એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી (Achilles Tendinopathy)

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી શું છે?

એકિલિસ ટેન્ડિનોપેથી એ એડીના પાછળના ભાગમાં એડીના હાડકાને વાછરડાના સ્નાયુઓ સાથે જોડતી જાડી પેશીની પટ્ટીમાં થતી સ્થિતિ છે. આ સ્થિતિમાં દુખાવો, જડતા અને સોજો આવી શકે છે. તેને ઘણીવાર એચિલીસ ટેન્ડોનાઇટિસ પણ કહેવામાં આવે છે, પરંતુ ટેન્ડોનાઇટિસનો અર્થ છે કંડરામાં બળતરા, જ્યારે એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીમાં કંડરામાં નાના આંસુ અથવા ડિજનરેશનનો પણ સમાવેશ થઈ શકે છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીના સામાન્ય લક્ષણોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• એડીની પાછળના ભાગમાં દુખાવો, જે કસરત પછી અથવા સવારે વધુ ખરાબ હોઈ શકે છે.
• એડીની આસપાસ જડતા.
• સોજો.
• સ્પર્શ કરવાથી દુખાવો.
• ક્યારેક કંડરામાં જાડું થવું અથવા ગઠ્ઠો પડવો.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીના કારણોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

• અતિશય ઉપયોગ: દોડવું અથવા કૂદવું જેવી પ્રવૃત્તિઓમાં અચાનક વધારો.
• ચુસ્ત વાછરડાના સ્નાયુઓ: આ એચિલીસ કંડરા પર વધુ તાણ લાવી શકે છે.
• નબળી ફુટવેર: અપૂરતી સપોર્ટવાળા અથવા ખરાબ રીતે ફિટિંગવાળા જૂતા પહેરવા.
• અસમાન સપાટી પર દોડવું.
• ઉંમર: જેમ જેમ લોકોની ઉંમર વધે છે તેમ તેમ કંડરા નબળા પડી શકે છે.
• અમુક તબીબી પરિસ્થિતિઓ: સંધિવા અથવા ડાયાબિટીસ જેવી સ્થિતિઓ જોખમ વધારી શકે છે.

જો તમને એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીના લક્ષણો જણાય તો ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ તમારી સ્થિતિનું નિદાન કરી શકશે અને યોગ્ય સારવાર યોજનાની ભલામણ કરી શકશે.

સામાન્ય સારવારમાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

• આરામ: એવી પ્રવૃત્તિઓ ટાળવી જે દુખાવો વધારે છે.
• બરફ: સોજો ઘટાડવા માટે દિવસમાં ઘણી વખત 15-20 મિનિટ માટે બરફ લગાવવો.
• કમ્પ્રેશન: સોજો ઘટાડવા માટે પાટો બાંધવો.
• ઊંચાઈ: સોજો ઘટાડવા માટે પગને હૃદયના સ્તરથી ઉપર રાખવો.
• પીડા નિવારક દવાઓ: આઇબુપ્રોફેન અથવા નેપ્રોક્સેન જેવી ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ દુખાવો અને બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
• ફિઝીયોથેરાપી: કંડરાને મજબૂત કરવા અને લવચીકતા સુધારવા માટે કસરતો.
• ઓર્થોટિક્સ: જૂતામાં સપોર્ટ માટે ઇન્સર્ટનો ઉપયોગ કરવો.
• સર્જરી: ગંભીર કિસ્સાઓમાં જ્યાં અન્ય સારવાર કામ કરતી નથી, સર્જરી જરૂરી પડી શકે છે.

તમારા ડૉક્ટર તમારી ચોક્કસ જરૂરિયાતો અનુસાર શ્રેષ્ઠ સારવાર યોજના નક્કી કરશે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી નાં કારણો શું છે?

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી ઘણાં કારણોસર થઈ શકે છે, જેમાંથી કેટલાક મુખ્ય કારણો નીચે મુજબ છે:

અતિશય ઉપયોગ અને તાણ:

• પ્રવૃત્તિઓમાં અચાનક વધારો: દોડવું, કૂદવું અથવા અન્ય એવી રમતો રમવી જેમાં એચિલીસ કંડરા પર વધુ તાણ આવે છે અને તેમાં અચાનક વધારો કરવો.
• વધુ પડતી તાલીમ: તાલીમની તીવ્રતા, સમયગાળો અથવા આવર્તન ખૂબ ઝડપથી વધારવી.
• નવી રમત શરૂ કરવી: શરીરને નવી પ્રકારની હલનચલનની આદત ન હોય ત્યારે એચિલીસ કંડરા પર વધુ તાણ આવી શકે છે.
• સખત સપાટી પર દોડવું.
• વારંવાર ચઢાવ પર દોડવું.

આંતરિક પરિબળો:

• ચુસ્ત વાછરડાના સ્નાયુઓ: આ એચિલીસ કંડરા પર વધુ ખેંચાણ લાવે છે.
• નબળા વાછરડાના સ્નાયુઓ.
• પગની રચના: ફ્લેટ ફૂટ (સપાટ તળિયા) અથવા ઊંચા આર્ચ (પગની કમાન) ધરાવતા લોકોમાં એચિલીસ કંડરા પર વધુ તાણ આવી શકે છે.
• પગની વધુ પડતી અંદરની તરફ વળવાની ટેવ (ઓવરપ્રોનેશન).
• એડીના હાડકામાં વધારાનો વિકાસ (બોન સ્પર્સ).
• ઉંમર: જેમ જેમ ઉંમર વધે છે તેમ તેમ કંડરા નબળા અને ઓછા લવચીક બને છે.
• શરીરનું વધારે વજન અથવા મેદસ્વીતા: આ કંડરા પર વધુ ભાર મૂકે છે.

બાહ્ય પરિબળો:

• ખોટા અથવા ખરાબ ફિટિંગવાળા જૂતા પહેરવા: પૂરતો સપોર્ટ ન આપતા જૂતા પહેરવાથી કંડરા પર વધુ તાણ આવી શકે છે.
• કસરત પહેલાં પૂરતી વોર્મ-અપ અને સ્ટ્રેચિંગ ન કરવું.
• ઠંડા વાતાવરણમાં કસરત કરવી.

અન્ય પરિબળો:

• અમુક તબીબી પરિસ્થિતિઓ: સંધિવા, ડાયાબિટીસ અને હાઈ બ્લડ પ્રેશર જેવી સ્થિતિઓ એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીનું જોખમ વધારે છે.
• અમુક દવાઓ: ફ્લોરોક્વિનોલોન એન્ટિબાયોટિક્સ જેવી કેટલીક દવાઓ કંડરાની સમસ્યાઓ સાથે સંકળાયેલી છે.
• અગાઉની ઇજાઓ: એચિલીસ કંડરા અથવા આસપાસના સ્નાયુઓમાં અગાઉ થયેલી ઇજાઓ જોખમ વધારી શકે છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી ઘણાં પરિબળોના સંયોજનથી પણ થઈ શકે છે. જો તમને આ સ્થિતિના લક્ષણો જણાય તો યોગ્ય નિદાન અને સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી ચિહ્નો અનેનાં લક્ષણો શું છે?

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીના મુખ્ય ચિહ્નો અને લક્ષણોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• દુખાવો: આ સ્થિતિનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ એડીના પાછળના ભાગમાં અને એચિલીસ કંડરાની સાથે દુખાવો છે. આ દુખાવો હળવો દુખાવો હોઈ શકે છે જે કસરત પછી અથવા સવારે વધુ ખરાબ થાય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, દુખાવો તીવ્ર હોઈ શકે છે અને ચાલવું પણ મુશ્કેલ બનાવી શકે છે.
• જડતા: એડી અને તેની આસપાસ જડતા અનુભવી શકાય છે, ખાસ કરીને સવારે અથવા આરામ કર્યા પછી. હલનચલન શરૂ કર્યા પછી આ જડતામાં સુધારો થઈ શકે છે.
• સોજો: એચિલીસ કંડરાની આસપાસ સોજો આવી શકે છે. આ સોજો ક્યારેક હળવો હોય છે, તો ક્યારેક વધુ દેખીતો હોઈ શકે છે.
• સ્પર્શ કરવાથી દુખાવો: અસરગ્રસ્ત વિસ્તારને સ્પર્શ કરવાથી તીવ્ર દુખાવો થઈ શકે છે. કંડરા પોતે જ દબાવવા માટે સંવેદનશીલ હોઈ શકે છે.
• કંડરાનું જાડું થવું: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, એચિલીસ કંડરા સામાન્ય કરતાં વધુ જાડું અથવા તેમાં ગઠ્ઠો પડી ગયેલો અનુભવી શકાય છે.
• હલનચલનમાં મુશ્કેલી: પગને વાળવામાં અથવા ઊંચકવામાં મુશ્કેલી પડી શકે છે, ખાસ કરીને અંગૂઠા પર ઊભા રહેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે.
• ગરમ લાગવું: અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર સ્પર્શ કરવાથી થોડો ગરમ લાગી શકે છે.
• કળતર અથવા ઘસાવાનો અવાજ: ક્યારેક પગની ઘૂંટી ખસેડતી વખતે કંડરામાંથી કળતર જેવો અથવા ઘસાવાનો અવાજ આવી શકે છે.

જો તમને આમાંથી કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણોનો અનુભવ થાય, તો યોગ્ય નિદાન અને સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી નું જોખમ કોને વધારે છે?

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીનું જોખમ નીચેના લોકોમાં વધારે હોય છે:

સક્રિય લોકો:

• દોડવીરો: ખાસ કરીને જેઓ તેમની દોડવાની તીવ્રતા અથવા અંતરમાં અચાનક વધારો કરે છે.
• કૂદવાની રમતો રમતા લોકો: જેમ કે બાસ્કેટબોલ, વોલીબોલ અને ટેનિસ.
• નવી રમત શરૂ કરનાર લોકો: શરીરને નવી પ્રવૃત્તિની આદત ન હોય ત્યારે તાણ આવી શકે છે.
• “વીકેન્ડ વોરિયર્સ”: જેઓ અઠવાડિયા દરમિયાન નિષ્ક્રિય રહે છે અને અચાનક સપ્તાહના અંતે તીવ્ર પ્રવૃત્તિ કરે છે.

આંતરિક પરિબળો ધરાવતા લોકો:

• ચુસ્ત વાછરડાના સ્નાયુઓ: જે એચિલીસ કંડરા પર વધુ તાણ લાવે છે.
• પગની ખોટી રચના: સપાટ તળિયા (ફ્લેટ ફૂટ) અથવા ઊંચા કમાનવાળા પગ ધરાવતા લોકો.
• પગની વધુ પડતી અંદરની તરફ વળવાની ટેવ (ઓવરપ્રોનેશન).
• એડીના હાડકામાં વધારાનો વિકાસ (બોન સ્પર્સ).
• વધતી ઉંમર: જેમ જેમ ઉંમર વધે છે તેમ તેમ કંડરા નબળા પડે છે.
• વધારે વજન અથવા મેદસ્વીતા: જે કંડરા પર વધુ ભાર મૂકે છે.

બાહ્ય પરિબળો ધરાવતા લોકો:

• ખોટા અથવા ખરાબ ફિટિંગવાળા જૂતા પહેરવા: પૂરતો સપોર્ટ ન આપતા જૂતા.
• કસરત પહેલાં પૂરતી વોર્મ-અપ અને સ્ટ્રેચિંગ ન કરનાર લોકો.
• સખત અથવા અસમાન સપાટી પર કસરત કરનાર લોકો.
• ઠંડા વાતાવરણમાં કસરત કરનાર લોકો.

અન્ય પરિબળો ધરાવતા લોકો:

• અમુક તબીબી પરિસ્થિતિઓ ધરાવતા લોકો: સંધિવા, ડાયાબિટીસ અને હાઈ બ્લડ પ્રેશર.
• અમુક દવાઓ લેતા લોકો: ફ્લોરોક્વિનોલોન એન્ટિબાયોટિક્સ જેવી દવાઓ.
• અગાઉ એચિલીસ કંડરામાં ઇજા થઈ હોય તેવા લોકો.

જો તમે આમાંથી કોઈપણ જૂથમાં આવતા હોવ તો તમારે એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી થવાનું જોખમ વધારે છે. જો તમને આ સ્થિતિના લક્ષણો જણાય તો ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી સાથે કયા રોગો સંકળાયેલા છે?

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી સીધી રીતે કોઈ ચોક્કસ રોગ નથી, પરંતુ તે અમુક રોગો અથવા પરિસ્થિતિઓ સાથે સંકળાયેલ હોઈ શકે છે અથવા તેનું જોખમ વધારી શકે છે. તેમાંથી કેટલાક નીચે મુજબ છે:

સંધિવા (Arthritis):

• રુમેટોઇડ આર્થરાઇટિસ (Rheumatoid Arthritis): આ એક સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગ છે જે સાંધામાં બળતરા પેદા કરે છે અને કંડરાને પણ અસર કરી શકે છે, જેમાં એચિલીસ કંડરાનો સમાવેશ થાય છે.
• એન્કીલોઝિંગ સ્પોન્ડિલાઇટિસ (Ankylosing Spondylitis): આ પ્રકારનો સંધિવા મુખ્યત્વે કરોડરજ્જુને અસર કરે છે, પરંતુ તે અન્ય કંડરા અને અસ્થિબંધનોમાં પણ બળતરા પેદા કરી શકે છે, જેમાં એચિલીસ કંડરાનો સમાવેશ થાય છે.
• સોરિયાટિક આર્થરાઇટિસ (Psoriatic Arthritis): આ સંધિવા ત્વચાની સ્થિતિ સોરાયસિસ સાથે સંકળાયેલ છે અને કંડરામાં બળતરા પેદા કરી શકે છે.
• ગાઉટ (Gout): આ સ્થિતિમાં યુરિક એસિડના સ્ફટિકો સાંધામાં જમા થાય છે, જેના કારણે દુખાવો અને બળતરા થાય છે. ક્યારેક તે કંડરાને પણ અસર કરી શકે છે.

મેટાબોલિક ડિસઓર્ડર (Metabolic Disorders):

• ડાયાબિટીસ (Diabetes): ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોમાં કંડરાની સમસ્યાઓનું જોખમ વધારે હોય છે, જેમાં એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીનો પણ સમાવેશ થાય છે. હાઈ બ્લડ શુગર કંડરામાં કોલેજનને નબળું પાડી શકે છે.
• હાઈપરકોલેસ્ટરોલેમિયા (Hypercholesterolemia): લોહીમાં કોલેસ્ટ્રોલનું ઊંચું સ્તર કંડરામાં કોલેસ્ટ્રોલ જમાવવાનું કારણ બની શકે છે, જે તેને નબળું પાડી શકે છે.
• મેદસ્વીતા (Obesity): વધારે વજન એચિલીસ કંડરા પર વધુ તાણ લાવે છે, જેનાથી ટેન્ડિનોપેથીનું જોખમ વધે છે.

અન્ય પરિસ્થિતિઓ:

• હાઈ બ્લડ પ્રેશર (High Blood Pressure): કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે હાઈ બ્લડ પ્રેશર એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીના વધેલા જોખમ સાથે સંકળાયેલ હોઈ શકે છે.
• અમુક દવાઓ: ફ્લોરોક્વિનોલોન એન્ટિબાયોટિક્સ જેવી કેટલીક દવાઓ કંડરાની સમસ્યાઓ, જેમાં એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી અને કંડરા ફાટવાનો સમાવેશ થાય છે, સાથે સંકળાયેલી છે.

એ નોંધવું અગત્યનું છે કે એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી ધરાવતા દરેક વ્યક્તિને આમાંથી કોઈ રોગ હશે જ એવું નથી. ઘણા કિસ્સાઓમાં, તે અતિશય ઉપયોગ અથવા અન્ય સ્થાનિક પરિબળોને કારણે થાય છે. જો કે, જો તમને એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી હોય, તો તમારા ડૉક્ટર તમારી તબીબી ઇતિહાસની સમીક્ષા કરી શકે છે અને કોઈપણ સંકળાયેલ પરિસ્થિતિઓને ઓળખવા માટે વધુ તપાસ કરી શકે છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી નું નિદાન

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીનું નિદાન સામાન્ય રીતે શારીરિક તપાસ અને તમારા તબીબી ઇતિહાસના આધારે કરવામાં આવે છે. મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, વધુ પરીક્ષણોની જરૂર હોતી નથી. નિદાન પ્રક્રિયામાં નીચેના પગલાં શામેલ હોઈ શકે છે:

1. તબીબી ઇતિહાસ (Medical History):

• તમારા ડૉક્ટર તમારા લક્ષણો વિશે પૂછશે, જેમાં દુખાવાની શરૂઆત, સ્થાન, તીવ્રતા અને તેને વધારતી અથવા ઘટાડતી કોઈપણ પ્રવૃત્તિઓનો સમાવેશ થાય છે.
• તેઓ તમારી કસરતની ટેવો, તમે જે પ્રકારના જૂતા પહેરો છો અને તમારી કોઈપણ અગાઉની ઇજાઓ વિશે પણ પૂછી શકે છે.
• તેઓ તમને કોઈ તબીબી પરિસ્થિતિઓ અથવા તમે લઈ રહ્યા હોવ તેવી દવાઓ વિશે પૂછી શકે છે.

2. શારીરિક તપાસ (Physical Examination):

• તમારા ડૉક્ટર તમારા પગ, એડી અને એચિલીસ કંડરાની તપાસ કરશે.
• તેઓ કંડરામાં સોજો, દુખાવો અથવા જાડું થવું અનુભવવા માટે તેને સ્પર્શ કરશે.
• તેઓ તમને તમારા પગ અને ઘૂંટીને વિવિધ દિશામાં ખસેડવાનું કહી શકે છે જેથી હલનચલનની શ્રેણી અને કોઈપણ દુખાવોનું મૂલ્યાંકન કરી શકાય.
• તેઓ તમારા વાછરડાના સ્નાયુઓની તાકાત અને લવચીકતા પણ તપાસી શકે છે.
• તેઓ તમને તમારા અંગૂઠા પર ઊભા રહેવાનું કહી શકે છે જેથી કંડરાની કાર્યક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરી શકાય. એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી ધરાવતા લોકોને ઘણીવાર આ કરવામાં મુશ્કેલી પડે છે.

3. ઇમેજિંગ પરીક્ષણો (Imaging Tests) (જરૂરી હોય તો):

મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીનું નિદાન કરવા માટે ઇમેજિંગ પરીક્ષણોની જરૂર હોતી નથી. જો કે, જો લક્ષણો ગંભીર હોય, સુધારો ન થતો હોય અથવા ડૉક્ટરને અન્ય સમસ્યાઓની શંકા હોય તો તેઓ નીચેના પરીક્ષણોની ભલામણ કરી શકે છે:

• એક્સ-રે (X-ray): એચિલીસ કંડરાની સમસ્યાઓને સીધી રીતે દર્શાવતું નથી, પરંતુ તે એડીના હાડકામાં બોન સ્પર્સ (વધારાનો વિકાસ) અથવા અન્ય હાડકાની સમસ્યાઓને ઓળખવામાં મદદ કરી શકે છે જે દુખાવામાં ફાળો આપી શકે છે.
• અલ્ટ્રાસાઉન્ડ (Ultrasound): આ પરીક્ષણ એચિલીસ કંડરાની છબીઓ બનાવવા માટે ધ્વનિ તરંગોનો ઉપયોગ કરે છે. તે કંડરામાં જાડું થવું, આંસુ અથવા અન્ય અસામાન્યતાઓને દર્શાવી શકે છે. તે ગતિમાં કંડરાનું મૂલ્યાંકન કરવામાં પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે.
• મેગ્નેટિક રેઝોનન્સ ઇમેજિંગ (MRI): આ પરીક્ષણ એચિલીસ કંડરા અને આસપાસના પેશીઓની વિગતવાર છબીઓ બનાવવા માટે મજબૂત ચુંબકીય ક્ષેત્રો અને રેડિયો તરંગોનો ઉપયોગ કરે છે. તે નાના આંસુઓ, ડિજનરેશન અથવા અન્ય સમસ્યાઓને ઓળખવામાં ખૂબ જ ઉપયોગી છે, ખાસ કરીને જ્યારે અન્ય ઇમેજિંગ પરીક્ષણો અનિર્ણાયક હોય.

4. અન્ય પરીક્ષણો (Other Tests) (ભાગ્યે જ જરૂરી):

• કેટલાક દુર્લભ કિસ્સાઓમાં, જો ડૉક્ટરને બળતરા અથવા ચેપની શંકા હોય તો લોહી પરીક્ષણોની ભલામણ કરી શકાય છે.

સામાન્ય રીતે, ડૉક્ટર તમારા લક્ષણો અને શારીરિક તપાસના તારણોના આધારે એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીનું નિદાન કરી શકશે અને યોગ્ય સારવાર યોજના શરૂ કરી શકશે. જો લક્ષણોમાં સુધારો ન થાય અથવા નિદાન અંગે કોઈ શંકા હોય તો જ વધુ પરીક્ષણોની જરૂર પડે છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી ની સારવાર

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીની સારવારનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય દુખાવો અને સોજો ઘટાડવાનો, કંડરાને સાજા થવામાં મદદ કરવાનો અને પગની સામાન્ય કાર્યક્ષમતાને પુનઃસ્થાપિત કરવાનો છે. સારવારની પદ્ધતિ સ્થિતિની તીવ્રતા અને વ્યક્તિગત જરૂરિયાતો પર આધાર રાખે છે. મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, રૂઢિચુસ્ત (સર્જરી વિનાની) સારવાર અસરકારક હોય છે.

રૂઢિચુસ્ત સારવાર (Conservative Treatment):

• આરામ (Rest): દુખાવો વધારતી પ્રવૃત્તિઓથી દૂર રહેવું એ સૌથી મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. આમાં દોડવું, કૂદવું અને અન્ય ઉચ્ચ-અસરવાળી પ્રવૃત્તિઓનો સમાવેશ થાય છે. કેટલીકવાર, કંડરા પરનો તાણ ઓછો કરવા માટે થોડા સમય માટે ચાલવાનું પણ ટાળવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
• બરફ (Ice): દિવસમાં ઘણી વખત (દર 2-3 કલાકે) 15-20 મિનિટ માટે અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર પર બરફ લગાવવાથી દુખાવો અને સોજો ઘટાડવામાં મદદ મળે છે. બરફને સીધો ત્વચા પર ન લગાવવો જોઈએ, તેને કપડામાં લપેટીને લગાવો.
• કમ્પ્રેશન (Compression): સોજો ઘટાડવા માટે સ્થિતિસ્થાપક પાટો અથવા કમ્પ્રેશન સ્લીવ પહેરવાથી મદદ મળી શકે છે. ધ્યાન રાખો કે પાટો વધારે ચુસ્ત ન હોય.
• ઊંચાઈ (Elevation): જ્યારે તમે બેઠા હોવ અથવા સૂતા હોવ ત્યારે તમારા પગને હૃદયના સ્તરથી ઉપર રાખો. આ સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
• પીડા નિવારક દવાઓ (Pain Medications):
  • ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ: આઇબુપ્રોફેન (Advil, Motrin) અથવા નેપ્રોક્સેન (Aleve) જેવી નોનસ્ટીરોઇડલ એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી દવાઓ (NSAIDs) દુખાવો અને બળતરાને કામચલાઉ રાહત આપી શકે છે. લાંબા સમય સુધી ઉપયોગ કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
  • પેરાસિટામોલ (Paracetamol/Acetaminophen): આ દવા દુખાવો ઘટાડી શકે છે પરંતુ બળતરા પર તેની અસર ઓછી હોય છે.
• ફિઝીયોથેરાપી (Physiotherapy): ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમને કંડરાને મજબૂત કરવા, લવચીકતા સુધારવા અને દુખાવો ઘટાડવા માટે ચોક્કસ કસરતો શીખવશે. આમાં નીચેની કસરતો શામેલ હોઈ શકે છે:
  • વાછરડાના સ્નાયુઓને ખેંચવાની કસરતો (Calf stretches): ગેસ્ટ્રોકનેમિયસ અને સોલિયસ સ્નાયુઓને ખેંચવી.
  • કેન્દ્રિત એક્સેન્ટ્રિક કસરતો (Eccentric exercises): આ કસરતોમાં સ્નાયુને લંબાવતી વખતે તેના પર ભાર મૂકવામાં આવે છે, જે એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી માટે ખૂબ અસરકારક સાબિત થઈ છે.
  • મજબૂતીકરણની કસરતો (Strengthening exercises): પગની ઘૂંટી અને વાછરડાના સ્નાયુઓને મજબૂત કરવા માટેની કસરતો.
  • પ્રોપ્રિયોસેપ્શન કસરતો (Proprioception exercises): સંતુલન અને સ્થિરતા સુધારવા માટેની કસરતો.
• ઓર્થોટિક્સ (Orthotics): જૂતામાં સપોર્ટ માટે આર્ચ સપોર્ટ અથવા હીલ લિફ્ટનો ઉપયોગ કરવાથી એચિલીસ કંડરા પરનો તાણ ઓછો થઈ શકે છે.
• ઇન્જેક્શન (Injections):
  • કોર્ટિકોસ્ટેરોઇડ ઇન્જેક્શન (Corticosteroid injections): કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ડૉક્ટર સીધા કંડરાની આસપાસ કોર્ટિકોસ્ટેરોઇડ ઇન્જેક્ટ કરી શકે છે જેથી દુખાવો અને બળતરામાં ઝડપી રાહત મળે. જો કે, આ ઇન્જેક્શન કંડરાને નબળું પાડી શકે છે અને લાંબા ગાળે તેની ભલામણ કરવામાં આવતી નથી.
  • પ્લેટલેટ-રિચ પ્લાઝ્મા (PRP) ઇન્જેક્શન: આ સારવારમાં તમારા પોતાના લોહીમાંથી પ્લેટલેટ્સ કાઢીને તેને અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં ઇન્જેક્ટ કરવામાં આવે છે. કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે તે કંડરાને સાજા થવામાં મદદ કરી શકે છે, પરંતુ તેના ફાયદાઓ અંગે વધુ સંશોધનની જરૂર છે.

સર્જરી (Surgery):

જો રૂઢિચુસ્ત સારવાર 6-12 મહિના સુધી અસરકારક ન હોય તો સર્જરીનો વિચાર કરવામાં આવી શકે છે. સર્જરીનો પ્રકાર કંડરાને થયેલા નુકસાનની હદ પર આધાર રાખે છે. કેટલીક સર્જિકલ પ્રક્રિયાઓમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• કંડરાની આસપાસના ક્ષતિગ્રસ્ત પેશીને દૂર કરવું.
• કંડરામાં થયેલા આંસુને રિપેર કરવું.
• એડીના હાડકામાંના કોઈપણ બોન સ્પર્સને દૂર કરવા.
• વાછરડાના સ્નાયુઓને લંબાવવા માટે સર્જરી (જો ચુસ્તતા સમસ્યા હોય તો).

સર્જરી પછી, તમારે પુનર્વસન કાર્યક્રમમાંથી પસાર થવું પડશે જેમાં ધીમે ધીમે વજન મૂકવું અને કંડરાને મજબૂત કરવા માટે કસરતો કરવી શામેલ છે. સંપૂર્ણ પુનઃપ્રાપ્તિમાં ઘણા મહિનાઓ લાગી શકે છે.

તમારા માટે શ્રેષ્ઠ સારવાર યોજના નક્કી કરવા માટે તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ તમારી સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરશે અને તમારી જરૂરિયાતો અનુસાર સૌથી યોગ્ય અભિગમની ભલામણ કરશે. સારવાર દરમિયાન ધીરજ રાખવી અને ડૉક્ટર અને ફિઝીયોથેરાપિસ્ટની સૂચનાઓનું પાલન કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી શું ખાવું અને શું ન ખાવું?

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી માટે કોઈ ચોક્કસ આહાર નથી કે જે તેને મટાડી શકે, પરંતુ યોગ્ય પોષણ કંડરાના સ્વાસ્થ્યને ટેકો આપી શકે છે, બળતરા ઘટાડી શકે છે અને શરીરને સાજા થવામાં મદદ કરી શકે છે. અહીં કેટલાક સામાન્ય માર્ગદર્શિકા છે કે શું ખાવું જોઈએ અને શું ટાળવું જોઈએ:

શું ખાવું જોઈએ:

• પ્રોટીનથી ભરપૂર ખોરાક: કંડરા કોલેજનથી બનેલા હોય છે, જે એક પ્રોટીન છે. તેથી, તમારા આહારમાં પૂરતા પ્રમાણમાં પ્રોટીનનો સમાવેશ કરવો મહત્વપૂર્ણ છે. સારા સ્ત્રોતોમાં દુર્બળ માંસ (ચિકન, માછલી), ઇંડા, ડેરી ઉત્પાદનો, કઠોળ, દાળ, ટોફુ અને બદામનો સમાવેશ થાય છે.
• બળતરા વિરોધી ખોરાક (Anti-inflammatory foods): કેટલાક ખોરાકમાં બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો હોય છે જે શરીરમાં બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. આમાં શામેલ છે:
  • ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ્સ: ફેટી માછલી (સૅલ્મોન, મેકરેલ, સારડીન), અળસીના બીજ, ચિયા બીજ અને અખરોટ.
  • ફળો અને શાકભાજી: ખાસ કરીને બેરી (બ્લુબેરી, સ્ટ્રોબેરી), પાંદડાવાળા ગ્રીન્સ (પાલક, કેલે), બ્રોકોલી અને રંગીન શાકભાજી. આ ખોરાક એન્ટીઑકિસડન્ટોથી ભરપૂર હોય છે જે બળતરા સામે લડવામાં મદદ કરે છે.
  • હળદર: આ મસાલામાં કર્ક્યુમિન નામનું સંયોજન હોય છે, જેમાં શક્તિશાળી બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો છે. તમે તેને તમારા ખોરાકમાં ઉમેરી શકો છો અથવા હળદરવાળું દૂધ પી શકો છો.
  • આદુ: આદુમાં પણ બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો હોય છે અને તે દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
• વિટામિન સીથી ભરપૂર ખોરાક: વિટામિન સી કોલેજનના ઉત્પાદન માટે જરૂરી છે, જે કંડરાના સ્વાસ્થ્ય માટે મહત્વપૂર્ણ છે. સારા સ્ત્રોતોમાં સાઇટ્રસ ફળો (નારંગી, લીંબુ), બેરી, કીવી, પપૈયા, બ્રોકોલી અને કેપ્સિકમનો સમાવેશ થાય છે.
• ઝીંકથી ભરપૂર ખોરાક: ઝીંક પેશીઓના સમારકામ અને રોગપ્રતિકારક કાર્ય માટે મહત્વપૂર્ણ છે. સારા સ્ત્રોતોમાં માંસ, મરઘાં, સીફૂડ, કઠોળ, બદામ અને બીજનો સમાવેશ થાય છે.
• મેગ્નેશિયમથી ભરપૂર ખોરાક: મેગ્નેશિયમ સ્નાયુઓના કાર્ય અને પ્રોટીન સંશ્લેષણ માટે મહત્વપૂર્ણ છે. સારા સ્ત્રોતોમાં પાંદડાવાળા ગ્રીન્સ, બદામ, બીજ, કઠોળ અને આખા અનાજનો સમાવેશ થાય છે.
• હાઇડ્રેટેડ રહો: પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવું શરીરના તમામ કાર્યો માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જેમાં પેશીઓની મરામતનો સમાવેશ થાય છે. ડિહાઇડ્રેશન કંડરાને ઓછું લવચીક બનાવી શકે છે.

શું ન ખાવું જોઈએ (અથવા ઓછું ખાવું જોઈએ):

• પ્રોસેસ્ડ ખોરાક (Processed foods): આ ખોરાકમાં ઘણીવાર બળતરા પેદા કરતા અસ્વસ્થ ચરબી, ખાંડ અને ઉમેરણો હોય છે.
• રિફાઇન્ડ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ (Refined carbohydrates): સફેદ બ્રેડ, પાસ્તા અને ખાંડવાળા નાસ્તા જેવા ખોરાક શરીરમાં બળતરાને વધારી શકે છે.
• અસ્વસ્થ ચરબી (Unhealthy fats): તળેલા ખોરાક અને ઘણા પ્રોસેસ્ડ ખોરાકમાં જોવા મળતી ટ્રાન્સ ફેટ અને વધુ પ્રમાણમાં સેચ્યુરેટેડ ફેટ બળતરામાં ફાળો આપી શકે છે.
• વધુ પડતી ખાંડ (Excessive sugar): ખાંડવાળા પીણાં અને ખોરાક શરીરમાં બળતરાને પ્રોત્સાહન આપી શકે છે.
• વધુ પડતું આલ્કોહોલ (Excessive alcohol): આલ્કોહોલ શરીરમાં બળતરા પેદા કરી શકે છે અને સાજા થવાની પ્રક્રિયાને ધીમી કરી શકે છે.

મહત્વની નોંધ:

• આહાર એ એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીની સારવારનો એકમાત્ર ભાગ નથી. આરામ, બરફ, કમ્પ્રેશન, ઊંચાઈ અને ફિઝીયોથેરાપી જેવી અન્ય સારવાર પદ્ધતિઓ પણ એટલી જ મહત્વપૂર્ણ છે.
• દરેક વ્યક્તિનું શરીર અલગ રીતે પ્રતિક્રિયા આપે છે, તેથી તમારા માટે શ્રેષ્ઠ શું કામ કરે છે તે જાણવા માટે તમારે તમારા શરીરને ધ્યાનથી સાંભળવું જોઈએ.
• જો તમને કોઈ ચોક્કસ આહાર સંબંધિત ચિંતાઓ હોય અથવા કોઈ વિશેષ આહાર યોજનાની જરૂર હોય તો ડૉક્ટર અથવા ડાયેટિશિયનની સલાહ લેવી હંમેશાં શ્રેષ્ઠ છે.

યાદ રાખો કે સંતુલિત અને પૌષ્ટિક આહાર એકંદર સ્વાસ્થ્ય માટે મહત્વપૂર્ણ છે અને તે તમારા શરીરને એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીથી સાજા થવામાં મદદ કરી શકે છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી માટે ઘરેલું ઉપચાર

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી માટે ઘણાં ઘરેલું ઉપચાર છે જે લક્ષણોને હળવા કરવામાં અને સાજા થવાની પ્રક્રિયાને ટેકો આપવામાં મદદ કરી શકે છે. જો કે, એ યાદ રાખવું અગત્યનું છે કે આ ઉપચારો તબીબી સારવારનો વિકલ્પ નથી, પરંતુ તેને પૂરક તરીકે ઉપયોગી થઈ શકે છે.

મુખ્ય ઘરેલું ઉપચારો:

• આરામ (Rest): દુખાવો વધારતી કોઈપણ પ્રવૃત્તિને ટાળવી એ સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે. તમારા પગને આરામ આપો અને તેના પર ઓછું વજન મૂકો. જો જરૂરી હોય તો થોડા સમય માટે ચાલવાનું પણ ઓછું કરો.
• બરફ (Ice): દિવસમાં ઘણી વખત (દર 2-3 કલાકે) 15-20 મિનિટ માટે અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર પર બરફ લગાવો. બરફ સોજો અને દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. બરફને સીધો ત્વચા પર ન લગાવો, તેને કપડામાં લપેટીને લગાવો.
• કમ્પ્રેશન (Compression): સોજો ઘટાડવા માટે હળવા હાથે સ્થિતિસ્થાપક પાટો અથવા કમ્પ્રેશન સ્લીવ પહેરો. ધ્યાન રાખો કે પાટો વધારે ચુસ્ત ન હોય, કારણ કે તે રક્ત પરિભ્રમણને અવરોધી શકે છે.
• ઊંચાઈ (Elevation): જ્યારે તમે બેઠા હોવ અથવા સૂતા હોવ ત્યારે તમારા પગને હૃદયના સ્તરથી ઉપર રાખો. આ સોજો ઓછો કરવામાં મદદ કરે છે.
• વાછરડાના સ્નાયુઓને ખેંચો (Calf Stretches): હળવા હાથે વાછરડાના સ્નાયુઓને ખેંચવાથી કંડરા પરનો તાણ ઓછો થઈ શકે છે અને લવચીકતામાં સુધારો થઈ શકે છે. બે મુખ્ય સ્ટ્રેચ છે:
  • ગેસ્ટ્રોકનેમિયસ સ્ટ્રેચ: સીધા ઊભા રહો અને એક પગ પાછળ રાખો. પાછળના પગની એડી જમીન પર રાખો અને આગળના ઘૂંટણને વાળો જ્યાં સુધી તમને પાછળના પગના વાછરડામાં ખેંચાણ ન લાગે. 30 સેકન્ડ માટે પકડી રાખો અને દરેક પગ માટે ઘણી વખત પુનરાવર્તન કરો.
  • સોલિયસ સ્ટ્રેચ: થોડા વાળેલા ઘૂંટણ સાથે એ જ સ્થિતિમાં ઊભા રહો. આ સ્ટ્રેચ વાછરડાના નીચેના ભાગમાં ખેંચાણ લાવશે. 30 સેકન્ડ માટે પકડી રાખો અને દરેક પગ માટે ઘણી વખત પુનરાવર્તન કરો.
• કેન્દ્રિત એક્સેન્ટ્રિક કસરતો (Gentle Eccentric Exercises): જ્યારે દુખાવો થોડો ઓછો થાય ત્યારે, તમે હળવી એક્સેન્ટ્રિક કસરતો શરૂ કરી શકો છો. આ કસરતોમાં સ્નાયુને લંબાવતી વખતે તેના પર હળવો ભાર મૂકવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, એક પગથિયાંની ધાર પર ઊભા રહો અને તમારી એડીને ધીમે ધીમે નીચે કરો. જો દુખાવો વધે તો તરત જ બંધ કરો. આ કસરતો ફિઝીયોથેરાપિસ્ટની સલાહ મુજબ કરવી વધુ સારું છે.
• યોગ્ય જૂતા પહેરો: સારી આર્ચ સપોર્ટ અને ગાદીવાળા જૂતા પહેરો. હીલને થોડી ઊંચાઈ આપવાથી કંડરા પરનો તાણ ઓછો થઈ શકે છે. ફ્લેટ જૂતા અથવા હાઈ હીલ્સ ટાળો.
• ઓવર-ધ-કાઉન્ટર પીડા નિવારક દવાઓ (Over-the-counter pain relievers): આઇબુપ્રોફેન અથવા નેપ્રોક્સેન જેવી NSAIDs દુખાવો અને બળતરાને કામચલાઉ રાહત આપી શકે છે. ડોઝ માટે ઉત્પાદકની સૂચનાઓનું પાલન કરો.
• હળવા હાથે માલિશ (Gentle Massage): અસરગ્રસ્ત વિસ્તારની આસપાસ હળવા હાથે માલિશ કરવાથી રક્ત પરિભ્રમણ સુધરી શકે છે અને સ્નાયુઓની જકડાઈ ઓછી થઈ શકે છે. સીધા કંડરા પર વધુ દબાણ ન કરો.
• ગરમી (Heat) (તીવ્ર તબક્કા પછી): જ્યારે તીવ્ર દુખાવો અને સોજો ઓછો થઈ જાય, ત્યારે તમે હળવી ગરમીનો ઉપયોગ કરી શકો છો, જેમ કે ગરમ પાણીની બોટલ અથવા ગરમ ટુવાલ. આ સ્નાયુઓને આરામ કરવામાં અને રક્ત પરિભ્રમણ સુધારવામાં મદદ કરી શકે છે. કસરત પહેલાં ગરમીનો ઉપયોગ પણ ઉપયોગી થઈ શકે છે.
• હાઇડ્રેટેડ રહો: પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવું શરીરના તમામ કાર્યો માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જેમાં પેશીઓની મરામતનો સમાવેશ થાય છે.

ક્યારે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી:

જો તમારા લક્ષણો સુધરતા નથી, વધુ ખરાબ થાય છે અથવા તમને ગંભીર દુખાવો થાય છે, તો તમારે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. ઘરેલું ઉપચાર લક્ષણોને હળવા કરવામાં મદદ કરી શકે છે, પરંતુ યોગ્ય નિદાન અને સારવાર માટે તબીબી સલાહ જરૂરી છે.

યાદ રાખો કે ધીરજ રાખવી અને તમારા શરીરને સાજા થવા માટે સમય આપવો મહત્વપૂર્ણ છે. જો તમે ખૂબ જલ્દી પ્રવૃત્તિઓ ફરી શરૂ કરશો તો ફરીથી ઇજા થવાનું જોખમ વધી શકે છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી ને કેવી રીતે અટકાવવું?

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીને સંપૂર્ણપણે અટકાવવું શક્ય ન હોઈ શકે, પરંતુ તમે તેના થવાનું જોખમ ઘટાડવા માટે ઘણાં પગલાં લઈ શકો છો:

• ધીમે ધીમે પ્રવૃત્તિમાં વધારો કરો: જો તમે કોઈ નવી કસરત શરૂ કરી રહ્યા હોવ અથવા તમારી વર્તમાન કસરતની તીવ્રતા, સમયગાળો અથવા આવર્તન વધારી રહ્યા હોવ, તો તેને ધીમે ધીમે કરો. તમારા શરીરને નવી પ્રવૃત્તિઓ માટે અનુકૂલન થવા માટે સમય આપો.
• કસરત પહેલાં યોગ્ય રીતે વોર્મ-અપ કરો: કોઈપણ શારીરિક પ્રવૃત્તિ શરૂ કરતા પહેલાં 5-10 મિનિટ માટે હળવી કસરતો અને સ્ટ્રેચિંગ કરવું મહત્વપૂર્ણ છે. આ સ્નાયુઓને ગરમ કરે છે અને કંડરાને તાણ માટે તૈયાર કરે છે.
• નિયમિત રીતે સ્ટ્રેચિંગ કરો: ખાસ કરીને તમારા વાછરડાના સ્નાયુઓને નિયમિતપણે સ્ટ્રેચ કરો. ચુસ્ત વાછરડાના સ્નાયુઓ એચિલીસ કંડરા પર વધુ તાણ લાવી શકે છે. ગેસ્ટ્રોકનેમિયસ અને સોલિયસ સ્નાયુઓ માટે સ્ટ્રેચ કરો.
• યોગ્ય ફિટિંગવાળા અને સપોર્ટિવ જૂતા પહેરો: તમારી પ્રવૃત્તિ માટે યોગ્ય જૂતા પસંદ કરો જે સારી આર્ચ સપોર્ટ અને ગાદી પૂરી પાડે. જો તમારા જૂતા ઘસાઈ ગયા હોય તો તેને બદલો. દોડવા માટે ડિઝાઇન કરેલા જૂતા દોડવા માટે જ પહેરો.
• અસમાન સપાટી પર દોડવાનું ટાળો: જો શક્ય હોય તો સપાટ અને નરમ સપાટી પર દોડો. અસમાન સપાટી કંડરા પર વધુ તાણ લાવી શકે છે.
• વધુ પડતી તાલીમ ટાળો: તમારા શરીરને સાજા થવા માટે પૂરતો સમય આપો. અઠવાડિયામાં ખૂબ વધારે કસરત કરવાથી કંડરા પર વધુ તાણ આવી શકે છે.
• તમારા શરીરને સાંભળો: જો તમને કસરત દરમિયાન અથવા પછી એડીમાં દુખાવો થાય છે, તો તરત જ પ્રવૃત્તિ બંધ કરો અને આરામ કરો. દુખાવાને અવગણવાથી સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ શકે છે.
• મજબૂતીકરણની કસરતો કરો: તમારા વાછરડાના સ્નાયુઓ અને પગની ઘૂંટીને મજબૂત કરવા માટેની કસરતો કરવાથી એચિલીસ કંડરાને વધુ સપોર્ટ મળી શકે છે.
• હાઇડ્રેટેડ રહો: પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવું તમારા સ્નાયુઓ અને કંડરાને લવચીક રાખવામાં મદદ કરે છે.
• તંદુરસ્ત વજન જાળવો: વધારે વજન એચિલીસ કંડરા પર વધુ તાણ લાવે છે. તંદુરસ્ત વજન જાળવવાથી આ જોખમ ઓછું થઈ શકે છે.
• ઓર્થોટિક્સનો વિચાર કરો: જો તમને સપાટ તળિયા અથવા અન્ય પગની રચના સંબંધિત સમસ્યાઓ હોય, તો તમારા ડૉક્ટર અથવા પોડિયાટ્રિસ્ટ કસ્ટમ અથવા ઓવર-ધ-કાઉન્ટર ઓર્થોટિક્સની ભલામણ કરી શકે છે જે તમારા પગને યોગ્ય રીતે સપોર્ટ કરે છે અને કંડરા પરનો તાણ ઓછો કરે છે.
• કસરત પછી કૂલ-ડાઉન કરો: તમારી કસરત પૂરી કર્યા પછી 5-10 મિનિટ માટે હળવી સ્ટ્રેચિંગ કસરતો કરો. આ સ્નાયુઓને ઠંડા થવા દે છે અને જકડાઈ ઘટાડે છે.

આ પગલાંઓનું પાલન કરીને તમે એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી થવાનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડી શકો છો. જો તમને કોઈ ચિંતા હોય અથવા કસરતની યોજના કેવી રીતે બનાવવી તે અંગે ખાતરી ન હોય તો ડૉક્ટર અથવા ફિઝીયોથેરાપિસ્ટની સલાહ લેવી હંમેશાં શ્રેષ્ઠ છે.

સારાંશ

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથી એ એડીના પાછળના ભાગમાં એડીના હાડકાને વાછરડાના સ્નાયુઓ સાથે જોડતી જાડી પેશીની પટ્ટી (એચિલીસ કંડરા) માં થતી એક સામાન્ય સ્થિતિ છે. તેના મુખ્ય લક્ષણોમાં એડીમાં દુખાવો, જડતા અને સોજો શામેલ છે, જે કસરત પછી અથવા સવારે વધુ ખરાબ થઈ શકે છે.

આ સ્થિતિ અતિશય ઉપયોગ, ચુસ્ત વાછરડાના સ્નાયુઓ, ખોટા જૂતા, અસમાન સપાટી પર દોડવું અને વધતી ઉંમર જેવા પરિબળોને કારણે થઈ શકે છે. કેટલાક રોગો જેવા કે સંધિવા અને ડાયાબિટીસ પણ તેનું જોખમ વધારી શકે છે.

નિદાન સામાન્ય રીતે શારીરિક તપાસ દ્વારા કરવામાં આવે છે, અને જરૂર પડે તો ઇમેજિંગ પરીક્ષણો (જેમ કે અલ્ટ્રાસાઉન્ડ અથવા MRI) નો ઉપયોગ થઈ શકે છે.

સારવારમાં આરામ, બરફ, કમ્પ્રેશન, ઊંચાઈ, પીડા નિવારક દવાઓ અને ફિઝીયોથેરાપીનો સમાવેશ થાય છે. ગંભીર કિસ્સાઓમાં સર્જરીની જરૂર પડી શકે છે.

એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીને અટકાવવા માટે ધીમે ધીમે પ્રવૃત્તિમાં વધારો કરવો, યોગ્ય વોર્મ-અપ અને સ્ટ્રેચિંગ કરવું, સારા જૂતા પહેરવા અને શરીરને સાંભળવું મહત્વપૂર્ણ છે. યોગ્ય આહાર અને હાઇડ્રેશન પણ કંડરાના સ્વાસ્થ્યને ટેકો આપી શકે છે.

જો તમને એચિલીસ ટેન્ડિનોપેથીના લક્ષણો જણાય તો યોગ્ય નિદાન અને સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.