો નથી. એડીના હાડકામાં વધારો એ હાડકાંની રચના છે, જેને ખોરાક દ્વારા ઓગાળી શકાતી નથી. જો કે, યોગ્ય પોષણ હાડકાંના સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં અને શરીરમાં સોજો ઘટાડવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે, જે એડીના હાડકામાં વધારા સાથે સંકળાયેલા દુખાવાને ઓછો કરવામાં મદદ કરી શકે છે.

શું ખાવું જોઈએ (હાડકાંના સ્વાસ્થ્ય અને સોજો ઘટાડવા માટે):

• કેલ્શિયમ યુક્ત ખોરાક: હાડકાંના સ્વાસ્થ્ય માટે કેલ્શિયમ ખૂબ જ જરૂરી છે. ડેરી ઉત્પાદનો (દૂધ, દહીં, ચીઝ), લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી (પાલક, મેથી), બદામ, ટોફુ અને કેલ્શિયમ યુક્ત ખોરાક લો.
• વિટામિન ડી યુક્ત ખોરાક: વિટામિન ડી શરીરને કેલ્શિયમ શોષવામાં મદદ કરે છે. માછલી (સૅલ્મોન, ટુના), ઈંડાની જરદી અને વિટામિન ડી યુક્ત ખોરાક લો. સૂર્યપ્રકાશ પણ વિટામિન ડીનો સારો સ્ત્રોત છે.
• મેગ્નેશિયમ યુક્ત ખોરાક: મેગ્નેશિયમ હાડકાંના બંધારણ અને કેલ્શિયમના શોષણ માટે મહત્વપૂર્ણ છે. બદામ, બીજ, લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી અને આખા અનાજ લો.
• વિટામિન કે યુક્ત ખોરાક: વિટામિન કે હાડકાંના પ્રોટીનને બનાવવામાં મદદ કરે છે. લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી (પાલક, બ્રોકોલી) લો.
• ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ્સ: આ તંદુરસ્ત ચરબી શરીરમાં સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. માછલી (સૅલ્મોન, મેકરેલ), ફ્લેક્સસીડ્સ અને ચિયા સીડ્સ લો.
• એન્ટીઓક્સીડેન્ટ્સથી ભરપૂર ખોરાક: ફળો અને શાકભાજીમાં રહેલા એન્ટીઓક્સીડેન્ટ્સ શરીરમાં સોજો સામે લડવામાં મદદ કરે છે. બેરી, ચેરી, પાંદડાવાળા શાકભાજી અને રંગીન ફળો અને શાકભાજીનો સમાવેશ કરો.
• હળદર અને આદુ: આ મસાલાઓમાં સોજો ઘટાડનારા ગુણધર્મો હોય છે. તેને તમારા ખોરાકમાં સામેલ કરો.
• પુષ્કળ પાણી: પૂરતું પાણી પીવું શરીરના સામાન્ય કાર્ય માટે અને સોજો ઘટાડવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.

શું ન ખાવું જોઈએ (જે સોજો વધારી શકે છે):

• પ્રોસેસ્ડ ફૂડ: આ ખોરાકમાં ઘણીવાર બિનઆરોગ્યપ્રદ ચરબી, ખાંડ અને કૃત્રિમ ઘટકો હોય છે જે શરીરમાં સોજો વધારી શકે છે.
• રિફાઇન્ડ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ: સફેદ બ્રેડ, પાસ્તા અને ખાંડ જેવા રિફાઇન્ડ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ પણ સોજો વધારી શકે છે.
• તળેલો ખોરાક: આ ખોરાકમાં ટ્રાન્સ ફેટ્સ હોય છે જે સોજો વધારી શકે છે.
• વધુ ચરબીવાળા ડેરી ઉત્પાદનો: વધુ ચરબીવાળા ડેરી ઉત્પાદનો કેટલાક લોકોમાં સોજો વધારી શકે છે.
• લાલ માંસ: કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે લાલ માંસનું વધુ સેવન શરીરમાં સોજો વધારી શકે છે.
• ખાંડવાળા પીણાં: સોડા અને અન્ય ખાંડવાળા પીણાંમાં ખાંડનું પ્રમાણ વધુ હોય છે જે સોજો વધારી શકે છે અને વજનમાં વધારો કરી શકે છે, જે એડી પર વધુ દબાણ લાવે છે.
• ટ્રાન્સ ફેટ્સ: માર્જરિન અને શોર્ટનિંગ જેવા ખોરાકમાં જોવા મળતા ટ્રાન્સ ફેટ્સ ટાળો.
• વધુ પડતું આલ્કોહોલ અને કેફીન: આ પદાર્થો શરીરમાં ડિહાઇડ્રેશન કરી શકે છે અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં સોજો વધારી શકે છે.

યાદ રાખો કે ખોરાક એડીના હાડકામાં વધારાની સારવારનો એકમાત્ર ભાગ નથી. ડૉક્ટર દ્વારા સૂચવવામાં આવેલી સારવાર યોજનાનું પાલન કરવું, જેમાં આરામ, બરફ લગાવવો, કસરતો અને જરૂર પડે તો દવાઓનો સમાવેશ થાય છે, તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તંદુરસ્ત આહાર માત્ર સહાયક ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

એડીના હાડકામાં વધારો માટે ઘરેલું ઉપચાર

એડીના હાડકામાં વધારા માટે કેટલાક ઘરેલું ઉપચાર લક્ષણોને હળવા કરવામાં અને આરામ મેળવવામાં મદદ કરી શકે છે. જો કે, એ યાદ રાખવું અગત્યનું છે કે આ ઉપચારો તબીબી સારવારનો વિકલ્પ નથી અને તમારે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. અહીં કેટલાક ઘરેલું ઉપચારો જણાવ્યા છે:

• બરફ લગાવો: દિવસમાં ઘણી વખત 15-20 મિનિટ માટે અસરગ્રસ્ત એડી પર બરફ લગાવો. બરફ સોજો અને દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તમે બરફને કપડામાં લપેટીને સીધો ત્વચા પર લગાવવાનું ટાળો.
• ગરમ પાણીનો શેક: બરફ લગાવ્યા પછી અથવા દુખાવામાં થોડી રાહત થયા પછી, તમે ગરમ પાણીનો શેક કરી શકો છો. તેનાથી સ્નાયુઓને આરામ મળશે અને રક્ત પરિભ્રમણ સુધરશે.
• એપ્સમ સોલ્ટ (Epsom Salt) ના પાણીમાં પગ બોળી રાખો: ગરમ પાણીમાં થોડો એપ્સમ સોલ્ટ નાખીને તેમાં તમારા પગને 15-20 મિનિટ સુધી બોળી રાખો. એપ્સમ સોલ્ટમાં મેગ્નેશિયમ સલ્ફેટ હોય છે, જે દુખાવો અને સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
• માલિશ: હળવા હાથે એડી અને પગના તળિયાની માલિશ કરવાથી સ્નાયુઓને આરામ મળે છે અને રક્ત પરિભ્રમણ સુધરે છે. તમે નારિયેળ તેલ, સરસવનું તેલ અથવા કોઈ પણ માલિશ તેલનો ઉપયોગ કરી શકો છો.
• સ્ટ્રેચિંગ કસરતો: હળવી સ્ટ્રેચિંગ કસરતો કરવાથી પ્લાન્ટર ફાસીઆ અને આસપાસના સ્નાયુઓ પરનો તાણ ઓછો થાય છે. કેટલીક સામાન્ય સ્ટ્રેચિંગ કસરતોમાં પગની આંગળીઓને ઉપર ખેંચવી, દિવાલ સામે પગને સ્ટ્રેચ કરવો અને ટુવાલની મદદથી પગને ખેંચવાનો સમાવેશ થાય છે.
• આરામ: તમારા પગને પૂરતો આરામ આપવો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. એવી પ્રવૃત્તિઓ ટાળો જેનાથી દુખાવો વધે છે.
• યોગ્ય ફૂટવેરનો ઉપયોગ કરો: સારા આર્ચ સપોર્ટવાળા અને ગાદીવાળા જૂતા પહેરો. હાઈ હીલ્સ અને ફ્લેટ શૂઝ ટાળો.
• ઓવર-ધ-કાઉન્ટર પેઇન કિલર્સ: જરૂર પડે તો તમે આઇબુપ્રોફેન અથવા નેપ્રોક્સેન જેવી ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ દુખાવો ઓછો કરવા માટે લઈ શકો છો. પરંતુ તેનો લાંબા સમય સુધી ઉપયોગ ડૉક્ટરની સલાહ વગર ન કરવો જોઈએ.
• હળદરનો ઉપયોગ: હળદરમાં સોજો ઘટાડનારા ગુણધર્મો હોય છે. તમે તેને તમારા ખોરાકમાં સામેલ કરી શકો છો અથવા હળદર અને દૂધનું મિશ્રણ પી શકો છો.
• આદુનો ઉપયોગ: આદુ પણ સોજો ઘટાડવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. તમે આદુની ચા પી શકો છો અથવા તેને તમારા ખોરાકમાં ઉમેરી શકો છો.

યાદ રાખો કે આ ઘરેલું ઉપચારો ફક્ત લક્ષણોને હળવા કરવામાં મદદ કરી શકે છે. એડીના હાડકામાં વધારાની સંપૂર્ણ સારવાર માટે તમારે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી અને તેમની સૂચનાઓનું પાલન કરવું ખૂબ જ જરૂરી છે. જો દુખાવો સતત રહે અથવા વધે તો ડૉક્ટરની મુલાકાત લેવામાં વિલંબ ન કરો.

એડીના હાડકામાં વધારો ને કેવી રીતે અટકાવવું?

એડીના હાડકામાં વધારો થતો અટકાવવા માટે તમે કેટલાક પગલાં લઈ શકો છો, ખાસ કરીને જો તમને તેના જોખમી પરિબળો વિશે ખ્યાલ હોય. જો કે, એ યાદ રાખવું અગત્યનું છે કે બધા કિસ્સાઓમાં તેને અટકાવવું શક્ય નથી, પરંતુ આ પગલાં જોખમ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે:

• યોગ્ય ફૂટવેર પહેરો: હંમેશા સારા આર્ચ સપોર્ટવાળા અને ગાદીવાળા જૂતા પહેરો. એવી પ્રવૃત્તિઓ માટે યોગ્ય જૂતા પસંદ કરો જેમાં તમે ભાગ લઈ રહ્યા છો (દા.ત., દોડવા માટે રનિંગ શૂઝ). હાઈ હીલ્સ અને ફ્લેટ શૂઝનો ઉપયોગ ટાળો અથવા ઓછો કરો.
• પગને પૂરતો સપોર્ટ આપો: જો તમને ફ્લેટ ફીટ અથવા ઊંચા આર્ચ જેવી પગની સમસ્યા હોય તો ઓર્થોટિક ઇન્સર્ટ્સ (તળિયા) નો ઉપયોગ કરો. આ તમારા પગને યોગ્ય રીતે ગોઠવવામાં અને એડી પરના તાણને ઘટાડવામાં મદદ કરશે.
• તમારા વજનને નિયંત્રણમાં રાખો: વધારે વજન એડી અને પગના તળિયા પર વધુ દબાણ લાવે છે. તંદુરસ્ત વજન જાળવી રાખવાથી બોન સ્પુર થવાનું જોખમ ઓછું થઈ શકે છે.
• નિયમિત રીતે સ્ટ્રેચિંગ કરો: ખાસ કરીને દોડવા અથવા કસરત કરતા પહેલાં અને પછી તમારા પગ અને એડીને સ્ટ્રેચ કરો. પ્લાન્ટર ફાસીઆ અને પગના સ્નાયુઓને લવચીક રાખવાથી તાણ ઓછો થાય છે. કેટલીક સારી સ્ટ્રેચિંગ કસરતોમાં પગની આંગળીઓને ઉપર ખેંચવી, દિવાલ સામે પગને સ્ટ્રેચ કરવો અને વાછરડાના સ્નાયુઓને સ્ટ્રેચ કરવાનો સમાવેશ થાય છે.
• ધીમે ધીમે પ્રવૃત્તિની તીવ્રતા વધારો: જો તમે કોઈ નવી કસરત શરૂ કરી રહ્યા હોવ અથવા તમારી પ્રવૃત્તિની તીવ્રતા વધારી રહ્યા હોવ, તો તેને ધીમે ધીમે કરો જેથી તમારા પગને તેની આદત પડે અને તેના પર વધુ પડતો તાણ ન આવે.
• વધુ પડતી તાણ ટાળો: એવી પ્રવૃત્તિઓ ટાળો જેનાથી તમારા પગ પર વધુ પડતો તાણ આવે, ખાસ કરીને જો તમને પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ જેવી સમસ્યા હોય. લાંબા સમય સુધી સખત સપાટી પર ઊભા રહેવાનું ટાળો અથવા વચ્ચે વચ્ચે વિરામ લો.
• નિયમિત કસરત કરો: પગના સ્નાયુઓને મજબૂત કરતી કસરતો કરવાથી તેમને વધુ સપોર્ટ મળે છે અને એડી પરનો તાણ ઓછો થાય છે.
• હાઇડ્રેટેડ રહો: પૂરતું પાણી પીવું પેશીઓને લવચીક રાખવામાં મદદ કરે છે.
• જો તમને પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ હોય તો તેની યોગ્ય સારવાર કરાવો: પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ એ એડીના હાડકામાં વધારો થવાનું એક મુખ્ય કારણ છે. જો તમને આ સમસ્યા હોય તો ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ તેની યોગ્ય સારવાર કરાવો જેથી બોન સ્પુર થવાનું જોખમ ઘટાડી શકાય.
• સમયાંતરે પગની તપાસ કરાવો: જો તમને પગમાં કોઈ દુખાવો અથવા અસ્વસ્થતા અનુભવાય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો. વહેલું નિદાન અને સારવાર સમસ્યાને વધુ ગંભીર બનતા અટકાવી શકે છે.

આ પગલાંઓનું પાલન કરીને તમે એડીના હાડકામાં વધારો થવાનું જોખમ ઘટાડી શકો છો અને તમારા પગને સ્વસ્થ રાખી શકો છો. અમદાવાદમાં તમે આ અંગે વધુ માહિતી અને માર્ગદર્શન માટે ઓર્થોપેડિક નિષ્ણાતની સલાહ લઈ શકો છો.

સારાંશ

એડીના હાડકામાં વધારો, જેને બોન સ્પુર અથવા ઓસ્ટિઓફાઇટ પણ કહેવાય છે, તે એડીના હાડકામાં થતી એક અસામાન્ય વૃદ્ધિ છે જે કેલ્શિયમના જમા થવાથી થાય છે. તેના મુખ્ય કારણોમાં પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ, અતિશય તાણ, અયોગ્ય ફૂટવેર, વધુ વજન અને ઉંમરનો સમાવેશ થાય છે. ઘણી વખત તેના કોઈ લક્ષણો દેખાતા નથી, પરંતુ જો દેખાય તો તેમાં એડીમાં દુખાવો (ખાસ કરીને સવારે અને પ્રવૃત્તિ પછી), કોમળતા અને ક્યારેક સખત ગઠ્ઠો અનુભવાય છે.

પ્લાન્ટર ફાસીઆઇટિસ, વધુ વજન, એથ્લેટ્સ, અયોગ્ય ફૂટવેર પહેરનારા, વૃદ્ધો અને સંધિવાના દર્દીઓને તેનું જોખમ વધારે હોય છે. તેનું નિદાન શારીરિક તપાસ અને એક્સ-રે દ્વારા થાય છે.

સારવારમાં મોટાભાગે બિન-સર્જિકલ પદ્ધતિઓ જેવી કે આરામ, બરફ લગાવવો, પેઇન કિલર્સ, સ્ટ્રેચિંગ કસરતો, ઓર્થોટિક્સ અને ઇન્જેક્શનનો સમાવેશ થાય છે. ભાગ્યે જ સર્જરીની જરૂર પડે છે.

એડીના હાડકામાં વધારો થતો અટકાવવા માટે યોગ્ય ફૂટવેર પહેરવું, વજન નિયંત્રણમાં રાખવું, નિયમિત સ્ટ્રેચિંગ કરવું અને વધુ પડતી તાણ ટાળવી જેવા પગલાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. તંદુરસ્ત આહાર હાડકાંના સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં અને સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે, પરંતુ તે સીધી સારવાર નથી. ઘરેલું ઉપચારો લક્ષણોને હળવા કરવામાં મદદ કરી શકે છે, પરંતુ તબીબી સલાહ અને સારવાર જરૂરી છે.