એડવર્ડ્સ સિન્ડ્રોમ જેને ટ્રિસોમિ 18 તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, એ એક જન્ય વિકાર છે જેમાં બાળકના શરીરમાં 18મા ક્રોમોઝોમની એક વધારાની નકલ હોય છે. આ સ્થિતિ જન્મ પહેલાંથી જ વિકસે છે અને તેના કારણે બાળકમાં શારીરિક તથા માનસિક વિકાસમાં ગંભીર અસમર્થતા જોવા મળે છે. આ સિન્ડ્રોમ ત્યારે થાય છે જ્યારે બાળકના શરીરમાં 18મી રંગસૂત્ર…
માનવ શરીરનું પાચનતંત્ર ખૂબ જ સંવેદનશીલ છે. ખોરાકના પચન દરમ્યાન આપણા શરીરમાં વિવિધ રાસાયણિક પ્રક્રિયાઓ થાય છે, જેના કારણે ક્યારેક પેટમાં ગેસ બનવા લાગે છે. ગેસ બનવું એક સામાન્ય પ્રક્રિયા છે, પરંતુ જ્યારે તેનો અતિરેક થાય, ત્યારે અસ્વસ્થતા, પેટમાં દુખાવો, ડકાર, પેટ ફૂલવું અને ક્યારેક છાતીમાં દબાણ જેવો અનુભવ થાય છે. આ લેખમાં આપણે ગેસ…
હર્પીસ ઝોસ્ટર, જેને સામાન્ય રીતે શીંગલ્સ (Shingles) અથવા ગુજરાતીમાં દાદર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે એક પીડાદાયક વાયરલ ચેપ છે જે શરીર પર ફોલ્લા અને લાલ ચકામાનું કારણ બને છે. આ રોગ વેરિસેલા-ઝોસ્ટર વાયરસ (Varicella-Zoster Virus – VZV) દ્વારા થાય છે, જે ચિકનપોક્સ (અછબડા) માટે પણ જવાબદાર છે. જે વ્યક્તિને ચિકનપોક્સ થયો હોય તેના શરીરમાં…
ઇન્ફ્લુએન્ઝા A, જેને સામાન્ય રીતે ફ્લૂ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે એક અત્યંત ચેપી શ્વસન રોગ છે જે ઇન્ફ્લુએન્ઝા વાયરસના A પ્રકારથી ફેલાય છે. આ વાયરસ પક્ષીઓ અને સસ્તન પ્રાણીઓમાં જોવા મળે છે, અને તેમાંથી મનુષ્યમાં ફેલાઈ શકે છે, જેના કારણે વૈશ્વિક રોગચાળા (pandemics) નો ખતરો રહે છે. ઇન્ફ્લુએન્ઝા A વાયરસ સતત પરિવર્તનશીલ (mutating) હોય…
ચિકનપોક્સ, જેને ગુજરાતીમાં આપણે અછબડા તરીકે ઓળખીએ છીએ, તે એક અત્યંત ચેપી રોગ છે જે વેરિસેલા-ઝોસ્ટર વાયરસ (Varicella-Zoster Virus – VZV) નામના વાયરસથી થાય છે. આ રોગ સામાન્ય રીતે બાળકોમાં જોવા મળે છે, પરંતુ તે કોઈપણ ઉંમરના વ્યક્તિને થઈ શકે છે, જો તેણે રસી ન લીધી હોય કે ભૂતકાળમાં આ રોગ ન થયો હોય. આ…
ઇબોલા વાયરસ રોગ એક ગંભીર અને જીવલેણ વાયરસજન્ય રોગ છે, જે ઇબોલા વાયરસથી થાય છે. આ રોગમાં ઊંચો તાવ, ભારે થાક, સ્નાયુ દુખાવો, ઉલ્ટી, ડાયેરિયા અને ક્યારેક આંતરિક તથા બાહ્ય રક્તસ્રાવ જોવા મળે છે. આ રોગ માણસોમાં તેમજ પ્રાણીઓમાં ફેલાય છે અને મુખ્યત્વે સંક્રમિત વ્યક્તિના શરીર પ્રવાહી દ્વારા ચેપ ફેલાય છે. સમયસર નિદાન અને સારવાર…
રસીકરણ એ શરીરને ચોક્કસ રોગો સામે રક્ષણ આપવા માટે કરવામાં આવતી પ્રક્રિયા છે. તેમાં ખાસ પ્રકારના રસીનો ઉપયોગ થાય છે જે શરીરના રક્ષણાત્મક તંત્રને સક્રિય કરે છે. રસીકરણથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વિકસે છે અને ચેપજન્ય રોગોનો ખતરો ઓછો થાય છે. તે વ્યક્તિગત તેમજ સામૂહિક આરોગ્ય માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. આ પ્રક્રિયામાં, રોગના નિર્જીવ અથવા નબળા પડેલા…
ઇન્ફ્લુએન્ઝા B એ એક પ્રકારનો વાયરસ છે જે મુખ્યત્વે શ્વસન તંત્રને અસર કરે છે. તે સામાન્ય રીતે ફલૂ જેવી લક્ષણો સર્જે છે જેમ કે તાવ, ગળામાં દુખાવો, ખાંસી, થાક અને શરીરમાં દુખાવો. આ વાયરસ માનવોમાં ચેપ ફેલાવે છે અને ખાસ કરીને શિયાળાની ઋતુમાં વધુ જોવા મળે છે. ઇન્ફ્લુએન્ઝા B થી બચવા માટે સ્વચ્છતા જાળવવી, હાથ…
આપણા શરીરને યોગ્ય રીતે કાર્ય કરવા માટે વિવિધ પ્રકારના પોષક તત્ત્વોની જરૂર પડે છે. આ પોષક તત્ત્વોમાં વિટામિન્સ, ખનિજો (મિનરલ્સ), પ્રોટીન, કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ અને ચરબીનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે શરીરને પૂરતી માત્રામાં અથવા યોગ્ય પ્રકારના પોષક તત્ત્વો મળતા નથી, ત્યારે પોષક તત્ત્વોની ઉણપ (Nutrient Deficiency) થાય છે. આ ઉણપ શરીરના સામાન્ય કાર્યોને અસર કરી શકે છે…
ફિનાઇલકેટોન્યુરિયા (PKU) એ એક દુર્લભ, વારસાગત ચયાપચયની ખામી છે જે જન્મથી જ હાજર હોય છે. આ સ્થિતિ ધરાવતા લોકોનું શરીર ફિનાઇલાલેનાઇન (phenylalanine) નામના એમિનો એસિડને યોગ્ય રીતે પ્રક્રિયા કરી શકતું નથી. ફિનાઇલાલેનાઇન પ્રોટીનનો એક ઘટક છે જે મોટાભાગના ખોરાકમાં જોવા મળે છે. જો PKU ની સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે, તો ફિનાઇલાલેનાઇન શરીરમાં, ખાસ કરીને…
