હિમોગ્લોબિન ઘટવાના કારણો: એક વ્યાપક દ્રષ્ટિકોણ શરીરમાં હિમોગ્લોબિનનું પ્રમાણ ઘટવું, જેને સામાન્ય ભાષામાં એનિમિયા (પાંડુરોગ) કહેવાય છે, તે એક સામાન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે જે લાખો લોકોને અસર કરે છે. હિમોગ્લોબિન એ લાલ રક્તકણો (Red Blood Cells – RBCs) માં જોવા મળતું એક પ્રોટીન છે, જે ફેફસાંમાંથી ઓક્સિજનને શરીરના વિવિધ અવયવો અને પેશીઓ સુધી પહોંચાડવાનું મુખ્ય…
રેટિનાલ હેમરેજ, જેને ગુજરાતીમાં આંખના પડદામાં રક્તસ્ત્રાવ કહેવાય છે, તે એક ગંભીર તબીબી સ્થિતિ છે જેમાં આંખના પાછળના ભાગમાં આવેલા રેટિના (આંખના પડદા) ની રક્તવાહિનીઓમાંથી લોહી નીકળે છે. રેટિના એ પ્રકાશ-સંવેદનશીલ પેશીનો એક પાતળો સ્તર છે જે પ્રકાશને વિદ્યુત સંકેતોમાં રૂપાંતરિત કરે છે, જે મગજને દ્રષ્ટિની છબીઓ મોકલે છે. રક્તસ્ત્રાવ રેટિનાના કાર્યને અવરોધે છે અને…
સ્યુડોગાઉટ (Pseudogout): સાંધાના દુખાવાનું એક કારણ સ્યુડોગાઉટ (Pseudogout) એ સાંધાનો એક પ્રકારનો સોજો (arthritis) છે, જેમાં સાંધામાં કેલ્શિયમ પાયરોફોસ્ફેટ (Calcium Pyrophosphate) નામના ક્રિસ્ટલ્સ જમા થાય છે. આ કારણે સાંધામાં દુખાવો, સોજો, લાલાશ અને હલનચલનમાં તકલીફ થાય છે. સ્યુડોગાઉટ ખાસ કરીને ઘૂંટણ, કાંડા અને ખભાના સાંધાને અસર કરે છે અને સામાન્ય રીતે વયસ્ક લોકોમાં વધુ જોવા…
હાથ-પગમાં બળતરા: કારણો, લક્ષણો અને ઉપચાર હાથ અને પગમાં બળતરા થવાનું મુખ્ય કારણ નસ પર દબાણ, ડાયાબિટીસ, વિટામિનની અછત, નસની ઈજા અથવા રક્તપ્રવાહમાં ખલેલ હોઈ શકે છે. સમયસર નિદાન અને યોગ્ય સારવાર જરૂરી છે. આમાં માત્ર બળતરા જ નહીં, પરંતુ ઝણઝણાટી, સૂનપણું, સોય ભોંકાવા જેવી પીડા, અથવા અતિશય ગરમીનો પણ અનુભવ થઈ શકે છે. આ…
હાઇપરપ્રોલેક્ટીનેમિયા એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં લોહીમાં પ્રોલેક્ટીન નામના હોર્મોનનું સ્તર અસામાન્ય રીતે વધી જાય છે. પ્રોલેક્ટીન એ પિટ્યુટરી ગ્રંથિ (મગજમાં આવેલી એક નાની ગ્રંથિ) દ્વારા ઉત્પન્ન થતો હોર્મોન છે, જે મુખ્યત્વે સ્તનપાન કરાવતી માતાઓમાં દૂધ ઉત્પાદન માટે જવાબદાર છે. જોકે, પુરુષો અને સ્તનપાન ન કરાવતી સ્ત્રીઓમાં પણ આ હોર્મોન ઓછી માત્રામાં હાજર હોય છે…
સ્કર્વી એ એક ગંભીર રોગ છે જે શરીરમાં વિટામિન સી (એસ્કોર્બિક એસિડ) ની ગંભીર અને લાંબા ગાળાની ઉણપને કારણે થાય છે. આ રોગ ખાસ કરીને એવા લોકોમાં જોવા મળતો હતો જેઓ લાંબા સમય સુધી તાજા ફળો અને શાકભાજી વગરના આહાર પર જીવતા હતા, જેમ કે પ્રાચીન નાવિકો. આજે પણ, કુપોષણ, નબળા આહાર, અને અમુક સ્વાસ્થ્ય…
આંખનો પડદો, જેને રેટિના (Retina) કહેવામાં આવે છે, તે આપણા શરીરના સૌથી અદ્ભુત અને જટિલ અંગોમાંથી એક છે. તે આંખના પાછળના ભાગમાં આવેલો એક પાતળો, પ્રકાશ-સંવેદનશીલ સ્તર છે, જે પ્રકાશને વિદ્યુત સંકેતોમાં ફેરવવાનું કામ કરે છે. સરળ ભાષામાં કહીએ તો, રેટિના એક કેમેરાની ફિલ્મ જેવું કામ કરે છે જે બાહ્ય વિશ્વની છબીને પકડીને મગજમાં મોકલે…
રેટિનાઇટિસ એ આંખના પડદા (રેટિના) ની બળતરા (inflammation) છે. રેટિના એ આંખના પાછળના ભાગમાં આવેલો પ્રકાશ-સંવેદનશીલ સ્તર છે, જે પ્રકાશને વિદ્યુત સંકેતોમાં રૂપાંતરિત કરીને મગજ સુધી પહોંચાડે છે. જ્યારે રેટિનામાં સોજો આવે છે, ત્યારે તે તેના સામાન્ય કાર્યને અવરોધે છે, જેનાથી દ્રષ્ટિમાં ઘટાડો થઈ શકે છે. રેટિનાઇટિસ એ કોઈ એક રોગ નથી, પરંતુ તે ઘણા…
ચયાપચય (Metabolism) એ આપણા શરીરમાં થતી રાસાયણિક પ્રક્રિયાઓનો સમૂહ છે જે ખોરાકને ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરે છે અને જીવન ટકાવી રાખવા માટે જરૂરી કાર્યો કરે છે. આ પ્રક્રિયાઓમાં કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ, પ્રોટીન અને ચરબીને તોડીને ઊર્જા ઉત્પન્ન કરવી, કોષોનું નિર્માણ કરવું અને કચરાના ઉત્પાદનોનો નિકાલ કરવો શામેલ છે. ચયાપચયની ખામીઓ વારસાગત (જન્મથી જ હાજર) અથવા હસ્તગત (જીવનકાળ દરમિયાન…
ડાયાબિટીસ એક એવી સ્થિતિ છે જ્યાં શરીર બ્લડ સુગર (ગ્લુકોઝ) ને યોગ્ય રીતે નિયંત્રિત કરી શકતું નથી. લાંબા સમય સુધી અનિયંત્રિત ડાયાબિટીસ શરીરના વિવિધ અંગોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, જેમાં પગ પણ સામેલ છે. ડાયાબિટીક અલ્સર એ ડાયાબિટીસની એક ગંભીર અને સામાન્ય ગૂંચવણ છે, જે મુખ્યત્વે પગમાં જોવા મળે છે. ડાયાબિટીક અલ્સર શું છે? ડાયાબિટીક…
